حکمرانی خوب در تعامل با جرایم حکومتی

پژوهش های مدیریت راهبردی

دوره 29، شماره 91، بهمن 1402

نوع مقاله: علمی _ پژوهشی

نویسندگان

مصطفی حیدری هراتمه^{* 1}؛ وحید آرائی²

¹دانشیار گروه اقتصاد ، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران

²استادیار گروه مدیریت دولتی و خط مشی گذاری عمومی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

حاکمیت قانون، پاسخگویی، مشارکت، مسئولیت‌پذیری، عدالت‌جویی، مشروعیت مطابق با قرارداد اجتماعی، حق نظارت عمومی، قانون‌گذاری صحیح، شفافیت، فرآیند محوری به جای فرد محوری مؤلفه‌های حکمرانی خوب هستند که به صورت مشخص با نظام حقوقی مرتبط است. در حوزه حقوق کیفری عدم رعایت هرکدام از ابعاد حکمرانی خوب می‌تواند منجر به یکی از اقسام جرایم حکومتی  شود. هدف مطالعه حاضر، مدلسازی ساختاری تفسیری مولفه‌های حکمرانی خوب در راستای جرایم حکومتی در نظر گرفته شد. با بررسی مطالعات موجود و استفاده از برنامه هوش مصنوعی و برنامه ChatGPT  مولفه‌ها/شاخص‌هایی که بر اساس اصول حکمرانی خوب با نظام حقوقی در تعامل است، شناسایی شد و پرسشنامه ماتریسی ساختار یافته با رویکرد ISM جهت تعیین تعامل بین مولفه‌ها تدوین و جهت استحکام بیشتر توسط 13 نفر خبره و استاد دانشگاه تکمیل و بر اساس فراوانی نظرات و اجماع نظری حاصل شده، روابط بین مولفه‌ها نهایی شدند. یافته‌ها نشان داد  پرنفوذترین مولفه بر اساس ماتریس قدرت نفوذ-وابستگی، مولفه‌های« فرآیند‌محوری، کنترل فساد و پاسخگویی» بوده و حکمرانی خوب در راستای تقلیل جرایم حکومتی شدیداً به این مولفه‌ها وابسته است. از این رو با ایجاد نوآفرینی در حکمرانی از جمله حکمرانی جامعه‌محور، فرآیند‌محور و پاسخگو می توان جرائم را مدیریت و تفلیل داد. نهایتا حکمرانی خوب با تمرکز بر قانون و نظم اجتماعی، ایجاد شرایط اجتماعی اقتصادی مناسب، فرآیند پاسخگویی بی طرفانه، ابتکارات پیشگیرانه، ایجاد زمینه‌های تعاملی مشارکت‌کنندگان اجتماعی در راستای ایجاد همدلی، اعتماد و همبستگی اجتماعی و سرانجام پیاده‌سازی خدمات انسانی و پایداری و دوام آن و حفظ استفاده موثر از نوآوری‌های خدمات انسانی، تحقق پیدا می‌کند و نظام حقوقی کارامد شکل می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

حکمرانی جامعه‌ محور؛ حکمرانی فرآیندمحور؛ حکمرانی پاسخ‌گو؛ کنترل فساد؛ نظام حقوقی

مراجع