شناسایی راهکارهای اجرای رویکرد یادگیری مشارکتی به‌منظور پرورش مهارت‌های رهبری دانش‌آموزان دوره ابتدایی از طریق فراترکیب و گروه‌ کانونی

پژوهش در برنامه ریزی درسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 دی 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsre.2024.1993834.2377

نویسندگان

فهیمه انصاری زاده¹؛ محمدرضا کرامتی^{* 2}؛ سیف الله فضل الهی قمشی³

¹دانشجوی دکتری گروه مدیریت آموزشی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

²دانشیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشگاه تهران. تهران، ایران.

³دانشیار گروه برنامه ریزی درسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

چکیده

اگرچه مطالعات قبلی چالش‌های اجرای رویکرد یادگیری مشارکتی را برجسته کرده‌اند، اما کمتر به راهکارهای اجرای آن به‌منظور پرورش مهارت‌های رهبری دانش آموزان پرداخته‌اند از سوی دیگر مطالعات نشان داده که مهارت‌های رهبری را می‌توان به کودکان آموزش داد اما به‌روشنی آشکار نکرده‌اند که چگونه این اتفاق می‌افتد. هدف مطالعه حاضر ترکیب نتایج مطالعات ملی و بین‌المللی به‌منظور پر کردن این شکاف تحقیقاتی است. در این مطالعه از روش سندلوسکی و باروسو استفاده شد. براساس فراترکیبی از 43 مطالعه داخلی (1401-1391) و خارجی (2022-2001)، راهکارهای اجرای رویکرد یادگیری مشارکتی مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها از طریق نرم‌افزار اطلس تی کدگذاری شد. به‌منظور تکمیل، اصلاح و روایی داده‌ها نیز از روش گروه‌های کانونی استفاده شد. براساس نتایج مطالعه حاضر بهبود عناصر برنامه‌درسی نظیر امکانات، موضوعات درسی، محیط یادگیری، معلم و دانش‌آموز و بهبود نگرش دست‌اندرکاران و ذی‌نفعان می‌تواند زمینه‌ پرورش مهارت‌های رهبری در دانش‌آموزان را فراهم سازند. نتایج حاکی از برجسته بودن برخی از مهارت‌ها نظیر خلاقیت، حل مساله، اعتمادبه‌نفس، سازگاری، همدلی، انتقادپذیری، مسئولیت‌پذیری بود. برخی از مهارت‌ها نیز نظیر سازگاری، انتقادپذیری ابعاد تازه‌ای از مهارت‌های رهبری را آشکار کردند و توانستند سهمی در پرورش دانش این حوزه ایفا کنند. بر اساس این یافته‌ها، می‌توان نتیجه گرفت که پرورش مهارت‌های رهبری از طریق رویکرد یادگیری مشارکتی در فعالیت‌های آموزشی در محیط کلاس قابل‌اجرا است.

کلیدواژه‌ها

راهکارها؛ یادگیری مشارکتی؛ مهارت‌های رهبری؛ فراترکیب؛ گروه کانونی

مراجع