تحقق‌پذیری طراحی‌ شهری اکولوژیکی در بافت‌های‌ تاریخی براساس ارزش‌های بومی-جهانی (موردکاوی: طراحی اکوپارک شهری در محله‌ی سنگلج تهران)

فصلنامه مطالعات فضا و مکان

دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 5، آذر 1402، صفحه 81-102   

نوع مقاله: پژوهشی اصیل

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jsps.2023.2001141.1072

نویسندگان

سمانه محسنی¹؛ محمود رضایی^{* 2}

¹دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

²گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

سهم کلان‌شهرها در افزایش بی‏رویه مصرف انرژی، آلودگی‌های زیست‏محیطی و تهدید منابع طبیعی تجدیدناپذیر غیرقابل انکار است. بنابراین ضروری است تا طرح های اکولوژیکی با رویکرد انرژی به‌ویژه برای بافت‏های تاریخی شهر تهران تنظیم شود. این بافت ها افزون ‌بر مسائل زیست‏محیطی، دچار مهاجرت‌فرستی شده‏اند. ازهمین‌رو، پرسش اصلی این است که در بافت‌های ارزشمند تاریخی کشورمان که در سطح میراث تاریخی-اکولوژیکی جهان مطرح بوده‏اند، چگونه می‏توان به تحقق طراحی ‌شهری  با رویکرد انرژی تجدیدپذیر نائل آمد. هدف پژوهش طراحی تحقق‏پذیر و کاربردی با تشویق بازگرداندن مردم به این بافت‌ها در راستای تولید و استفاده منابع انرژی‌ تجدیدپذیر، کاهش آلودگی و تأکید به ارزش‏های تاریخی است. روش پژوهش کیفی، طراحی محور با راهبرد موردکاوی شامل تکنیک هایی از آینده پژوهی مثل چشم اندازسازی، شبیه سازی سه بعدی و دلفی است. محله‌ سنگلج در بافت تاریخی مرکزی تهران در حصار طهماسبی زیر مجموعه حصار ناصری انتخاب شده‏است. پس از طی مراحل سه‌گانه‌ی طراحی(سنجش‌وضعیت، چشم‌اندازسازی و عملیات)، با تکنیک دلفی، تحقق‌پذیری چشم‌انداز و عملیات در دورهای متوالی، از طریق طراحان و پژوهشگران شهری-معماری کشوربا تخصص‌های انرژی، مرمت شهری، محیط‌زیست، ترافیک و زمین شناسی(قنات) گلچین، سنجیده و به اجماع رسیده‏ است. از یافته‏های پژوهش این است که چشم‏اندازسازی مشارکتی یعنی کنشگری مردم و نهادهای مرتبط، امکان تحقق طراحی یک اکوپارک شهری با رویکردهای انرژی، اکولوژیکی و تاریخی را تسهیل می بخشد و آینده ای با اقتصاد و محله چرخه‌ای برای تهران فراهم می‌سازد. راهبردهایی مثل خیابان کامل، بهره‏گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر شامل استفاده از آب‏های رها، تابش خورشید و باد، به‌همراه اقدامات منطبق با پیشینه غنی تاریخی محله مثل باغ ها و قنوات ایرانی بررسی و به حامیان پژوهش پیشنهاد شده‏ است.

کلیدواژه‌ها

تکنیک چشم‌اندازسازی مشارکتی؛ محله چرخه ای؛ اکوپارک شهری؛ منابع انرژی تجدیدپذیر؛ بافت تاریخی محله سنگلج تهران

مراجع

ابی‌زاده, الناز. (1389). نگرشی بر قنات با محوریت آموزش و احیاء فناوری بومی، فرهنگ و معماری ایرانی. آرمانشهر، دوره 3(5)، 1-22.

اشرفی، یوسف و ملک‌زاده، علی. (1389). چشم‌اندازسازی مشارکتی در فرآیند راهبرد توسعه شهری (CDS)، نمونه مورد مطالعه: شهر مراغه. مدیریت شهری، شماره 25، 186-169.

