بررسی ترکیبات اسانس گیاه شوید(Anethum graveolens L.) و جعفری(Petroselinum sativum L.) در محیط‌های مختلف رشد

فصلنامه پژوهش های علوم کشاورزی پایدار

دوره 3، شماره 3 - شماره پیاپی 11، آذر 1402، صفحه 78-97   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/sarj.2023.1998375.1161

نویسندگان

مهرناز محمودی زرندی^{* 1}؛ سامیه سیستانی²

¹استادیارگروه زیست شناسی ، واحد کرمان ،دانشگاه آزاد اسلامی کرمان، ایران

²دانشجوی دکتری ، گروه زیست شناسی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

چکیده

تاکید سازمان بهداشت جهانی در جایگزینی تدریجی مواد طبیعی به جای مواد شیمیایی موجب شده تا کشورهای مختلف جهان نسبت به سرمایه­گذاری، برنامه­‌ریزی کشت و تولید انبوه گیاهان دارویی در سطوح صنعتی و استفاده از آن در صنایع دارویی، بهداشتی و غذایی اقدام کنند. اگرچه تولید متابولیت های گیاهی تحت تأثیر فرایندهای ژنتیکی می‌باشد ولی ساخت آنها به طور بارزی تحت تأثیر عوامل محیطی قرار می‏گیرد. در این تحقیق اثر شرایط مختلف رشد­(مزرعه و گلخانه) بر کیفیت اسانس گیاه شوید و جعفری مورد مطالعه قرار گرفت. کشت مزرعه در اراضی کشاورزی باقرآباد کرمان انجام گرفت. در روش کشت گلخانه­ای از ترکیب خاک لومی(2/3) و ورمی کمپوست (1/3) و نیز از ترکیب کوکوپیت و پرلیت استفاده شد. تغذیه گیاهان در گلخانه با محلول روریسون صورت گرفت. بعد از3 ماه نمونه ها جمع آوری و خشک گردیدند. از 100 گرم گیاه خشک شده برای تهیه اسانس با روش تقطیر با آب و دستگاه کلونجراستفاده گردید. اجزای اسانس با روش کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی، تجزیه و شناسایی شدند. طبق نتایج به دست آمده درگیاه شوید بالاترین درصد اجزاء شناسایی شده مربوط به سه ترکیب متفاوت آلفافلاندرن (54/5%)، فیتول (18/65%) و آپیول (49/2%) بود که به ترتیب در محیط مزرعه، خاک لومی- ورمی کمپوست و بستر کوکوپیت - پرلیت بیشترین مقدار را دارا بودند. در اسانس گیاه جعفری، میریستیسین در هر سه محیط بالاترین درصد را داشت.

کلیدواژه‌ها

اسانس؛ جعفری(Petroselinum sativum L.)؛ شوید(Anethum graveolans L.)؛ محیط کشت

مراجع