مطالعات ارزیابی منابع و قابلیت اراضی شیبدار محدوده مطالعاتی شهرستان سوادکوه

فصلنامه کیفیت و ماندگاری تولیدات کشاورزی و مواد غذایی

دوره 3، شماره 2، آذر 1402، صفحه 24-39   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qafj.2023.2003046.1104

نویسندگان

علیرضا مرادیان¹؛ نازنین خاکی پور^{* 2}

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم ومهندسی خاک، واحد سوادکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، سوادکوه، ایران

²استادیار گروه علوم و مهندسی خاک، واحد سوادکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، سوادکوه، ایران

چکیده

زمینه و هدف: چرای بی رویه دام، زراعت دیم در اراضی شیب دار، قطع درختان جنگلی و دیگر استفاده های غیر منطقی از اراضی، موجب برهم خوردن تعادل اکولوژیکی محیط، فرسایش خاک ها و کاهش حاصلخیزی آنها در منطقه سوادکوه شده است. هدف از این مطالعه تعیین بهترین نحوه بهره برداری در هر یک از اجزاء واحد اراضی است، بنحوی که ضمن کسب حداکثر محصول یا عایدی، از تخریب اراضی جلوگیری و روند فعلی فرسایش خاک تا حد امکان متوقف شود. روش پژوهش: در این راستا تفکیک منابع اراضی و تعیین قابلیت ها و تناسب و استعدادهای آنها، تهیه نقشه طبقات ارتفاعی، تهیه نقشه شیب حوزه بر اساس کلاس های شیب تعیین شده، منابع اراضی، مشخصات کلی تیپ اراضی، منابع آبهای سطحی محدوده سوادکوه، زمین شناسی، ارزیابی منابع اراضی و خاک، تناسب اراضی، پوشش گیاهی، نقشه کاربری اراضی منطقه سوادکوه تعیین شد. سپس با استفاده از روش FAO، ارزیابی دقیق با استفاده از خصوصیات اراضی و تطبیق آنها با جداول نیازهای گیاهی انجام گرفت. یافته ها: با تلفیق نتایج استعداد اراضی و تناسب آن برای فعالیت های مختلف کشاورزی و همچنین نیازهای گیاهی و رابطه آن با شاخص پتانسیل تولید مناطق مناسب برای فعالیت های کشاورزی بطور عام و باغداری به طور خاص مشخص می شود. نتیجه گیری: مطالعات استعداد اراضی نشان می دهد که محدودیت های رفع ناشدنی و فاکتورهای منفی در باغداری به طور اصولی محدودیت ناشی از عدم امکان آبیاری به لحاظ محدودیت منابع آب و محدودیت امکان توسعه مکانیزاسیون به لحاظ شیب اراضی باغی است.

کلیدواژه‌ها

آمایش سرزمین؛ ارزیابی منابع؛ اراضی شیبدار؛ سوادکوه؛ قابلیت اراضی

اصل مقاله

References

1- Onyutha C. African food insecurity in a changing climate: The roles of science and policy. Food Energy Secur. 2019:8, e 00160.

2-Duku C, Zwart SJ, Van Bussel LG, Hein L. Quantifying trade-offs between future yield levels, food availability and forest and woodland conservation in Benin. Sci-ence of the Total Environment. 2018:-1581–1589.

3- Toulmin C. Securing land and property rights in sub-Saharan Africa: The role of local institutions. Land Use Policy. 2009:-26, 10–19.

4-Generating Land Suitability Maps. A Comparative Evaluation. Journal of the American Planning Association. 1977: 43, 386–400. https://www.thinkaec.com/what-is-land-use-planning/

5-Kazemi H, Akinci H. A land use suita-bility model for rainfed farming by Multi- criteria Decision-making Analysis (MC-DA) and Geographic Information System (GIS). Ecological engineering. 2018:116, 1–6. [In Persian]

6- Malczewski J. GIS-based multicriteria decision analysis: A survey of the liter-ature. International Journal of Geograph-ical Information Science. 2006:20, 703–726.

7-Ta'ali A. Watershed Management Stud-ies of Kashmar Urban Basin (Kal-e-Asgirokalgarg). Volume 6. Soil Science. Executive study. Watershed management of Khorasan Jihad-e-Agriculture Organiz-ation. 2002. [In Persian]

8-Akpoti K, Kabo-Bah AT, Zwart SJ. Agricultural land suitability analysis: State-of-the-art and outlooks for integra-tion of climate change analysis. Agricu-ltural Systems. 2019:173, 172–208.

9- FAO. 1976. A Framework for Land Evaluation (FAO, Rome).  

10-Farzin M, Khazaei M. Monitoring, for-ecasting and analyzing the trend of forty years of land cover / land use change around Yasuj city. Iranian Forest Journal. 2020:12 (4), 525-539. [In Persian]

https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=553033

11-Alikhah Asl M, Rezapour Andabili N, Rezvani M. Assessment of land potential for agricultural and rangeland develop-ment (Case study: Tajiar dam watershed of East Azerbaijan province). Journal of Env-ironmental Science and Technology. 2018. doi: 10.22034/jest.2018.23513.3267 [In Persian]

12-Abdollahi A, Jahani A, Rayegani B, Mohammadi Fazel A. Impact Assessment of Dam Construction on Land Use Cha-nges in the Western and Southern Catc-hments of Lake Urmia Using Satellite Images. Environmental Researches. 2017: 8(15), 39-50. [In Persian]

13-Rayegani B, Jahani A, Satari Rad A, Shoghi N. Predicting of Land Use Changes for 2030 Using Remote Sensing and Landsat Multi-Temporal Images (Case study: Mashhad). Journal of Town and Country Planning. 2019:10(2), 249-269.

14- Soleimani H, Talei M. Assessment of land suitability for rice cultivation in Zan-jan province in the form of FAO model and using AHP-TOPSIS integrated techn-ique in GIS environment. Geography and environmental planning, 2014: 26(4),199-218.

15-Masoumi H, Fatehi Sh, Fallahi Sh, Alavi SR. 2018. Assessing the quality of land proportionality For planting walnut and almond trees in a part of the lands downstream of Azad Dam (Sanandaj city, Kurdistan province), Sixth International Conference on Applied Dimensions in Agricultural Sciences, Kharazmi Univer-sity, Tehran.

16-Ali Abdabaa A. Characterization of Land Suitability for Crop and Fruit Production in Wadi Sakher at North West Coastal Zone of Egypt‚ Alexandria Scien-ce Exchange Journal. 2018:39‚ 560-577.

17-Bagheri Bodaghabadi M, Amini A, Salehi MH‚ Hosseinifard J, Heydari M. Suitability analysis and evaluation of pistachio orchard farming, using canonical multivariate analysis. Scientia Horticultu-rae. 2019:246‚ 528-534.

18-Bagheri Badaghabadi M, Ebrahimi Meymand F, Mohanteshak A, Mousavi SA. Land suitability assessment for garden use Case study: Saman city, Chaharmahal and Bakhtiari province. Geography and Environmental Planning. 2020:31 (1), 53-72. doi: 10.22108 / gep.2020.1

مراجع