بررسی نقش دین و فرهنگ در شکل‌دهی فرم مسکن روستاییان ارامنه آذربایجان غربی (مطالعه موردی: بناهای مسکونی روستای مسیحی‌نشین سپورغان)

فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی

دوره 18، شماره 57، دی 1402

نوع مقاله: علمی_ پژوهشی

نویسندگان

نیکو بختیاری¹؛ وحید شالی امینی^{* 2}؛ محمدرضا پورزرگر³

¹دانشجوی دکتری گروه معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²دانشیار گروه معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³دانشیار گروه معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

ارومیه تنوع قومی و مذهبی گسترده ای دارد. اقلیت های دینی ارومیه اکثرا ارامنه هستند. از طرفی الگوهای معماری مسکن متنوع، برآیند عوامل گوناگونی است که در یک زمینه تاریخی نسبتا طولانی ابداع و خلق شده اند. از این رو خانه را باید بیش از هر چیزی سازه ای اجتماعی - فرهنگی دانست، و اگر دین به معنای مطلق عقیده و فرهنگ به معنی مجموعه آثار و نتایج اعمال انسان در نظر گرفته شود هر فرهنگی نوعی دین است. هدف از این پژوهش، شناخت نظام فضایی و کالبدی خانه های مسکونی مسیحیان و تاثیر آن در روند شکل گیری پهنه های مسکونی روستای سپورغان می باشد که بر مبنای روش کلی توصیفی و تحلیلی انجام شده است؛ زیرا در این تحقیق به توصیف خانه‌های مسکونی روستای سپورغان، علی الخصوص واکاوی نظام فضایی و بررسی کالبدی آنها و همچنین به ویژگیهای بارز این خانه ها پرداخته شده است و روش تحلیلی به آن دلیل که به تحلیل و تاثیر آن در روند شکل گیری پهنه های مسکونی پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان داد نشانه های معماری متمایز براساس فرهنگ دینی عبارتند از: 1- جهت گیری بنا، 2- ستون های یونیک، 3- ارتفاع؛ نشانه های تصویری متمایز براساس فرهنگ دینی عبارتند از: 1- نقوش مسیحی همانند صلیب 2- قوس های دایره ای؛ نشانه های معماری متمایز براساس فرهنگ قومی مسیحی: 1- طرح کلی پلان 2- اهمیت فضای حیاط 3- ایوان ستون دار، 4- پله های خارج از بنا

کلیدواژه‌ها

نقش دین؛ فرهنگ؛ فرم مسکن؛ مسیحی؛ سپورغان

مراجع