اصغری، علیرضا؛ ابراهیمی‌اصل، حسن؛ ملکی گاوگانی، آیدا و ستاری, حسن. (1400). ارزیابی محله پایدار شهری با ساختمان‌های صفر انرژی در محله ولی‌عصر تبریز. فصلنامه شهر پایدار، دوره 4(2)، 106-91.

بیگدلی، مهرناز. (1386). شش روش نوین تحقیق برای مدیریت و برنامه‌ریزی. پیام مدیران فنی و اجرایی، شماره 21, 53-47.

پاشایی‌زاد، حسین. (1386). نگاهی اجمالی به روش دلفی. فصلنامه پیک نور- علوم انسانی, سال ششم(2)، 79-63.

پهلوان‌زاده، حمیده و محمدی استاد کلایه، امین. (1392). جایگاه پارک‌های اکولوژیک در گسترش پایدار گردشگری شهری. اولین همایش ملی مدیریت منابع طبیعی. گنبد کاووس: دانشگاه گنبد کاووس.

پوراحمد، احمد؛ اباذری، نسرین؛ حیدری، اصغر و غنی‌زاده، هادی. (1396). تحلیل اکولوژی شهر تهران با تاکید بر شاخص‌های اکولوژی امنیتی. دوفصلنامه کاوش‌های جغرافیایی مناطق بیابانی، سال ششم(1)، 148-119.

ترابی، قاسم و پیام، فرشته. (1396). چالش انرژی‌های فسیلی و تبیین لزوم سرمایه‌گذاری بر انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران. فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، سال پنجم(20)، 170-153.

جمعه‌پور، محمود؛ اتحاد، سیده شبناز و نوریان، فرشاد. (1397). بومی‌سازی الگوی شهر اکولوژیک براساس آینده‌پژوهی سناریو مبنا (نمونه موردی شهر بجنورد). فصلنامه برنامه‌ریزی توسعه شهری و منطقه‌ای، سال سوم(7)، 30-1.

جمعه‌پور، محمود؛ خدایی، نسترن و البرزی، آرش. (1394). کاربرد فرآیند چشم‌اندازسازی از دیدگاه مشارکتی - نمونه موردی شهر سرخرود. کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در عمران، معماری و شهرسازی (21-1). تهران: مرکز همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما.

حاجی زرقانی، مریم؛ لقایی، حسنعلی؛ حبیب، فرح و منوری، مسعود. (1386). نقش و عملکرد اکوپارک‌ها در دنیای امروز. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 11(4)، 648-639.

حائری، ساناز و اسماعیل‌دخت، مریم. (1401). مقیاس‌های تعامل منظر شهری با اکولوژی شهری در برنامه‌های توسعه‌ی شهری. مجله‌ی منظر، دوره 14(59)، 73-58.

حسیبی، علیرضا؛ فلاح فربد، شیلا و لقایی، حسنعلی. (1390). ارایه اصول و راهکارهای باززنده‌سازی پارک‌ها در بافت‌های قدیمی شهر، با حفظ هویت تاریخی و فرهنگی. علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره 16(3)، 154-137.

حق‌جو، روسانا و رضایی، محمود. (1401). سنجش کمی-تطبیقی پیاده‌پذیری شهری براساس مولفه‌های توسعه‌پایدار. فصلنامه‌ی رهپویه‌ی معماری و شهرسازی، دوره اول(2)، 22-7.

حیدرنتاج، وحید و منصوری، سید امیر. (1388). نقدی بر فرضیه الگوی چهارباغ در شکل‌گیری باغ ایرانی. باغ نظر، سال ششم(12)، 17-30.

خاکساری، علی؛ ناصری، الناز و صفارزاده، محمود. (1393). امکان‌سنجی و اجرای طرح خیابان کامل در ایران برای دستیابی به توسعه پایدار محله محور. مهندسی حمل‌و‌نقل، سال ششم(2)، 278-271.

