اثربخشی آموزش مثبت اندیشی بر فرآیندهای خانواده ایرانی و بهزیستی روانی در زنان سرپرست خانوار

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 2، دوره 15، شماره 58، دی 1402، صفحه 21-35   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jwcp.2023.709020

نویسندگان

مرضیه مشعل پور^{* 1}؛ نازنین جبارزاده²

¹استادیار، گروه روان شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

²دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه روان شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش مثبت اندیشی بر فرایند خانواده ایرانی و بهزیستی روانی زنان سرپرست خانوار شهر خرمشهر بود. جامعه آماری شامل تمامی زنان سرپرست خانوار شهر خرمشهر در سال 1401 بود. نمونه پژوهش 30 نفر از زنان سرپرست خانوار بود که به صورت هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش(15 نفر) و کنترل(15 نقر) جایگزین شدند. طرح پژوهش آزمایشی ازنوع پیش آزمون_ پس آزمون با دو گروه آزمایش و کنترل بود. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه بهزیستی ریف (1989) و مقیاس خودگزارشی فرایندهای خانوادگی برای خانواده های ایرانی سامانی(1387) بود. مداخله برنامه آموزش مثبت اندیشی در طول 8 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. پس از اتمام برنامه آموزشی، پس آزمون برای دو گروه اجرا شد. داده های پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری و یک متغیری، مورد بررسی قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد بین میانگین‌های فرآیند خانواده دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری وجود دارد (90/11F= و 05/0>P). هم‌چنین بین میانگین‌های بهزیستی روانی دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری وجود دارد (85/13F= و 05/0>P). بنابر این می توان نتیجه گرفت که آموزش مثبت اندیشی بر فرآیند خانواده و بهزیستی روانی زنان سرپرست خانوار اثربخش است و می توان برای ارتقاء فرایند خانواده ایرانی ، بهزیستی روانی و در پی آن توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خانواده و جامعه بهره جست.

کلیدواژه‌ها

آموزش مثبت اندیشی؛ فرایند خانواده ایرانی؛ بهزیستی روانی

سایر فایل های مرتبط با مقاله

58-2-2.pdf

مراجع

Afshani, A., & Fatehi, A. (2016). Empowerment of female household heads and socio-cultural factors related to it. Women and Society, 7(3), 19-38. [Persian] URL: article_2103_253e3b47d73a911467ff43d889c9cd4e.pdf

Antoine, P., Dauvier, B., Andreotti, E., & Congard, A. (2018). Individual differences in the effects of a positive psychology intervention: Applied psychology. Personality and Individual Differences, 122, 140-147.‏ DOI: doi.org/10.1016/j.paid.2017.10.024

Arends-Kuenning, M., & Duryea, S. (2006). The effect of parental presence, parents’ education, and household headship on adolescents’ schooling and work in Latin America. Journal of Fam Econ Iss, 27(2), 263–86. DOI:10.1007/s10834-006-9011-1

Asadi, Z., & Hosseini Tabaghdehi, L. (2020). The role of perfectionism and positive thinking of parents in             srediction of social skills. Journal of Psychology, 24(1), 91-105. DOI:10.52547/psj.19.4.59

Asarzadegan, M., & Raisi, Z. (2019).  Effectiveness of positive psychology training on psychological well-being and Its dimensions among patients with type II diabetes. Journal of Diabetes Nurs, 7(2), 793-808. URL: http://jdn.zbmu.ac.ir/article-1-351-fa.html

Bashkar, M., Nikmanesh, Z., Kehrazaei, F. (2021). The effectiveness of positivity education on the perception of competence and quality of life. Pozohan Scientific Journal, 4(19), 59-67. [Persian] DOI:10.52547/psj.19.4.59.

Burstrom, B., Whitehead, M., Clayton, S., Fritzell, S., Vannoni, F.,& Costa, G. (2010). Health inequalities between lone and couple mothers and policy under different welfare regimes–the example of Italy. Sweden and Britain. Soc Sci Med, 70(6), 912–920. DOI:10.1016/j.socscimed.2009.11.014

Chiu-Hua, H., Fin-Land, C., & Ching-Yueh, T. (2020). Teaching practices: Integreting ositive thinking in pictuer book creation for econoniccaly disanvanteget children. Problems of Education, 75(6), 121- 138. URL: https://doi.org/10.33225/pec/20.78.1081

Darenjani Shirazi, F., Sohrabi, N., & ChinAveh, M. (2022). Comparing of pathology and family integration within process and content model in high and low resilience families. Iranian Evolutionary and Educational Psychology Journal, 4(3), 441-449. DOI: 10.52547/ieepj.4.3.441

Desrianty, M., Hassan, N., Syamilah Zakaria1, N., &  Zaremohzzabieh, Z. (2021). Resilience, family functioning, and psychological well-being: findings from a cross-sectional survey of high-school student. Asian Social Science, 17(11), 77- 91. DOI:10.5539/ass.v17n11p77

Ebrahimi, S., & Mousavian Khatir, A. (2023). The mediating role of sensitivity to rejection and self-esteem in the relationship between mindfulness and psychological well-being of adolescents. New Psychological Research Quarterly, 17(68), 1-11. [Persian] DOI: 10.22034/JMPR.2023.15340

Geng, Y. (2018). Gratitude mediates the effect of emotional intelligence on subjective well-being: A structural equation modeling analysis. Journal of health psychology, 23(10), 1378-1386. DOI: doi.org/10.1177/1359105316677295

Ghadampour, E., Ghasemzadeh, F., Zolfaghari, Sh., & Padervand, H. (2020).  Effectiveness of positive thinking group education on tolerance of distress and social adjustment of mothers of children with mental retardation. Scientific Journal of Nursing, Midwifery and Paramedical Faculty, 6(2), 11-21. URL: http://sjnmp.muk.ac.ir/article-1-327-fa.html

Goodman, C. (2016). Intimacy and autonomy in long-term marriage. Journal of Gerontological Social             Work, 32(1), 83-97. DOI: doi/epdf/10.1300/J083v32n01_06?needAccess=true

Habib, T. Z. (2017). Challenges of the female heads of household in Bangladesh: a qualitative inquiry. Journal of Adv Soc Sci Humanit, 3(6), 36160–36169. DOI: doi.org/10.4236/oalib.1106825.

