تبین مراحل حصول عادت‌ستیزی در اشعار عرفانی ابن‌فارض

عرفان اسلامی

دوره 20، شماره 78، دی 1402، صفحه 317-338   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.2234/erfan.2023.708540

نویسندگان

شهلا نوروزی‌راد¹؛ ناصر حسینی^{* 2}؛ اردشیر صدرالدینی³

¹دانشجوی دکترای تخصصی زبان و ادبیات عرب، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

²استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران. نویسنده مسئول: [e-mail]

³استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران.

چکیده

در ادبیات عرفانی، عموماً قدم گذاشتن در راه طریقت با خروج از عادات روزمره محقق می­شود. مهمترین اصلی که جهان­بینی عارفان بر آن استوار است عادت­ستیزی و ترک عادت­های موروثی و نگاه کهن به هستی و خالق آن است، این خصیصه بارز به عارفان نوعی ویژگی منحصربه­فرد در نگرش عرفانی آنان بخشیده و حجم عظیمی از شعرهای شاخص و خصیصه عارفان را نیز به­وجودآورده­است. هدف از این تحقیق نیز، تبیین مراحل حصول عادت­ستیزی از نگاه ابن­فارض در اشعار عرفانی وی است که با روش توصیفی – تحلیلی انجام­شده­است. یافته­های تحقیق حاکی از آن است که از دیدگاه ابن­فارض عادت­ستیزی با مراقبه  حاصل می­شود که مراقبه نیز یکی از مهمترین تمرین­های سلوک در بسیاری از نحله­های عرفانی است. ابن­فارض در پی غبارروبی از مفاهیم و پدیده هاست، به گونه­ای که با شناخت صفات جمال الهی، دیده مخاطبان را به روی واقعیات پشت غبار نشسته، بازنماید و از خواب غفلت و تقلید بیدارشان کند.

کلیدواژه‌ها

سیر و سلوک عرفانی؛ عادت‌ستیزی؛ اشعار عرفانی؛ ابن‌فارض

مراجع