دارابی، حسن؛ باژدار، یاسر و احسانی، امیرهوشنگ. (1401). طراحی اکوپارک کوهستانی مبتنی بر خدمات منظر (نمونه‌ی موردی شاداب کوه طرهان). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره‌ی 54(1)، 192-173.

دبیری، مریم و مثنوی، محمدرضا. (1394). از توسعه‌ی شهری تا شهرسازی اکولوژیک منظرگرا. منظر، دوره 7(32)، 73-66.

دراهکی، آذین؛ ملکیان، منصوره و پورمنافی، سعید. (1398). مکان‌یابی اکوپارک در منطقه مرکزی استان اصفهان. بوم‌شناسی کاربردی، سال هشتم(2)، 59-47.

رزاقیان، فرزانه و رهنما، محمد رحیم. (1399). تحلیل شاخص‌های شهر اکولوژیک در ساختمان‌های بلندمرتبه‌ی کلان‌شهر مشهد. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، دوره دهم(40)، 103-88.

رضایی، محمود. (1402). آنالوطیقای طراحی (بازنگری انگاره‌ها و پنداره‌ها در فرآیند طراحی فرم و فضای معاصر). تهران: انتشارات اول و آخر.

رضایی، محمود. (1400). (بسیج دانش) در اعتلای ارزش‌های بالنده میهنی-آیینی(مورد پژوهش: مرور سرفصل ارشد طراحی‌شهری). اولین همایش ملی علوم انسانی و حکمت انسانی (22-1). تهران: سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی.

رضایی، محمود. (1402). پنج شرط مقدم بر روش شناسی برآمده از حکمت اسلامی-ایرانی در معماری و شهرسازی. تهران: انتشارات اول و آخر.

رضایی، محمود. (1397). پیشنهادات و خلاصه گزارش همکاری دانشکده با شهرداری منطقه 12 شهر تهران. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده معماری و شهرسازی واحد تهران مرکزی.

رضایی، محمود. (1397). سیر پیشرفت و گرایش طرح‌های شهری جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه برنامه‌ریزی توسعه شهری و منطقه‌ای، سال سوم(4)، 66-35.

رضایی، محمود. (1399). مردم: «فرا معیار درونی» موفقیت طرح‌ها(مرور سه دهه و نیم طرح‌های شهری تهران از دهه 1360 شمسی). معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، دوره 13(31)، 252-241.

رنجبر، مهسا و زرگریان، سید مجید. (1394). بررسی پارک‌های اکولوژیک (اکوپارک). همایش ملی معماری شهرسازی عمران و گردشگری توسعه‌پایدار شهری (11-1). قزوین: کانون سراسری انجمن‌های صنفی مهندسان معمار ایران.

روحانی فرحمند، اشکان و تیزقدم غازانی، مصطفی. (1394). بررسی فنی و اقتصادی هزینه‌های استفاده از آب خاکستری در ساختمان‌های بلند مرتبه ایران. نشریه آب و فاضلاب، دوره 28(3)، 22-13.

زیاری، کرامت‌الله؛ سعیدی راد، مجید و حیدری، سامان. (1395). ارزیابی میزان مشارکت شهروندان در مدیریت محله‌ای(مطالعه موردی: محله سنگلج شهر تهران). فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال 6(19)، 95-85.

زیاری، کرامت‌الله؛ قاسمی، سعید؛ مهدیان، معصومه و مهدی، علی. (1392). CDS، رویکردی مشارکتی در فرآیند چشم‌اندازسازی توسعه شهری (مورد پژوهش: شهر مهاباد). نشریه علمی-پژوهشی جغرافیا و برنامه‌ریزی، سال 20(53)، 201-167.

سلیمانخانی، علیرضا. (1401). شناسایی ابزارهای خط‌مشی‌گذاری در جهت توسعه‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران. نشریه هنر مدیریت سبز، دوره 1(1)، 86-73.

(1388). سند توسعه محلات شهرداری منطقه 12 تهران. تهران: شرکت آپرین گرافیک.

شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت ایران. (1398). مجموعه کتاب‌های ساختمان. ifco.ir: http://www.ifco.ir/index.php/building. بازیابی شده در تاریخ 20 بهمن 1401.

