آزمون تجربی تئوری اقتضایی و اقتصاد سیاسی: تدوین مدلی برای تبیین تاثیر عوامل اصلی توسعه بر اثربخشی تکنیکهای حسابداری مدیریت

پیشرفت های مالی و سرمایه گذاری

دوره 5، شماره 1، فروردین 1403

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/afi.2024.1988158.1231

نویسندگان

سعید خدایاریگانه^{* 1}؛ زهرا پورزمانی²؛ آزیتا جهانشاد³؛ رمضانعلی رویایی⁴

¹دانش‌آموحته رشته حسابداری، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استاد رشته حسابداری، گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران و استاد مدعو

³دانشیار رشته حسابداری، گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

⁴استادیار رشته حسابداری، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر، به پشتوانه تئوری اقتضایی و اقتصاد سیاسی، تدوین مدلی برای تبیین تأثیر عوامل اصلی توسعه بر کارایی و اثربخشی تکنیک‌های حسابداری مدیریت در بهبود کیفیت محیط اطلاعات داخلی سازمان‌ها می‌باشد.
روش‌شناسی پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ منطق اجرا جزو پژوهش‌های قیاسی- استقرایی و از نظر هدف، یک پژوهش توصیفی است. همچنین از لحاظ شیوه اجرا در گروه پژوهش‌های پیمایشی و از نظر نتایج، کاربردی است. در پژوهش حاضر به‌دلیل نوع مدل مفهومی پژوهش و وجود چندین متغیر وابسته و وجود متغیرهای پنهانی که هرکدام می‌بایستی به‌وسیله چندین متغیر آشکار سنجیده شوند، از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری بر مبنای واریانس در نرم‌افزار Smart PLS استفاده شده‌است. در پژوهش حاضر برای گردآوری داده‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی از داده‌های گزارشات بین‌المللی و برای گردآوری داده‌های مربوط به کیفیت محیط اطلاعات داخلی از صورت‌های مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق‌بهادار تهران استفاده شده‌است. مدل مذبور از طریق مدل‌سازی معادلات ساختاری تدوین شده‌است.
یافته‌ها: مدل تدوین شده و نتایج آزمون فرضیات پژوهش نشان داد که عوامل اقتضایی شامل عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در بهبود کیفیت محیط اطلاعات داخلی به‌واسطه کارایی و اثربخشی تکنیک‌ها و ابزارهای حسابداری مدیریت، تأثیر مثبت معناداری دارد. در این بین عوامل اقتصادی و اجتماعی بیشترین تأثیر و عوامل فرهنگی کمترین تأثیر را دارند.

کلیدواژه‌ها

عواملی توسعه؛ تکنیک‌های حسابداری مدیریت؛ کیفیت محیط اطلاعات داخلی؛ تئوری اقتضایی؛ تئوری اقتصاد سیاسی

مراجع