ارزیابی و تحلیل قابلیت‌های ژئوتوریستی شهرستان گرمی با استفاده از مدل‌های پرالونگ و اکولوژیکی

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

دوره 12، شماره 48، آذر 1402، صفحه 1-22   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

موسی عابدینی^{* 1}؛ بهروز شیخ محمدی²؛ امیرحسام پاسبان³

¹استاد گروه جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

²کارشناسی ارشد رشته ژئومورفولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

³دانشجوی دکتری گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

ژئوتوریسم یا گردشگری راهکارهای نوین برای تبیین و تشریح علوم زمین و شناخت سرمایه‌های طبیعی هر منطقه بیان کرده است. هدف از این پژوهش ارزیابی توانمندی‌های ژئوتوریستی شهرستان گرمی  با استفاده از مدل پرالونگ و مدل اکولوژیکی که روش کار هر دو مدل از نوع کیفی هستند مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس مدل پرالونگ و نتایج حاصل از این مدل در این پژوهش دریاچه گیلارلو به علت دارا بودن ارزش‌های بالای علمی و ارزش اقتصادی- اجتماعی بیش‌ترین میانگین ارزش گردشگری مقدار (51/0) را از قابلیت‌های ژئوتوریستی شهرستان گرمی را به خود اختصاص داده و دارای بیش‌ترین میزان قابلیت و توانمندی ژئوتوریستی است. تالاب قالغانلو (30/0) از نظر میانگین ارزش گردشگری، کم‌ترین ارزش گردشگری در بین مکان‌های ژئومورفولوژیکی در منطقه مورد مطالعه را دارند. موضوع دیگر که در این مدل (پرالونگ) مورد نظر است ارزش بهره‌وری مکان‌ها بوده است که دریاچه گیلارلو از بیش‌ترین امتیاز (87/0) برخوردار است و آبشار کول (09/0) کم‌ترین امتیاز ارزش بهره‌وری را داراست. بر اساس مدل اکولوژیکی تفرج گسترده و نتایج حاصل از این مدل در این پژوهش قسمت‌هایی از روستاهای میخوش، کالان، داش دیبی، الیله، قوزلو، قنبرلو، تپه، خانعلی‌دره‌سی و هومونلو در طبقه یک مدل اکولوژیکی تفرج گسترده و بخش‌هایی از روستاهای قره‌آغاج، هومونلو، خانعلی‌دره‌سی، و بخش مرکزی شهر گرمی در طبقه دو مدل اکولوژیکی تفرج گسترده قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

شهرستان گرمی؛ ژئوتوریسم؛ مدل پرالونگ؛ مدل اکولوژیکی

مراجع

 