شیلدز، جنیفر؛ ادیبی، علی‌اصغر و فرقانی‌فر، بهین. (1396). تکه‌انگاری و معماری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

صابری، عاطفه و  برون، سارا. (1399). تحلیلی بر روند پیشرفت شاخص‌های توسعه‌پایدار در ایران و جهان. کنفرانس بین‌المللی مطالعات بین رشته‌ای در مدیریت و مهندسی، دوره 3 (20-1). تهران: موسسه پژوهش مدیریت مدبر.

صریحی، سعاد؛ فیضی، محسن و مهدی‌زاده سراج، فاطمه. (1401). اولویت راهکارهای بهسازی نما به منظور بهره‌وری انرژی در ساختمان‌های اداری موجود شهر تهران. مجله‌ی منظر، 14(59)، 39-30.

صفری، محمد و دقیقی، غزال. (1395). بررسی جنبه نمادین آب در معماری ایران باستان. سومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی. برلین: موسسه مدیران ایده پرداز کارین.

عشقی‌زاده، مسعود و نورا، نادر. (1389). تعیین محل مناسب احداث سد زیرزمینی بر روی قنات (مطالعه موردی قنات دهن‌چنار حوزه آبخیز کلات شهرستان گناباد). مجله پژوهش‌های حفاظت آب و خاک، جلد هفدهم(3)، 64 - 45.

علی‌زاده قناد، نازنین و مبهوت، محمدرضا. (1394). بررسی اصول توسعه پایدار در تبیین جایگاه شهر پایدار. همایش بین المللی نوآوری و تحقیق در هنر و علوم انسانی. موسسه سفیران فرهنگی مبین.

عیدیان، سمیه. (1400). بررسی الگوی ساخت شهر پایدار با تکیه بر معماری سبز و فناوری‌های نوین. نشریه هنر مدیریت سبز، دوره 1(2)، 87-108.

فاضلی، عبدالرضا. (1393). کاربرد انرژی‌های تجدیدپذیر در بخش حمل‌و‌نقل کشور ایران. فصلنامه انرژی ایران، دوره 18(1)، 68-55.

فراستخواه، مقصود. (1392). چارچوبی مفهومی برای برنامه‌ریزی مبتنی بر آینده اندیشی در دانشگاه. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 69، 21-1.

فرقانی فر، بهین و حسن زاده، مجتبی. (1394). بررسی فرآیند طراحی معماری به شیوه تکه‌انگاری. همایش بین‌المللی معماری، عمران و شهرسازی در هزاره سوم (10-1). تهران: کانون سراسری انجمن‌های صنفی مهندسان معمار ایران.

قربانی‌پارام، محمدرضا و رضایی، محمود. (1400). بررسی افزایش امنیت محله با هوشمندسازی و اولویت‌بندی شاخص‌های آن براساس ادراک ساکنان محله سنگلج تهران از حمل‌و‌نقل. فصلنامه علمی دانش انتظامی چهارمحال ‌و ‌بختیاری، سال نهم(34)، 76-59.

کارباتی‌اصل، رضا؛ نورپور، مجتبی و رمضانی، محمد ابراهیم. (1388). طراحی و ساخت و ساز پایدار در راستای اهداف توسعه‌پایدار. همایش ملی انسان، محیط‌زیست و توسعه‌پایدار (12-1). همدان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان.

کوخائی، طاهره و مثنوی، محمدرضا. (1393). طراحی محیطی زیرساخت‌های اکولوژیک منظر شهری با استفاده از اصل پیوستگی با انشعابات(AWOP)به‌منظور ارتقای کیفیت زندگی شهری. فصلنامه محیط شناسی، دوره 40(3)، 559-572.

کوشش، رحیم و کفاشی، امیررضا. (1390). بررسی تطبیقی نمادینگی عناصر طبیعت در شاهنامه. فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، سال 7(24)، 156-129.

