نگاهی به وامواژه‌های گویشی در فارسی خراسانی

گویش‌شناسی و فرهنگ عامّه

دوره 1، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 11-37   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

اسفندیار طاهری^*

چکیده

گونه‌های مختلف فارسی گفتاری که امروزه در خراسان ایران، تاجیکستان و شمال افغانستان صحبت می‌شود، بازماندۀ زبان فارسی دری هستند که در آغاز دورۀ اسلامی در این منطقه شکل ‌گرفته و رواج پیدا‏کرده ‏است. در این گونه‌ها واژه‌هایی دیده می‌شوند که بر پایۀ اصول زبان‏شناسی زبان‏های ایرانی نمی‌توانند فارسی اصیل محسوب شوند، بلکه وام ‏واژه‌هایی هستند که در اثر تماس زبانی فارسی با دیگر زبان‏های ایرانی که در گذشته و حال در این مناطق رواج داشته‌اند، وارد این گونه‌های فارسی شده‌اند. در این مقاله پس از مقدمه‌ای دربارۀ چگونگی شکل‌گیری زبان فارسی در منطقۀ خراسان و زبان‏های کهنی که قبل از فارسی در این منطقه رواج داشته‌اند، خاستگاه احتمالی وام‏‌واژه‌ها در فارسی خراسان بررسی‏ شده ‏است، سپس با برشمردن تعدادی از وام‏‌واژه‌‌های ایرانی در فارسی خراسان، و بررسی ویژگیهای آوایی آن‏ها، سعی شده تا خاستگاه این وام‌‏واژه ‏ها در زبان‏ها یا گویش‏‌های ایرانی نشان داده شود.

کلیدواژه‌ها

فارسی خراسانی؛ گویشهای ایرانی؛ وامواژه؛ وامگیری؛ تماس زبانی

مراجع