معرفی آنتی‌بیوتیک پرمصرف (فلورفنیکل، انروفلوکساسین یا داکسی‌سایکیلین) با کمترین اثر سوء بر شاخص‌های رشد، زنده‌مانی و خون‌شناسی بچه‌ماهیان قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss)

نشریه فن آوریهای نوین در توسعه آبزی پروری

دوره 17، شماره 2 - شماره پیاپی 66، شهریور 1402، صفحه 26-37   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

            مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات آنتی‌بیوتیک‌های فلورفنیکل، انروفلوکساسین و داکسی‌سایکیلین بر شاخص‌های رشد، درصد زنده‌مانی و خون‌شناسی بچه‌ماهیان قزل‌آلای رنگین‌کمان انجام گرفت. بدین منظور 720 قطعه بچه‌ماهی با میانگین وزنی 5/2±5/27 گرم در قالب 4 تیمار آزمایشی شامل تیمار 1: گروه شاهد، تیمار 2: خوراک حاوی دز موثر آنتی‌بیوتیک فلورفنیکل، تیمار 3: خوراک حاوی دز موثر آنتی‌بیوتیک انروفلوکساسین و تیمار 4: خوراک حاوی دز موثر آنتی‌بیوتیک داکسی‌سایکیلین، به‌مدت 40 روز تغذیه شدند. در پایان دوره آزمایش، شاخص‌های وزن نهایی (W_T)، نرخ رشد ویژه (SGR)، ضریب رشد روزانه (DGR)، کارآیی خوراک (FER)، ضریب تبدیل خوراک (FCR) و درصد زنده‌مانی (SP) محاسبه شدند. همچنین شاخص‌های خونی (WBC، RBC، Hb، %Htc، MCV، MCH، MCHC، لنفوسیت، مونوسیت، نوتروفیل و ائوزینوفیل) مورد سنجش قرار گرفتند. بر اساس نتایج به‌دست آمده، شاخص‌های رشد و درصد زنده‌مانی تحت تاثیر آنتی‌بیوتیک‌های فلورفنیکل، انروفلوکساسین و داکسی‌سایکیلین قرار گرفتند و کاهش یافتند (05/0>p). به‌طوری که وزن نهایی، نرخ رشد ویژه، ضریب رشد روزانه، کارآیی خوراک، ضریب تبدیل خوراک و درصد زنده‌مانی ماهیان گروه شاهد در مقایسه با سایر تیمارهای آزمایشی دارای اختلاف معنی‌داری بودند (05/0>p). البته کاهش این شاخص‌ها در ماهیان تغذیه شده با فلورفنیکل بیشتر از ماهیان تغذیه شده با آنتی‌بیوتیک‌های انروفلوکساسین و داکسی‌سایکیلین بود (05/0>p). از شاخص‌های خونی، تعداد گلبول‌های سفید (WBC) و لنفوسیت تحت تاثیر آنتی‌بیوتیک‌ها افزایش یافتند  (05/0>p). در مقایسه شاخص‌های تعداد گلبول‌های قرمز (RBC)، هموگلوبین (Hb)، درصد هماتوکریت (%Htc)، حجم متوسط گلبولی (MCV)، هموگلوبین متوسط گلبولی (MCH)، غلظت متوسط هموگلوبین گلبولی (MCHC)، مونوسیت، نوتروفیل و ائوزینوفیل اختلاف معنی‌داری بین تیمارها مشاهده نشد (05/0<p). در نهایت نتیجه‌گیری شد که استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها اثرات سوء بر شاخص‌های رشد، زنده‌مانی و خون‌شناسی ماهیان قزل‌آلای رنگین‌کمان دارند. اما در این بین فلورفنیکل بیشترین و انروفلوکساسین کمترین تاثیر منفی را بر این شاخص‌ها داشتند. با توجه به نتایج به‌دست آمده از این مطالعه، استفاده از انروفلوکساسین و داکسی‌سایکیلین در هنگام بروز بیماری و تجویز آنتی‌بیوتیک توسط دام‌پزشک، در مقایسه با آنتی‌بیوتیک فلورفنیکل پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: فلورفنیکل؛ انروفلوکساسین؛ داکسی‌سایکسیلین؛ شاخص‌های رشد؛ زنده‌مانی؛ خون‌شناسی؛ قزل‌آلای رنگین‌کمان

مراجع