تحلیل برخی فرآیندهای واجی گویش بهبهانی در نظریة بهینگی

گویش‌شناسی و فرهنگ عامّه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 فروردین 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عالیه کامبوزیا کرد زعفرانلو^{* 1}؛ مهدی شام روشن²

¹گروه زبان شناسی دانشگاه تربیت مدرس

²گروه زبانشناسی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

این پژوهش به بررسی برخی از فرایندهای واجی رایج در گویش بهبهانی در چارچوپ نظریة بهینگی پرداخته است. این فرایندها عبارتند از: همگونی، حذف ، تضعیف همخوان‌هایb ، f ، v به غلت دولبی‌نرمکامی w در محیط پس از واکه، درج غلت دولبی‌نرمکامی [w] در التقاء واکه، تبدیل انسدادی c به غلت‌ کامی [j] در بافت پایان واژه. این پژوهش برای جمع‌آوری داده‌ها از روش میدانی و انجام مصاحبۀ هدفمند بهره برده است. علاوه بر این، برخی از داده‌ها از منابع مکتوب مانند پایان‌نامه و کتاب‌هایی که دربارۀ گویش بهبهانی نوشته، استخراج شده‌اند. یکی از نگارندگان مقاله نیز اهل بهبهان است و به عنوان گویشور نیز در این پژوهش نقش داشته و صحت داده‌ها را تایید می‌نماید. گویشوران ده نفر مرد و زن، بی‌سواد و تحصیل‌کرده در سنین مختلف بوده‌اند. پس از جمع‌آوری داده‌ها، واژه‌های موردِ نظر به دقت آوانویسی شده و در نظریۀ بهینگی به لحاظ واج‌شناختی تحلیل شده‌اند. پس از جمع‌آوری داده‌ها، واژه‌ها آوانویسی‌شده و در نظریة بهینگی تحلیل شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که در این گویش فرایندهای حذف و تضعیف از سایر فرایندها بسامد بیشتر داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

گویش بهبهانی؛ نظریه بهینگی؛ همگونی؛ حذف؛ تضعیف؛ درج