اثربخشی روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت بر کاهش علائم و مکانیسم های دفاعی اختلالات شخصیت خوشه C

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 اسفند 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2021.1897104.2401

نویسندگان

بهمن معظمی گودرزی^{* 1}؛ نادر منیرپور²؛ حسن میرزاحسینی²

¹دانشجوی دکتری روانشناسی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم،قم،ایران

²استادیار گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم،قم،ایران

چکیده

چکیده
این پژوهش با هدف اثربخشی روان‌درمانی پویشی فشرده و کوتاه-مدت (ISTDP) بر کاهش علایم و مکانیسم‌های دفاعی اختلالات شخصیت خوشۀ C انجام شد. این پژوهش در زمرۀ پژوهش‌های شبه‌آزمایشی با طرح تک‌آزمودنی (A-B-A) بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی افراد مبتلا به اختلال‌های شخصیت خوشۀ C در شهر تهران در سال 1398 تشکیل می‌دادند. از میان جامعه آماری فوق، 9 نفر که تشخیص سه اختلال شخصیت وابسته، وسواسی-جبری و اجتنابی را بر اساس سیاهۀ چند محوری بالینی میلون-3 (MCMI-III) و مصاحبۀ روان‌پزشکی بر اساس ملاک‌های DSM-5 دریافت می‌کردند به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش عبارت بودند از: سیاهۀ چند محوری بالینی میلون-3 (Millon, 1977)، پرسشنامۀ سبک‌ دفاعی-40 (Andrews, Singh & Bond, 1993) و مصاحبۀ بالینی ساختاریافته برای اختلالات شخصیت DSM (First, Gibbon, Spitzer, Williams & Benjamin, 1997). همچنین، پروتکل ISTDP مطابق با رویکرد دوانلو (1995، 2000) هر هفته یکبار به مدت 15 جلسه و هر جلسه به مدت یک ساعت بر روی نمونۀ پژوهش اجرا شد. سنجش آزمودنی‌ها پس از ارزیابی خط پایه، هر 3 جلسه یکبار صورت گرفت و پس از اتمام جلسات درمانی، 3 ارزیابی پیگیری با فواصل یک‌ماهه انجام شد. داده‌ها با استفاده ازنسخه 24 نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌های به دست آمده نشان داد که ISTDP سبب کاهش نشانه‌های اختلالات شخصیت خوشۀ C می-شود. همچنین، اثر این درمان بر کاهش مکانیسم‌های دفاعی ناپخته و نوروتیک و افزایش مکانیسم‌های پخته در این اختلالات معنادار بود (05/0 > p).

کلیدواژه‌ها

روان‌درمانی پویشی فشرده و کوتاه‌مدت؛ اختلال شخصیت وسواس-اجباری؛ مکانیسم‌های دفاعی

مراجع