ریشه‌شناسی نام اسکندر بر پایۀ روایت شاهنامه

گویش‌شناسی و فرهنگ عامّه

دوره 1، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 5-9   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

گارنیک آساطوریان^*

دانشگاه روسی - ارمنی (اسلاونی)، ایروان، ارمنستان

چکیده

در داستان «اندر زادن اسکندر از مادر» در شاهنامۀ فردوسی، دلیل بسیار جالب توجّهی دربارۀ خاستگاه نام اسکندر مطرح شده است که تاکنون تا جایی که نگارنده می‌داند، کسی به آن نپرداخته است. به گفتۀ فردوسی داراب، شاه ایران، ناهید، دختر قیصر روم یعنی فیلقوس را به زنی می‌گیرد، ولی پس از مدّتی در بستر از دهان ملکه بوی ناخوشی به مشام او می‌رسد. داراب همۀ پزشکان را برای علاج این بیماری فرامی‌خواند و یکی از طبیبان با استفاده از گیاهی که در روم می‌روید ناهید را مداوا می‌کند. سرانجام ناهید پس از نهُ ماه پسری به دنیا می‌آورد که نام او را به فرخندگی گیاهی که بیماری ناهید را درمان کرده بود اسکندر می‌نامند. باید توجّه داشت که نام اسکندر از صورت عربی السکندر (مقلوب الکسندر) انتزاع گردیده و «ال» در آغاز آن حرف تعریف عربی پنداشته شده است. نگارنده در مقالۀ حاضر به ریشه‌شناسی نام اسکندر بر پایۀ روایت شاهنامه پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

ریشه‌شناسیِ؛ نام‌های شاهنامه؛ شاهنامه؛ اسکندر؛ گیاه سیر

مراجع