ارائه مدل انتشار رمز پول بانک مرکزی با بهره‌گیری از فناوری دفتر کل توزیع‌شده

مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 دی 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمدرضا مانی یکتا؛ مهناز ربیعی^* ؛ سید علیرضا درخشان

گروه مدیریت فناوری اطلاعات، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

رمز پول بانک‌های مرکزی یک راه‌کار نیمه‌متمرکز مبتنی بر فناوری دفترکل توزیع‌شده می‌باشدکه به‌صورت الکترونیکی و منحصراً توسط بانک‌های مرکزی منتشرشده و در تسهیل پرداخت‌های بدون واسطه کاربرد دارد. لذا در این مطالعه تلاش شد ابعاد گوناگون به‌کارگیری احتمالی رمز پول بانک مرکزی در ایران با روش ترکیبی (کیفی و کمی) مدل‌سازی شود. در قسمت کیفی، با نظرخواهی از 20 نفر از خبرگان با رویکرد داده بنیاد، مدل مفهومی تدوین شد. در بخش کمی نیز با نمونه‌ای شامل 102 نفر از کارشناسان حوزه پولی، بانکی و پرداخت، مدل با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری آزمون گردید. نتایج این پژوهش ضمن شناسایی عوامل مؤثر بر انتشار رمز پول بانک مرکزی، مؤید آن است که انتشار رمز پول زمینه‌ساز پذیرش اجتماعی این پدیده بوده و بر ضرورت سیاست‌گذاری مناسب آن تأکید می‌نماید. نقش رمزپول در زیرساخت فعلی بازارهای مالی و قابلیت توقیف آن، به‌عنوان عوامل زمینه‌ای انتشار رمز پول نقش دارند. همچنین علاقه‌مندی عمومی به برنامه‌ریزی و پذیرش اجتماعی و وضع قوانین و مقررات به‌عنوان عوامل مداخله‌گر شناسایی شدند. بر اساس مدل، انتشار رمزپول بانک مرکزی و سیاست‌گذاری برای آن، پیامدهای متعددی از منظر اقتصاد کلان، حوزه کاربری خرد، توسعه کاربری رمزپول، سیاست‌های پولی، مخاطرات و ریسک‌های مالی و کسب‌وکار بانک‌ها دارد.

کلیدواژه‌ها

رمز پول بانک مرکزی؛ روش ترکیبی؛ فناوری دفتر کل توزیع‌شده؛ پول دیجیتال بانک مرکزی؛ CBDC؛ CBCC

مراجع