تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,005 |
تعداد مقالات | 83,629 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,554,175 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,727,285 |
نقش تاریخ پنداری و موعود گرایی در افکارعرفانی شیخ احمد احسایی و پیدایش فرقه شیخیه | ||
عرفان اسلامی | ||
دوره 20، شماره 78، دی 1402، صفحه 95-110 اصل مقاله (143.91 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.2234/erfan.2023.708528 | ||
نویسنده | ||
رضا یوسفوند* | ||
استادیار گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور تهران، ایران. Yousefvand@pnu.ac.ir | ||
چکیده | ||
بررسی مکتب شیخیه از آن رو ضرورت دارد که این فرقه نقش قابل توجهی در پیدایش جریانات انحرافی جدید مذهبی و تحوّلات اجتماعی در دوره معاصر داشته است. عقاید خاص شیخ احمد احسایی و پس از او سید کاظم رشتی باعث شد، مکتب شیخیه از دل تشیّع سر برآورده و چهرهای متفاوت نسبت به اصل اصیل خود، یعنی شیعهی ناب ارائه دهد. در تقسیمبندی علل و عواملی که بر اساس آنها موعودباوری و اعتقاد به آمدن منجی آخر الزمان موجب پیدایش فرقههای مذهبی میشود، دو دسته عامل را می توان ذکر کرد: نخست دستهای که فردی بوده و به ادعاهای فردی خاص مربوط می شود؛ مانند فرقهی قادیانیه دستهی دوم، عوامل اجتماعی است و به شرایط اجتماعی پیدایش فرقهها باز میگردد؛ مانند قیام مهدی سودانی. این دسته عوامل یعنی شرایط اجتماعی از قبیل: فقر، ظلم و فساد و بیعدالتی، در پیدایش فرقهی شیخیه نقش ویژهای داشته است. پرسش اصلی این پژوهش، این است که چه رابطهای بین پیدایش فرقهی شیخیه و عوامل زمینهساز آن وجود داشته است؟ فرضیهی مورد بحث، عبارت است از اینکه بین مقتضیات زمان و شرایط اجتماعی و ایجاد فرقهی شیخیه، رابطه وجود دارد. این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی به تبیین فرضیه پرداخته است. | ||
کلیدواژهها | ||
مهدویت؛ منجی گرایی؛ فرقهی شیخیه؛ تاریخ پنداری؛ شیخ احمد احسایی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 21 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 45 |