لقایی، حسنعلی؛ بهمن‌پور، هومن و حیدری، فرناز. (1388). شناخت کمی و کیفی پارک‌ها و فضاهای سبز شهر تهران (مطالعه موردی: منطقه 8 شهرداری تهران). فصلنامه انسان و محیط‌زیست، دوره 7(1)،  13-2.

لقایی، حسنعلی؛ عتابی، فریده و فرجام بوئینی، زهره. (1390). تدوین استراتژی و برنامه‌ریزی برای استفاده از ظرفیت‌های سازه آبی قنات در بافت شهری (مطالعه موردی: قنات سنگلج در تهران). مجله پژوهش آب ایران، سال ششم(1)، 144-131.

مجروحی سردرود، جواد؛ حاجی‌آقا بزرگی، حسین و چهرزاد، محمد. (1395). ارزیابی معیارهای رتبه‌بندی ساختمان‌های سبز در استانداردهای مطرح دنیا و پیشنهادی برای تدوین استاندارد در ایران. نشریه مهندسی عمران و محیط‌زیست، جلد 47(4)، 60-47.

محمدی نیا، مریم؛ عباسی، غلامرضا؛ باصری، بیژن و رحیمی، رضا. (1402). اثرات جهانی شدن، رشد اقتصادی، توسعه مالی بر ردپای اکولوژیکی در ایران. پایداری، توسعه و محیط‌زیست, 19-1.

مدیرروستا، سما و رستمی، فاطمه. (1393). ایجاد ساختمان‌های سبز براساس قواعد طراحی اکولوژیک و فواید آن در نگهداشت انرژی. کنفرانس و نمایشگاه بین‌المللی رویکردهای نوین در نگهداشت انرژی (ETEC 2016)، دوره 4. تهران: دانشگاه صنعتی امیرکبیر.

مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی. (1400). سیستم سرو سبز ایران. تهران: مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی.

مشکینی، ابوالفضل؛ احمدی‌فرد، نرگس و موحد، علی. (1396). شناسایی کانون‌های محرک توسعه‌ی خلاق در بافت تاریخی با رویکرد گردشگری(مطالعه‌ی موردی: منطقه 12 شهر تهران). پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، دوره 5(3)، 423-405.

مطهری‌راد، ریحانه؛ ادیبی، علی‌اصغر و لقایی، حسنعلی. (1399). بررسی چالش‌های آموزش طراحی معماری در روش تکه‌انگاری (با استفاده از روش پژوهش ترکیبی). نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، دوره 25(1)، 42-31.

معتقدی، کیانوش. (1395). دروازه‌های طهران قدیم. ویراستار خشایار فهیمی. چاپ نخست. تهران: نشر پیکره.

مفیدی ‌شمیرانی، سید مجید و مدی، حسین. (1386). آتریوم نماد یک معماری پایدار. ششمین همایش ملی انرژی (9-1). تهران: کمیته ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران معاونت امور برق و انرژی وزارت نیرو.

مفیدی‌شمیرانی، سید مجید؛ طاهباز، منصوره و مهربان، آیدا. (1395). چارچوب مقایسه معیارهای ارزیابی در سامانه‌های رتبه‌بندی محیطی و پایداری ساختمان؛(نمونه موردی: سامانه‌های HQE، DGNB، CASBEE، LEED، BREEAM) . علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره 21(2)، 333-297.

مفیدی ‌شمیرانی، سید مجید؛ مهدوی‌نژاد، محمدجواد و علوی‌زاده، الهام. (1388). پارک اکولوژیکی؛ بوم‌شناسی طبیعی - فرهنگی. دو فصلنامه معماری و شهرسازی آرمان شهر، دوره 2(3)،  89-78.

ملک مرزبان، آناهید و مفیدی شمیرانی، سید مجید. (1400). توسعه شهری اکولوژیک با ارائه معیارهای طراحی شهری اکولوژیک در منطقه 4 شهری تهران. علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره 23(11)، 245-227.