1. خان‌زاده، ح.،رهنورد، ف.،بامداد، ن.،محمودزاده،ی،م.1400.مدل تبیین رقابت‌پذیری گردشگری شهرهای توریستی ایران،فصلنامه علمی تحقیقات بازاریابی نوین،11(2): 68-45.
2. زهتابی­اصل،ژ.، عابدینی،م.،شکر­گزار،ا.1392.تاثیر توریسم بر سرانه کاربری‌های اراضی شهر توریستی سرعین، اولین کنفرانس ملی خدمات شهری و محیط زیست،17 و 18مهر.
3. عابدینی،م.،پاسبان،ا.ح.،نظافت تکله،ب.،شهبازی شرفه،ز.1401.تحلیل توان رقابت پذیری استان اردبیل با استفاده از مدل پائوولوا و مدل دینامیکی (مطالعه موردی: گرمی، پارس آباد، مشگین شهر)،مطالعات علوم محیط زیست،8(2):6421-6434.
4. عباسی زنگی چقایی،ه.1392. ارزیابی توانمندی­های ژئومورفوتوریستی لندفرم­ها بر اساس روش پرالونگ،کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، 140.
5. خدایی،ع.،پهلوانی،ع.،قلیچی‌پور،ز.،زندی،ر.1400.ارزیابی توان اکولوژیکی شهرستان خداآفرین با استفاده از مدل اکولوژیکی دکتر مخدوم و سامانه اطلاعات جغرافیایی، مهندسی و مدیریت آبخیز،14(1):54-40.
6. عابدینی،م.،قضایی،م.1399.ارزیابی توانمندی های ژئوتوریست های شهرستان مشگین شهر به روش کومانسکو، پنجمین کنفرانس بین المللی افق‌های نوین در علوم کشاورزی و منابع طبیعی، محیط زیست،تهران.8
7. عابدینی،م.، رنجبری،ا.1395.ژئوتوریسم آذربایجان شرقی،چاپ یکم،انتشارات نگین سبلان،298.
8. نامداری،پ.،لاهیجانیان،ا.،قناتغستانی،م.،مرتضوی،م.1401.مدل اکولوژیکی توسعه اکوتوریسم در جزیره هرمز با تاکید بر توسعه پایدار،3(1):44-29.
9. غضبانی،ر.،امین‌بیدختی،ع،ا.،جعفری،س.،حقیقت،ح.1399.عوامل موثر بر رقابت‌پذیری مقصد ژئوتوریسم،مطالعات مدیریت گردشگری،15(49):93-63.
10. مختاری،د.1389.ارزیابی توانمندی های اکوتوریستی مکان‌های ژئومورفیکی حوضه آبریز آسیاب خرابه در شمال غرب ایران به روش پرالونگ،فصلنامه جغرافیا و توسعه،8(18):17-52.
11. مخدوم،م.1384.شالوده آمایش سرزمین،چاپ ششم،انتشارات دانشگاه تهران،290.
12. مینایی‌نژاد،ا.1395.بررسی توانمندی‌های ژئوتوریستی استان لرستان با استفاده از مدل پرالونگ و اکولوژیکی،کارشناسی ارشد،رشته جغرافیای طبیعی،دانشگاه محقق اردبیلی،120.
13. زند مقدم،م.ر.1388.بررسی توانمندی‌های دشت کویر به عنوان ژئوپارک بزرگ ایران مرکزی در توسعه پایدار استان سمنان،فصلنامه جغرافیایی آزمایش،45:6-25.
14. ثروتی،م.ر.،کزازی،ا.1385.ژئوتوریسم و فرصت های برنامه ریزی آن در استان همدان،فضای جغرافیایی،1(1):37-1.
15. مقصودی،م.،نکوئی صدری،ب.1386.ژئوتوریسم دریچه­اى نو به سوى توسعه صنعت گردشگرى ایران، اطلاعات جغرافیایی،16(64): 64-61.

 

16. Ayikoru, M. 2015. Destination competitiveness challenges: A Ugandan perspective. Tourism Management, 50, 142-158.
17. Brilha, J. 2009.Geologicalheritage and European geoparks in Portgal, Proceedings of the VIII EuropeanGeoparks Conference٬ Idanha-a-Nova٬ 14-16.
18. Fennel, D. 1999. Ecotourism an Introduction, Routledge, 34- 43.
19. Hose, T. A. 2007. Geotourism in Almeria Province,southeast Spain. Preliminary Communication,55.
20. Moffet, B., moody, J. 2008. National gegoraphic 5u.s. Agen ciessirgn graeement to embrace geotourism expandingcons erofort.cuc-vemproject ait,22-67.
21. Pralong J. P. 2005. Amethod for Assessing the Tourist potential and use of Geomerphologieal sites, Geomorphologie, Relief, processus, Rnvironnement,189-196.
22. Reisinger, Y., Michael, N. Hayes, J. P. 2019. Destination competitiveness from a tourist perspective: A case of the United Arab Emirates. International Journal of Tourism Research,21(2),259-279.
23. Slawomir, B. 2006. Geotourism mangment of obiotic of obiotic nature object casa chance for rural areas development. Unversity of science and Technology,Al.mickiewcza.30.