تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,005 |
تعداد مقالات | 83,629 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,550,499 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,698,476 |
امکانسنجی تعمیم احکام صادرشده بر اسباب خاص در روایات «با رویکردی بر قضیة فی واقعة بودن روایات» | ||
مجله پژوهش های فقه و حقوق اسلامی | ||
دوره 19، شماره 73، آذر 1402، صفحه 140-165 اصل مقاله (289.33 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ijrj.2023.708077 | ||
نویسندگان | ||
بتول سلحشور1؛ عباسعلی سلطانی* 2؛ محمدحسن حائری3 | ||
1دانشآموخته دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
2دانشیار گروه فقه و حقوق، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران. | ||
3استاد گروه فقه و حقوق، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران. | ||
چکیده | ||
بسیاری از روایاتی که در ابواب گوناگون فقهی مورد استدلال واقع شدهاند مربوط به رویدادهای جزئی و خاص هستند. جواز یا عدم جواز تعدی از مورد نص در این روایات و تسری حکم صادرشده به موارد دیگر، مسئلهای است که موجب تشتت آراء در بسیاری از احکام فقهی شده است؛ چه اینکه بهوفور مشاهده میشود که برخی فقها روایتی را قضیة فی واقعة و حکم صادرشده در آن را مختص به مورد روایت دانستهاند و برخی دیگر به عمومیت و اطلاق حکم صادرشده در آن روایت قائل شدهاند. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس مبانی اصولی، به تأسیس اصل نخستین در باب جواز یا عدم جواز تعدی از مورد نص در این روایات پرداخته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که چنانچه در روایات مربوط به اسباب خاص، حکم بهصورت عام صادر شده باشد، طبق قاعده «العبرة بعموم اللفظ لا بخصوص السبب»، اصل بر جواز تعمیم حکم است در غیر این صورت به دلیل اجمال این روایات و عدم وجود مقتضی برای عموم و نیز بهموجب ضعف مستندات دال بر جواز تعمیم، اصل بر اختصاص حکم به مورد روایت است. | ||
کلیدواژهها | ||
قضیة فی واقعة؛ العبرة بعموم اللفظ لا بخصوص السبب؛ قاعده اشتراک؛ اصل عدم | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 31 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 51 |