تربیت عادلانه؛ امتداد نظریه عدالت شهید مطهری در تربیت

فصلنامه تعالی تعلیم و تربیت و آموزش

دوره 2، شماره 1، آذر 1402، صفحه 97-110   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

میثم صداقت‌زاده^*

مدیر گروه فرهنگ و تربیت دانشگاه امام صادق ع

چکیده

بشر همواره به دنبال عدالت بوده و در طول تاریخ شاهد تجربه‌های موفق و ناموفق فراوانی در طلب آن بوده‌ایم. یکی از علل مهم ناکامی‌ها در رسیدن جوامع بشری به عدالت عدم تعریف صحیح آن و ناتوانی از امتداد آن در حوزه‌های گوناگون بوده است. مسأله‌ای که در این مقاله دنبال می‌کنیم آن است که نظریه عدالت شهید مطهری چه امتدادی در اندیشه تربیتی ایشان دارد. بدین منظور کلیه منابع و مراجع موجود و مرتبط با آراء تربیتی ایشان مورد بررسی توصیفی قرار گرفته و داده‌های حاصل طبقه‌بندی و تحلیل شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که باتوجه به تعریف عدالت – مواجهه به‌تناسب شایستگی – و تربیت – شکوفایی استعدادهای فطری انسان – از نظر ایشان، لازمه تربیت عادلانه این است که ساحات وجودی انسان به صورت متعادل رشد کند و مربی متناسب با استعدادهای گوناگون متربی و همچنین سن و جنسیت او تعامل سازنده داشته باشد. شکوفایی استعدادهای فطری انسان – از نظر ایشان، لازمه تربیت عادلانه این است که ساحات وجودی انسان به صورت متعادل رشد کند و مربی متناسب با استعدادهای گوناگون متربی و همچنین سن و جنسیت او تعامل سازنده داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

عدالت؛ تربیت؛ مطهری؛ تربیت استعدادها؛ تربیت جنسی

مراجع

-اخوان کاظمی، بهرام(1381). عدالت در نظام سیاسی اسلام، تهران: موسسه فرهنگی دنش و اندیشه معاصر.

-افلاطون(1353). جمهور، تهران: انتشاات ابن‌سینا.

-براتعلی، مریم؛ صفاری، فاطمه؛ میرشاه جعفری، سیدابراهیم ؛ گلستانی، سیدهاشم(1399). استنتاج اهداف، مبانی و اصول عدالت در روش‌های تعلیم و تربیت بر اساس آموزه‌های اسلامی، مجله پژوهش در نظام‌های آموزشی، دوره 14، 27-36.

-ترکاشوند، سینا؛ کشارز، سوسن؛ صالحی، اکبر؛ میرزامحمدی، محمدحسن(1397). ارائه الگوی نظری عدالت تربیتی در نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی بر اساس مبانی معرفت‌شناختی فارابی، مجله مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، دوره3، شماره 4.

فارابی، ابونصر(1413ق). الاعمال الفلسفیه، تحقیق دکتر جعفر آل‌یاسین، بیروت: نشر دارالمناهل.

فیاضی، مینا؛ رامشت، شهرام؛ میثم، صداقت‌زاده(1402). ویژگی‌های مربی شایسته در اندیشه شهید مطهری، دو فصلنامه علمی نظریه و عمل در تربیت معلمان، سال نهم، شماره 15، صص179-200.

مرادخانی، علی(1396). بررسی تطبیقی فرایند تربیت انسان کامل از منظر روان‌شناسی و قرآن و حدیث، پایان‌نامه کاشناسی ارشد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی احد مرودشت.

مطهری، مرتضی(1376). مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران: صدرا.

مطهری، مرتضی(1398). فطرت در قرآن، تهران: صدرا.