Hanson, S. M. H. (1988). Divorced fathers with custody. In P. Bronstein & C. P. Cowan (Eds.), Fatherhood today: Men's changing role in the family. John Wiley & Sons, 10(24), 166-194. URL: https://psycnet.apa.org/record/1988-97392

Hasanzadeh, P. (2016). Family consolidation factors in Islamic culture. Research Journal of Quranic Studies, 4(15), 45-68.[Persian] URL: https://doi.org/10.22054/rjqk.2015.1030

Javadan, M., Bahrampour, T., & Dehghani, M. (2023). The Role of Family Relationships and Conflict Resolution Styles in Marital Burnout of Couples Seeking a Divorce (Persian). Journal of Family Relations Studies, 3(8), 32-39. URL: https://doi.org/10.22098/jfrs.2023.12006.1093

Khodayarifard, M., Zandi, S., Haj Hosseini, M., & Ghobari Bonab, B. (2016). The effectiveness of education based on positive thinking On the family process and mental well-being of women. Journal of Family Studies, 12(48), 593-612. [Persian] URL: https://www.sid.ir/paper/122530/fa

Macran, S., Clarke, L., & Joshi, H. (1996). Women’s health: dimensions & differentials. Soc Sci Med, 42(9), 1203-16. DOI: 10.1016/0277-9536(95)00432-7.

Meyer, B. D., & Sullivan, J. X. (2011). Further results on measuring the well-being of the poor using income and consumptionhe. Canadian Journal of Economics (CJE)/Revue canadienne d'économique, 44(1), 52–87. URL: https://www.jstor.org/stable/41336351

Mousavi, S.,& Bagherzadeh Khodashahri, S. (2020). Identifying the mental patterns of managers regarding the mental well-being of human resources of organizations using the Q method. Social Welfare Quarterly, 20(78), 9-46. [Persian] URL: http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-3491-fa.html

Oades, L. G., Ozturk, C., Hou, H.,& Slem, G. (2020). Wellbeing literacy: A language-use capability relevant to wellbeing outcomes of positive psychology intervention. The Journal Of Posetive Psychology, 17(5), 16-32. URL: https://doi.org/10.1080/17439760.2020.1789711

 Parvizy, S., Kiani, K., & Ivbijaro, G. (2013).  Women's health bridges and barriers: a qualitative study. Health Care Women Int, 34, 193–208. DOI: 10.1080/07399332.2012.740108

Rafii, N., Seyedfatemi N., & Rezaei M. (2013). Factors involved in Iranian women heads of household’s health promotion activities: A grounded theory study. The Open Nursing Journal, 7, 133–141. DOI: 10.2174/1874434601307010133.

Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57, 1069–1081. URL: https://psycnet.apa.org/record/1990-12288-001

Saei, A., Bahirai, M., & Mousavi Vayaye, F. (2022). Investigating social and cultural factors affecting women'slifestyle. Cultural Studies and Communication Quarterly, 18(3), 198-174. [Persian] URL: https://doi.org/10.22034/jcsc.2021.525966.2368

Samani, S. (2008). Preparation of family process scale for Iranian families. Psychiatry and Clinical Psychology of Iran,            14(2), 168-162. [Persian] DOI: 10.1016/j.sbspro.2011.10.446

Samani, S., & Asdamesh, M. (2017). The effect of family education on the change of family typology in the context-oriented model of process and content Family. Psychological Methods and Models. 2, 21-34. [Persian] URL: file:///C:/Users/Rooz/Downloads/52813875307%20(1).pdf

Stoner, C. R., Orrell, M., & Spector, A. (2018). The positive psychology outcome measure (PPOM) for people with dementia: psychometric properties and factor structure. Gerontology and Geriatrics, 76, 182-187.‏ URL: https://doi.org/10.1016/j.archger.2018.03.001

Tetzner, J., & Becker, M. (2018). Think positive? Examining the impact of optimism on academic achievement in early adolescents. Journal of personality, 86(2), 283-295. URL: https://www.pedocs.de/volltexte/2020/15551/pdf/Think_positive_Tetzner_2018_b_A.pdf

Yaqoubi, A., & Nasai Moghadam, B. (2019). The effectiveness of the intervention method of positive psychology on the psychological well-being of adolescents. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 25(1), 14-25. [Persian] DOI: 10.32598/ijpcp.25.1.14

Yoosefi Lebni, J., Ali Mohammadi Gharehghani, M., Soofizad, G., khosravi, B., Arash ziapour, A., & Fahim Irandoost, S. (2020). Challenges and opportunities confronting female-headed households in Iran: a qualitative study. Women's Health, 20(183), 68- 99. DOI: 10.1186/s12905-020-01046-x

Yoshida, A. (2011). No chance for romance: corporate culture, gendered work, and increased singlehood in Japan. Contemp Jpn, 23(2), 213–34. DOI:10.1515/cj.2011.011