نقش تاب آوری اجتماعی در کاهش آسیب های ناشی از عوامل طبیعی متاثر از مناطق کویری( مطالعه موردی گردو غبار در شهرستان سمنان )

کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه‌ریزی

دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 53، آذر 1402، صفحه 68-87   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سیدابراهیم میرعمادی¹؛ محمد رضا زندمقدم^{* 2}؛ سعید کامیابی³

¹دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

²دانشیار گروه جغرافیا، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان ، ایران

³استاد مرکز تحقیقات گردشگری دامنه جنوبی البرز مرکزی و مجری کویربرنامه علمی پایش آزاد، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.

چکیده

مخاطرات طبیعی واقعیتی است که امروزه بخش قابل توجهی از مناطق جنوبی شهرستان سمنان را تحت تاثیر قرار داده است. با توجه به اینکه در برخی مواقع، پیشگیرى از وقوع این مخاطرات طبیعی میسر نمی باشد، لذا بررسی میزان تاب آوری در برابر بلایای طبیعی از اهمیت بالایی برخوردار است.هدف پژوهش حاضر نقش تاب آوری اجتماعی در کاهش آسیب های ناشی از عوامل طبیعی (گرد وغبار)متاثر از مناطق کویری ، شهرستان سمنان می باشد.
پژوهش حاضر ازحیث هدف کاربردی و از توع تحلیلی-توصیفی می باشد. این پژوهش با استفاده از مدل فازی به دنبال ارزیابی میزان تاب آوری ساکنین جنوبی شهرستان سمنان در برابر گرد وغبار می باشد، در این راستا تعداد 40 پرسشنامه در اختیار کارشناسان و متخصصان قرار گرفت که پایایی پرسشنامه توسط آلفای کرونباخ و روایی آن توسط متخصصان جغرافیا و برنامه ریزی شهری و علوم اجتماعی تایید شد.سوالات مشتمل بودند بر ابعادچهارگانه (کالبدی،اجتماعی، اقتصادی و نهادی) که توسط کارشناسان پاسخ داده شد.
یافته ها: حاکی از آن است که: سوال اصلی پژوهش درسطح معنی داری رد شده است.و بیشترین میزان تاب آوری در بعداجتماعی،اقتصادی ونهادی،میزان تاب آوری ازمیانگین فرضی به گونه‌ای معنادار بزرگتر است که سه سوال فرعی پژوهش مورد تایید قرار گرفتند.
با توجه به یافته های تحقیق بین میزان تاب آوری و مولفه های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی،و نهادی رابطه معناداری وجود ندارد. با این توضیح که هرچه میزان هر یک از مولفه ها پایین تر باشد میزان تاب آوری نیز کاهش پیدا می کند نتایج تحلیل ها و آزمون های آماری نشان می دهند وضعیت تاب آوری شهرسمنان چندان مطلوب نیست و تاب آوری گرایش به سمت آسیب پذیری دارد.همچنین مقادیر تاب آوری شهر سمنان با استانداردها فاصله دارد.

کلیدواژه‌ها

مخاطرات طبیعی؛ جوامع؛ خشکسالی؛ تاب آوری؛ شهرستان سمنان

مراجع