تبیین تاثیرات توسعه عقلانی شهر بر تحقق شهر آرام؛ (مطالعه موردی شهر قزوین)

دو فصل‌نامه فضای زیست

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 دی 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22094/lsj.2024.1994636.1113

نویسندگان

فاطمه اسداله شریفی¹؛ سیدمحمدرضا خطیبی^{* 2}؛ جمال الدین سهیلی³

¹دانشجوی دکتری تخصصی، گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.

²دانشیار، گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران. نویسنده مسئول

³دانشیار، گروه معماری، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.

چکیده

امروزه توسعه شهری بی هدف و شتابزده در حال بروز است. بحث شهر آرام و توسعه عقلانی برای بهبود شرایط مطرح شده است. شهر آرام در تلاش است تا باعث آرام شدن شهر گردد و عقلانیت جهت‌یابی عقیدتی برای شهرسازان است. در واقع عقلانیت گزینه‌ای اصولی برای دستیابی به مصالحه‌ای کارآمد در شرایط سخت است. هدف از توسعه عاقلانه شهر و شهر آرام بهره‌برداری درست از فضای شهری مطابق با نیاز شهروندان است. اصول مقاله کاربردی و روش آن توصیفی تحلیلی است که به صورت کیفی و کمی انجام شده است. برای سنجش میزان اهمیت هر یک از مولفه‌ها پرسش نامه‌هایی توسط 10 کارشناس در این زمینه تکمیل گردید، سپس معیار‌ها توسط نرم افزار اکسپرت چویس محاسبه گردید. در این راستا با توجه به تحلیل‌های انجام شده معیار کیفیت زندگی با میانگین وزنی 200/0 اولویت اول، کیفیت محیطی 167/0 دوم، گوناگونی 122/0 سوم محاسبه شده است. نتایج نشان می‌دهد شهر قزوین از سه جبهه در محاصره باغستان سنتی است و مشکلاتی مانند تلاقی بافت فرسوده با بافت تاریخی و تراکم جمعیتی سبب شده است که توسعه ابعاد شهر قزوین به شدت محدود شود. به همین خاطر امروز بار توسعه شهری در استان قزوین به سمت شمال شهر منتقل شده است اما به دلیل کمبود برخی امکانات زیرساختی، فضای شهر مطلوب، سرزندگی، کاربری‌های متناسب با محدوده، دسترسی، بافت ناکارآمد، توسعه افقی شهر هنوز به طور کامل محقق نشده است. سوال این پروژه راه‌کار موثر بر تحقق شهر آرام با توجه به توسعه عقلانی در شهر قزوین کدامند؟ در این راستا برای تحقق توسعه عقلانی و شهر آرام در قزوین لازم است، تمام ابعاد در نظر گرفته شود و با توجه به محدودیت‌های هر منطقه راهکاریی نظیر هویت‌بخشی، تامین و توزیع خدمات و کاربری، اعتمادسازی، اصلاح ساختار بافت، حفاظت از باغات و معرفی سنن و فرهنگ شهر ارائه شود.

کلیدواژه‌ها

توسعه شتابزده؛ توسعه عقلانی؛ شهر آرام؛ شهر قزوین؛ اکسپرت چویس