منهوبی، نازنین. (1395). نگرشی بر اکولوژی شهری در راستای تحقق شهر پایدار. کنفرانس بین‌المللی تحقیقات در مهندسی عمران، معماری، شهرسازی و محیط‌زیست پایدار. ترکیه: موسسه مدیران ایده پردازان پایتخت ویرا.

موحد، سپیده؛ لقایی، حسنعلی و حبیب، فرح. (1394). تدوین معیارهای طراحی اکوپارک. فصلنامه هویت شهر، سال 14(44)، 96-87.

موحد، سپیده؛ لقایی، حسنعلی و حبیب، فرح. (1394). طراحی پارک اکولوژیک؛ گامی در راستای پایداری زیست‌محیطی شهرها (مطالعه موردی: ارتفاعات جنوب غربی مشهد). فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 221 -203.

میرزاحسین، حمید؛ رصافی، امیرعباس و جمالی، زهرا. (1399). نقش دسترسی در تعامل بین خیابان کامل و توسعه با محوریت حمل‌و‌نقل همگانی. مطالعات مدیریت ترافیک، شماره 58, 148-125.

میرمقتدایی، مهتا. (1392). ضرورت تدوین راهنمای طراحی شهری با هدف بهینه‌سازی مصرف انرژی. دومین همایش ملی اقلیم، ساختمان و بهینه‌سازی مصرف انرژی (با رویکرد توسعه‌پایدار). اصفهان: سازمان بهره‌وری انرژی ایران (سابا).

میکائیلی، علیرضا و کیازاده، زهره. (1386). تدوین ضوابط طراحی اکوپارک(مطالعه موردی: اکوپارک پردیسان تهران). فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره 10(4)، 126-111.

ناظم، فرناز؛ حبیب، فرشته و سوزنچی، کیانوش. (1395). عناصر چهارگانه (آب، خاک، هوا و آتش)، الگویی ایرانی برای طراحی پارک شهری. علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره 22(2)، 223-209.

نوریان, فرشاد و رضایی, محمود. (1385). از فکر تا اجرا: برنامه مداخله مردم محله در برنامه ریزی و طراحی شهری با به کارگیری ICT. نشریه هنرهای زیبا, 35-50.

وکیلی‌نژاد، رزا؛ مهدی‌زاده سراج، فاطمه و مفیدی ‌شمیرانی، سید مجید. (1391). اصول سامانه‌های سرمایش ایستا در عناصر معماری سنتی ایران. نشریه علمی-پژوهشی انجمن علمی معماران و شهرسازان ایران، شماره 5، 159-147.

یکتا حشکوایی، مریم و احمدنژاد، فرهاد. (1400). مقایسه تطبیقی مبحث 19 مقررات ملی و معیارهای سامانه ارزیابی ساختمان سبز آلمان(DGNB). نشریه علمی تخصصی شباک، سال هفتم(3)، 142-133.

https://region12.tehran.ir: بازیابی شده در تاریخ 18 آذر 1402.

Cesar Cadima Antunes, Joao; Eugenio, Teresa & Castelo Branco, Manuel. (2022). Circular Economy for Cities and Sustainable Development: The Case of the Portuguese City of Leiria. Sustainability, Volume 14( 3), 1-15.

Cividino, Sirio, Halbac-Cotoara-Zamfir, Rares & Salvati, Luca. (2020). Revisiting the “City Life Cycle”: Global Urbanization and Implications for Regional Development. Sustainability, 12(3), 1-18.

Daher, Racha & De Meulder, Bruno. (2016). CYCLIC URBANISM . Belgium: Department ASRO.

Diquit, J S & Palarca, H T. (2021). Designing a Sustainable and Regenerative Agricultural Eco-park through Permaculture. Earth and Environmental Science, Volume 879 (1-11). Bogor, Indonesia: IOP Publishing.

Eco Parks São Paulo, Brazil. (2021). Retrieved from Davis Brody Bond: https://www.davisbrodybond.com. Retrieved on October 18, 2022.

Grisham, Thomas. (2009). The Delphi technique: A method for testing complex and multifaceted topics. International Journal of Managing Projects in Business, 112-130.

