وجود شناسی نور در فلسفه ی اشراق و نسبت آن با معماری ایرانی- اسلامی

معمار شهر

دوره 2، شماره 7، آذر 1402، صفحه 23-35   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

زینب عرب^*

دکتری فلسفه هنر، واحد سنندج، دانشگاه آزد اسلامی، سنندج، ایران

چکیده

در میان عارفان و فیلسوفان اسلامی، شیخ اشراق از جایگاهی یگانه برخوردار است. او بنیان‌گذار فلسفه اشراق است. میراث فلسفی مشترک میان ایران، اسلام و یونان در حکمت و فلسفه‌ی او هویدا است. ساحت اندیشه این فیلسوف، بر وجودشناسی نور استوار است. او از نور رمزگشایی کرده و برای آن مراتبی را تعین نموده است. این مرتبه از نورالانوار که علت وجود تمام موجودات است آغاز می‌شود و با ظلمت و و عدم نور به پایان می‌رسد. پرتو افشانی نور در اندیشه‌ی شیخ اشراق تاثیر بسیار بر معماران ایرانی- اسلامی داشته است. چرا که معماری به عنوان کالبد زمان از فلسفه همچون روح زمان تاثیر می‌پذیرد. از این‌رو این پژوهش در پی بررسی نظریه نورالانوار سهرودی است تا از این طریق بتواند تطبیقی بین فلسفه‌ی اشراق و معماری ایرانی- اسلامی ایجاد کند. این پژوهش از نوع کیفی است و روش تحقیق در آن به روش توصیفی و تحلیلی است. بر اساس نتایج به دست آمده می‌توان گفت که نور در معماری ایرانی- اسلامی همچون حکمت اشراقی، تجلی از وحدت الهی است. سسلسه مراتب نوری در معماری ایرانی- اسلامی متاثر از طبقات نوری در فلسفه‌ی اشراقی است که بر درجات نور و ظلمت استوار است. معماران ایرانی- اسلامی با تاثیر گرفتن از فیضان نورالانوار با استفاده از نور و بازی‌های نوری در عناصر و بخش‌های مختلف معماری یک سلسله مراتب نوری را در فضاهای معماری داخلی و خارجی بنا‌ها و بخش‌های مختلف آن ایجاد کردند.

کلیدواژه‌ها

سهروردی؛ فلسفه‎ی اشراق؛ وجودشناسی نور؛ نورالانوار؛ معماری ایرانی- اسلامی

سایر فایل های مرتبط با مقاله

2-1.pdf

مراجع