تحلیل چرایی و چگونگی حفظ جایگاه برتر ایالات متحده در عرصه روابط بین الملل علی رغم بروز ضعف و خلل در قدرت آن کشور

فصلنامه مطالعات روابط بین الملل

دوره 16، شماره 3 - شماره پیاپی 63، آذر 1402، صفحه 46-88   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): PRB-2210-2391(R2)

نویسندگان

نیما رضایی^{* 1}؛ مجتبی شریعتی²

¹عضو هیأت علمی گروه روابط بین الملل دانشگاه خوارزمی تهران

²استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه یاسوج

چکیده

در سال‌های اخیر مجموعه عوامل داخلی و خارجی موجب افول قدرت ایالات متحده شده­ اند، لکن ایالات متحده هم­چنان جایگاه برتر خود در عرصه روابط بین­ الملل را حفظ نموده است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش اصلی که دلایل حفظ جایگاه برتر ایالات متحده در عرصه روابط بین­ الملل با وجود بروز ضعف و خلل در قدرت ایالات متحده چیست؟، این فرضیه را ارائه می ­دهد که موقعیت برتر ایالات متحده در نظام بین ­الملل نشأت گرفته از چهار بعد قدرت شامل قدرت اجباری، قدرت نهادی، قدرت ساختاری و قدرت مولد (یا گفتمانی) می­ باشد. اگرچه عوامل داخلی و خارجی متعددی موجب تضعیف قدرت اجباری، نهادی و مولد ایالات متحده شده ­اند لکن حفظ قدرت ساختاری ایالات متحده که در ساختارهای ذهنی فرادست- فرودست در روابط بین­ الملل ریشه دارد، موجب گردیده که جایگاه برتر ایالات متحده در عرصه روابط بین­ الملل دست­خوش تغییر نگردد. یافته‌های پژوهش حاضر که با استناد به بررسی اسناد بالادستی و رسمی ایالات متحده و هم‌چنین آمارهای کمی نظیر برآورد استراتژیک «مؤسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی(IISS)» و نتایج نظرسنجی‌های مراکز معتبر افکارسنجی آمریکایی مانند «پیو(PEW)» و «گالوپ(Gallup)» به‌ دست آمده، افول قدرت اجباری، نهادی و قدرت مولد(یا گفتمانی) ایالات متحده را تأیید می‌کند و نشان می‌دهد که ایالات متحده به‌ واسطه پنج مولفه عینی-ذهنی موفق شده است که مانع فروپاشی ساختارهای ذهنی فرادست- فرودست در روابط بین ­الملل (به ‌عنوان منشأ قدرت ساختاری ایالات متحده) شود و در نتیجه جایگاه برتر خود در عرصه روابط بین­ الملل را حفظ نماید. در نتیجه همه یافته‌ها دلالت بر تأیید فرضیه این پژوهش دارند. چارچوب نظری پژوهش حاضر، نظریه «مایکل بارنت و ریموند دیووال» درباره ابعاد چهارگانه قدرت در روابط بین­ الملل می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

ایالات متحده؛ تضعیف قدرت؛ قدرت ساختاری؛ جایگاه برتر؛ رابطه فرادست- فرودست

مراجع