مدل سازی پیش بینی کیفیت سود با استفاده از درخت تصمیم و ماشین بردار پشتیبان

فصلنامه مدیریت توسعه و تحول

مقاله 11، دوره 15، شماره 54، آذر 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22094/jdem.2023.708161

نویسندگان

لقمان حاتمی شیرکوهی¹؛ صغری براری نوکاشتی^{* 2}؛ مریم اوشک سرایی³

¹دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد رشت، دانشگاه ازاد اسلامی، رشت، ایران

²استادیار، گروه حسابداری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

³استادیار، گروه مدیریت صنعتی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

سود و کیفیت آن از مهم ترین مولفه های تصمیم گیری برای استفاده کنندگان است. از اینرو پیش بینی کیفیت سود برای سرمایه گذاران و سایر گروهای ذینغع از اهمیت بسزایی برخوردار است، بدین منظور از روش درخت تصمیم و ماشین بردار پشتیبان برای پیش بینی کیفیت سود که هدف اصلی تحقیق می باشد استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از سال 1390سال 1400به مدت 10 سال می باشد، بعد از غربالگری تعداد 113 شرکت و 1130 مشاهده بعنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در این مطالعه به منظور شناسایی و پیش بینی کیفیت سود شاخصهای مرتبط با حاکمیت شرکتی (استقلال هیئت مدیره، استقلال کمیته حسابرسی، مالکیت سازمانی)، سیاست تقسیم سود، تامین مالی بدهی و محافظه کاری بعنوان متغیر مستقل وکیفیت اقلام تعهدی اختیاری نماینده شاخص کیفیت سود بعنوان متغیر وابسته مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و به لحاظ روش پژوهشی، توصیفی از نوع همبستگی. تجزیه تحلیل داده ها مطابق با استاندارد داده کاوی CRISP-DM و اجرای چهار الگوریتم درخت تصمیم شامل(CHAID, C5.0 , C&R, QUEST) و ماشین بردار پشتیبان انجام شده است . نتایج پژوهش نشان می دهد که در هر دو روش درخت تصمیم و ماشین بردار پشتیبان، استقلال هیئت مدیره بیشترین تاثیر را در پیش بینی کیفیت سود دارد. مقایسه نتایج عملکرد دو روش نشان می دهد که، تکنیک ماشین بردار پشتیبان به جهت دارا بودن صحت و حساسیت بیشتر و خطای کمتر نسبت به تکنیک درخت تصمیم عملکرد بهتری دارد.

کلیدواژه‌ها

کیفیت سود؛ درخت تصمیم؛ ماشین بردار پشتیبان؛ اقلام تعهدی؛ محافظه کاری

مراجع