سبب‌شناسی اختلال موکنی در دوقلوهای همسان و غیر همسان (ارائه مدل یکپارچه ژنتیکی، محیطی و رفتاری)

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 اسفند 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2022.1968720.3630

نویسندگان

سوده دشتیانه^{* 1}؛ کاظم خرم دل²؛ اوشا برهمند³؛ عباس ابوالقاسمی⁴؛ شیوا زارع¹

¹شیراز- چهارراه بنفشه- کوچه ۲۹- موسسه آموزش عالی فاطمیه(س)شیراز

²گروه روانشناس،دانشگاه غیرانتفاعی فاطمیه شیراز

³گروه روان شناسی کوئین کالج. واشنگتن، امریکا

⁴عضو هیئت علمی دانشگاه رشت، رشته روانشناسی. گروه روانشناسی. دانشکده علوم انسانی و ادبیات، دانشگاه گیلان، رشت. ایران

چکیده

هدف این مطالعه بررسی نقش عوامل ژنتیکی و محیطی در سبب‌شناسی اختلال موکنی و نحوه‌ی ارتباط آن با دیدگاه‌های سبب شناسی معاصر بود. مطالعه‌ی حاضر از نوع مطالعات طرح دوقلویی بود. نمونه شامل 676 دوقلو شامل(474 همسان و 204 ناهمسان) بود که به‌صورت تصادفی از انجمن‌های دوقلویی چند شهر بزرگ کشور در سال 139۸ انتخاب شدند. مقیاس موکنی بیمارستان عمومی ماساچوست و پرسشنامه خود‌گزارشی همسانی به‌عنوان ابزار‌های پژوهش استفاده شدند. از تحلیل تک‌متغیره دوقلویی جهت برآورد واریانس وراثت، محیط مشترک و محیط غیر‌مشترک در اختلال مذکور استفاده شد. داده‌های پژوهش توسط نرم افزار‌های SPSS, STATA وM-plus تحلیل شدند. نتایج تحلیل تک متغیره دوقلویی نشان داد عوامل ژنتیکی به ترتیب 64% از سبب شناسی موکنی و را تبیین می کند. بهترین مدل برازش شده برای اختلال موکنی مدل DE بود با توجه به نتایج ضرایب همبستگی دو گروه، میزان همبستگی اختلال موکنی در گروه همسان معادل 61/0 و گروه ناهمسان معادل 31/0 بود. می‌توان نتیجه گرفت‌که فنوتیپ موکنی در نتیجه یک پلی-ژنیک ایجاد می‌شود که بر خلاف اثر افزایشی حد واسط نداشته و در نتیجه تعامل ژن با ژن یا در نتیجه یک ژن غالب بوجود می‌آید.

کلیدواژه‌ها

دوقلو‌های همسان؛ دوقلوهای غیرهمسان؛ اختلال وسواسی جبری؛ اختلال موکنی؛ محیطی و رفتاری

مراجع