تفسیر «رکن دولتی» در نظام چندجانبه‌ گرای سازمان تجارت جهانی: مطالعه‌ی موردی چین و ایالات متحده

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 بهمن 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2024.1996383.2637

نویسندگان

سید محمد حسن رضوی^{* 1}؛ زهرا بی نیاز²

¹گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران

²دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

زمینه و هدف: تعارض بین نگرش ایالات متحده و چین در رابطه با انتخاب مدل اقتصادی بهینه به جنگ-حقوقی در حوزه حقوق بین‌الملل اقتصادی انجامیده است و این به معنای توسل ابزاری به حقوق برای پیروزی در جنگ تجاری فراملی بین ایالات متحده و چین است. یکی از حوزه‌های اصلی جنگ حقوقی بین ایالات متحده و چین این مسئله است که آیا شرکت‌های دولتی چینی، می-بایست به مثابه «ارکان دولتی» تلقی شوند؟ کاربرد ضوابط چندجانبه‌ی سازمان تجارت جهانی در خصوص یارانه‌های دولتی در ارتباط با شرکت‌های دولتی چینی متأثر از این پاسخ است. پرسش اصلی پژوهش حاضر، تحلیل معیارهای شناسایی «رکن دولتی» در تفسیر رکن حل و فصل اختلاف سازمان تجارت جهانی است.

روش:‌ این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است.

یافته‌ها و نتایج:‌ در راستای تحلیل تفاسیر موجود از رکن دولتی می‌توان به سه معیار قابل احراز در ارتباط با شناسایی بنگاه‌های دولتی به مثابه «ارکان دولتی» اشاره کرد: الف) ایالات متحده بر معیار «کنترل دولتی» تأکید دارد که بر اساس مالکیت دولتی تعریف می‌شود. ب) چین معیار خود را بر اساس مسئولیت دولت در قبال «نهاد‌های دولتی» تعریف می‌کند و ج) رکن حل و فصل اختلافات بین‌المللی معیار «کارکرد دولتی» بر مبنای«اختیارات دولتی» را معتبر می‌داند. تفسیر ارائه شده توسط رکن حل و فصل اختلاف تعادلی بین نگرش ایالات متحده و چین ایجاد کرده است. اگر چه چین در تدوین قوانین ملی تفسیر رکن حل و فصل اختلاف تبعیت کرده است، این امر از تعارض بین این دو قدرت اقتصادی نکاهیده است.

کلیدواژه‌ها

ایالات متحده و چین؛ رکن دولتی؛ سازمان تجارت جهانی؛ موافقتنامه SCM؛ نظام چندجانبه‌گرای تجاری؛ یارانه