ارزیابی تغییرات حاصل از منابع نیتروژن، روی و پتاسیم و کاربرد توام آنها بر برخی فاکتورهای رشد و صفات فیزیولوژیکی فلاونوئید، ترکیبات فنلی و آنتوسیانین ذرت ( Zea mays L.) رقم سینگل کراس 704

دانش زیستی ایران

دوره 18، شماره 2، شهریور 1402، صفحه 63-75   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/zisti.2023.1999247.1178

نویسندگان

طاهره توان؛ محمدعلی رضائی؛ مهرعلی محمودجانلو^*

گروه زیست شناسی، دانشکده علوم زیستی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

چکیده

ذرت یکی از گیاهان ارزشمند زراعی است که تنوع، سازگاری و ارزش غذایی ، آن را در ردیف مهمترین گیاهان زراعی جهان قرار داده است. محلولپاشی کود های نیتروژنه ، روی و پتاسیم بر گیاه ذرت می تواند اطلاعات بسیار مناسبی را در مورد تأثیر مصرف کود ازته و روی و پتاسیم در شرایط اقلیمی استان گلستان در اختیار زارعین و محققین قرار دهد.
هدف: با توجه به اثرات دارویی کاکل ذرت و اهمیت آن در پزشکی و وجود مواد موثره خاص در این ارتباط در ابریشم ذرت به نظر می رسد که کمیت و کیفیت آنها تحت تاثیر کاربرد نیتروژن ، روی ، پتاسیم قرار می گیرد . لذا بررسی این تغییرات از اهدف کاربردی این پژوهش می باشد
مود و روش ها: به منظور ارزیابی تغییرات حاصل از منابع نیتروژن، روی، پتاسیم و کاربرد توام آن‌ها بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی ذرت هیبرید سینگل کراس 704، آزمایشی به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در بهار و تابستان سال 1398 در استان گلستان در منطقه‌ای واقع در شهر مزرعه کتول انجام شد. تیمارها شامل کود نیتروژن (اوره) ، پتاسیم (سولفات پتاسیم)، روی (سولفات روی) به تنهایی، کاربرد توام نیتروژن + پتاسیم، کاربرد توام نیتروژن + روی، کاربرد توام روی + پتاسیم و کاربرد توام نیتروژن + پتاسیم + روی در مقابل شاهد بود.
نتایج: نتایج نشان داد صفات مورد مطالعه تحت تاثیر منابع کودی قرار گرفتند و در سطح احتمال یک درصد معنی-دار شدند. تیمارهای مورد بررسی اثر معنی‌داری بر صفات ارتفاع تا اولین بلال، تعداد ردیف، طول بلال و قطر بلال در زمان رسیدگی کامل در سطح احتمال یک درصد داشتند. با کاربرد عناصر روی، نیتروژن و پتاسیم افزایش معنی-داری بر محتوای ترکیبات فنلی برگ، ابریشم و دانه ذرت مشاهده گردید. فلاونوئید برگ، ابریشم و دانه تحت تاثیر تامین کودهای نیتروژن (N)‌، روی (Zn)‌، پتاسیم (K) و کاربرد توام آنها قرار گرفت. آنتوسیانین برگ در تیمارهای محلول‌پاشی با کود تکی پتاسیم، به‌واسطه ایجاد شرایط بهینه، بیشتر انرژی جاری گیاه در جهت رشد، توسعه و افزایش عملکرد گیاهان تحت تیمار خرج شد، لذا بیوسنتز و تولید آنتوسیانین در برگ ذرت با کاربرد تکی پتاسیم کمتر بود ولی آنتوسیانین ابریشم و دانه با کاربرد تکی پتاسیم و کاربرد توام پتاسیم+نیتروژن، پتاسیم + روی، پتاسیم + نیتروژن + روی افزایش معنی‌داری را نسبت به شاهد نشان داد.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، کاربرد توام کودها در بهبود صفات مورفوفیزیولوژیکی و بهبود عملکرد گیاهان توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

ابریشم؛ آنتوسیانین؛ ترکیبات فنلی؛ ذرت؛ روی؛ فلاونوئید

مراجع