Haeri, Sanaz & Masnavi, Mohammad Reza. (2023). Analyzing and Developing Strategies for the Ecological Restoration of Urban Rivers in the Framework of Ecological Urbanism. MANZAR, 15(62), 54-69.

Kirchherr, Julian; Reike, Denise & Hekkert, Marko. (2017). Conceptualizing the circular economy: An analysis of 114 definitions. Resources, Conservation and Recycling, 221-232.

Lee, Myeong. (2021). Ecological Design Strategies and Theory for Urban Parks in Seoul, 1990s–Present. Land, 10(11), 1-18.

10. Crawford, Megan & Wright, George. (2016). Wiley Online Library: Delphi Method. Retrieved from Wiley Online Library: https://doi.org/10.1002/9781118445112.stat07879

Mansilla-Obando, Katherine; Jeldes-Delgado , Fabiola & Guinez-Cabrera, Nataly. (2022). Circular Economy Strategies with Social Implications: Findings from a Case Study20. Sustainability, Volume 14( 20), 1-16.

Mirjanic, Dragoljub Lj; Pavlovic, Tomislav M; Radonjic Mitic, Ivana; Pirsl, Danica S; Sazhko, Galina & Maric Stankovic, Andelina. (2019). RENEWABLE ENERGY SOURCES AND SOCIETY. (183-189). ResearchGate.

Nikolaou, Ioannis; Jones, Nikoleta & Stefanakis, Alexandros. (2021). Circular Economy and Sustainability: the Past, the Present and the Directions. Circular Economy and Sustainability.

Okasha, Alia Sameh & Mekkawy, Asmaa Aly EL. (2021). Participatory eco-landscape design: the case of NRIAG eco-park in Helwan, Egypt. Journal of Engineering, 68(12), 1-16.

Pai, Jen-Te; Hu, Di & Liao, Wan-Wen. (2018). Research on eco-efficiency of industrial parks in Taiwan. Energy Procedia,Volume 152, 691-697.

Parque Ecologico Xochimilco. (2023). Retrieved from Tripadvisor: https://www.tripadvisor.com/Attraction_Review-g150800-d152518-Reviews-Parque_Ecologico_Xochimilco-Mexico_City_Central_Mexico_and_Gulf_Coast.html. Retrieved on October 18, 2022.

Protopapadaki, C, & Rakocevic, L. (2021). Circular Cities Solution Booklet. Retrieved from Smart Cities Marketplace: https://smart-cities-marketplace.ec.europa.eu/news-and-events/news/2021/circular-cities-solution-booklet. Retrieved on May 12, 2023.

Remoy , Hilde; Wandl, Alexander; Ceric, Denis & Van Timmeren, Arjan. (2019). Facilitating Circular Economy in Urban Planning. Urban Planning, Volume 4( 3), 1-4.

Rezaei, M. (2003). A Role of ICTs in Urban Design. The  Fifth International Conference on IT in Regional Planning (pp. 70-81). Queensland: Queensland University, Australia.

Rezaei, M. (2021). Reviewing Design Process Theories: Discources in Architecture, Urban Design and Planning Theories. Cham: Springer. doi:10.1007/978-3-030-61916-9

Rezaei, M. (2021). Design Participation Theories. In M. Rezaei, Reviewing Design Process Theories: Discourses in Architecture, Urban Design and Planning Theories (pp. 39-47). Springer.

Ronnlund, Robin. (2021). Cyclic cities: Urbanisation and de-urbanisation in Archaic to Roman Greece. Retrieved from SWEDISH INSTITUTE at ATHENS: https://www.sia.gr/en/articles.php?tid=448. Retrieved on date  8 November 2023.

Solaymani, Saeed. (2021). A Review on Energy and Renewable Energy Policies in Iran. Sustainability, 13(13), 1-23.

Valavanidis, Athanasios. (2018). Concept and Practice of the Circular Economy. Scientific Reviews, 1-29.

Williams, Jo. (2021). Circular Cities: What Are the Benefits of Circular Development? Sustainability, Volume 13(10), 1-27.