سیر توحیدی انسان در اندیشه علامه طهرانی و نقش آن در اخلاق اسلامی

پژوهش های بازاریابی اسلامی

مقاله 4، دوره 2، شماره 4، مهر 1403، صفحه 79-89   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ابوذر فلاح زاده¹؛ مهدی عبدالهی^{* 2}؛ هادی واسعی³

¹دانشجوی دکترا، گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

²دانشیار، گروه فلسفه علوم انسانی، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

³استادیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

چکیده

انسان در أثر ضعف إدراک، و از سوى دیگر غرور و هوس و تکبّر، تنها همین ظاهر حیات دنیا را مى‌بیند و در أثر پرداختن به مظاهر و اشتغال به کثرات این عالم، از عالم ملکوت و آنچه براى او در آن عوالم مهیّا شده غافل مانده و آن قابلیّت‌ها و استعدادهاى خداوندى را براى همیشه با خود دفن خواهد کرد. در این راستا هدف تحقیق حاضر سیر توحیدی انسان در اندیشه علامه طهرانی بود که با روش کتابخانه ای و اسنادی انجام شد. یافته ها نشان داد مرحوم علامه طهرانی معتقدند که نوع أفراد بنى‌آدم، کال و نارس از دنیا مى‌روند. میوه کال غیرقابل‌استفاده است؛ نه طعم و مزه‌اى دارد و نه خاصیّتى، و قابل‌خوردن نیست.» یعنى انسانى که قابلیّت دارد مظهر أسماء و صفات حسناى حضرت پروردگار شود و بر مسند خلافت إلهى تکیه زند، با لذّت‌هاى حسّى خود را از إدراکات عقلیّه محروم و در ویرانه‌هاى این عالم حبس میکند. تنها راه وصول به معرفت و ذوق شهد شیرین لقاء حضرت پروردگار، همان فناء و اندکاک جبل أنانیّت، و طنین‌اندازشدن سروش توحیدى إِنّى أَنَا اللَهُ رَبُّ الْعَـلَمِینَ در طور قلب سالک‌است، و تا آن زمان که ذرّه‌اى ازبقایاى وجود و أنانیّت باشد همواره سالک از قرب و نزدیکى به سرادق حضرت أحدیّت رانده مى‌شود.

کلیدواژه‌ها

سیرتوحیدی؛ انسان؛ علامه طهرانی؛ عالم ملکوت؛ اخلاق اسلامی

مراجع