مکانیابی سایت دفن زباله در شهرستان هفتکل (استان خوزستان) با استفاده از تکنیک‌های GIS مبتنی بر تحلیل سلسله مراتبی فازی

کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه‌ریزی

دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 53، آذر 1402، صفحه 38-67   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

اکرم کرامت^{* 1}؛ محمدصادق زنگنه²

¹گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، واحد دزفول،دانشگاه آزاد اسلامی،دزفول، ایران.

²گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران.

چکیده

مدیریت پسماند شهری یکی از چالش‌های عمده مدیریت‌شهری در نقاط مختلف دنیا است. این مسئله در کشورهای در حال توسعه که بخش عظیمی از جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند، شدیدتر است. هدف پژوهش حاضر، مکانیابی سایت دفن زباله در شهرستان هفتکل، استان خوزستان می‌باشد. در این مطالعه سه معیار اصلی مورفولوژیکی، محیطی و اقتصادی-اجتماعی در نظر گرفته شد. زیر معیارها شامل شیب، ارتفاع، زمین‌شناسی، فاصله از گسل‌ها، فاصله از چاه‌های آب زیرزمینی و فاصله از آب‌های سطحی، فاصله از راه‌ها، فاصله از خطوط انتقال نفت و گاز، فاصله از خطوط انتقال برق فشار قوی، فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از مناطق حفاظت شده و کاربری اراضی می باشد. با توجه به شرایط شهرستان و به کمک نظر کارشناسان، معیار اصلی مورفولوژیکی با 443/0 بیشترین امتیاز و اهمیت را در بین معیارهای اصلی به خود اختصاص داد. همچنین در بین زیرمعیارها شیب، زمین‌شناسی، فاصله از چاه‌های آب زیرزمینی و فاصله از راه‌ها بیشترین امتیاز را بدست آوردند. در این مطالعه از تکنیک‌های سیستم اطلاعات جغرافیایی نظیر Weighted Sum، Fuzzy Overlay و Boolean استفاده شد که در بین روش‌های مورد استفاده روش Fuzzy Sum و Weighted Sum بیشترین اراضی مناسب را جهت احداث سایت دفن زباله معرفی و روش‌های Fuzzy Gamma 0.3 و Fuzzy Product جزوه سختگیرانه‌ترین توابع بودند و به ترتیب 171.14 کیلومترمربع و 124.01 کیلومترمربع از اراضی شهرستان هفتکل را مناسب جهت احداث سایت دفن زباله معرفی کردند. سایت کنونی دفن زباله شهرستان هفتکل، طبق منطق بولین در مکان نامناسب قرار گرفته و در بقیه روش‌های مطالعه شده در محدوده متوسط قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

مکانیابی؛ دفن پسماند؛ تحلیل سلسله مراتبی فازی؛ GIS؛ هفتکل

مراجع