بررسی و نمود مؤلفه‌های اجتماعی در شاهنامه فردوسی

فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

دوره 19، شماره 35، آذر 1402، صفحه 21-33   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی فرهادی¹؛ غلامرضا جعفری نیا^{* 2}؛ فاطمه کرم پور³

¹دانشجوی دکتری جامعه شناسی،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر، بوشهر، ایران

²دانشیار گروه جامعه شناسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران

³استادیار، گروه زبان‌شناسی عمومی، دانشگاه پیام نور، بوشهر، ایران

چکیده

شاهنامه فردوسی آینه روشن و تمام نمایی از اصول، آداب، اندیشه‌ها و تفکرات و جامع جمیع خصایص مدنی و اخلاقی و فرهنگی ایران باستان است. این اثر بی نظیر با پرداختن منطقی به داستان‌ها و حکایات، به شخصیت‌ها و بازیگران آن روح تازه‌ای می‌بخشد. در اثنای توصیف صحنه‌های نبرد، نمودهای اجتماعی را نیز مد نظر قرار داده است. هدف از این پژوهش بررسی و تبیین مؤلفه‌های اجتماعی در لابه لای اشعار نغز این شاعر بزرگ می‌باشد. این پژوهش بخش ابیات بخش پهلوانی  را شامل می‌باشد. شاهنامه مورد استناد در این نوشتار، نسخه ای از شاهنامه است که توسط جـلال خـالقی مطلق (از سال 1366 تا 1386) در هشت دفتر گردآوری شده است. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر آن است میزان حضور مؤلفه‌های اجتماعی، 1200 بار است که در این میان، بیشترین فراوانی مروبوط به مؤلفه‌ی اشاره به شاهان گذشته با 86 بار تکراربوده است و کمترین فراوانی مربوط به مؤلفه‌ زبان با 7 بار تکرار بوده است.

کلیدواژه‌ها

شاهنامه؛ فردوسی؛ اجتماعی؛ پهلوانی