واکاوی حضانت در مذاهب خمسه

فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه

دوره 5، شماره 2(پیاپی 18)، فروردین 1404، صفحه 19-42   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه حسن پور¹؛ آرزو ملکشاه^{* 2}

¹کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. [e-mail]

²گروه حقوق، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول): [e-mail]

چکیده

حضانت به معنای حفظ و پرورش دادن و مراقبت کردن و تنظیم روابط طفل با دنیای خارج است. با توجه به اینکه در کتب فقهی و حقوقی، مطالبی به صورت پراکنده در مورد حضانت بیان شده است و تدوین و جمع‏آوری مطالب مربوط به حضانت و مبانی فقهی آن ضروری به نظر می‏رسد، برهمین اساس برآن هستیم که هم به بیان مفهوم حضانت در مذاهب خمسه و صاحبان حق حضانت، ادله، احکام، شرایط، موانع و آثار عقد نکاح درخصوص شرط حضانت و همچنین حدود تأثیر اراده زن و شوهر در جهت تعیین یا تغییر احکام مربوط به حضانت بپردازیم. هدف از انجام این تحقیق واکاوی حضانت در مذاهب خمسه است و به روش توصیفی و تحلیلی نگارش یافته و یافته‏های پژوهشی حاکی از آن دارد که تراضی مربوط به حضانت ازکودک، از قواعد عمومی قراردادها تبعیت می‏کند و بر طبق این قواعد، اصل بر لزوم قراردادها است. لذا از آنجایی که خلاف این اصل در مورد تراضی مربوط به حضانت ازکودک مشاهده نمی‏شود، در نتیجه، باید این تراضی را قراردادی لازم دانست. اما استثنائی که برلازم بودن این تراضی وارد است و موجب از بین رفتن توافق می‏شود، فوت حاضن و کودک است. درمورد اعتبار تراضی مربوط به حضانت نیز باید گفت که صرفاً ارادۀ پدر و مادر دخالت ندارند، بلکه معیار اصلی در این امر، رعایت مصلحت طفل است، به طورکلی حضانت با رسیدن فرزند به بلوغ و رشد پایان می پذیرد و شرط بلوغ را پایان حضانت می‏دانند و درمورد رشد سخنی بیان نکرده اند.

کلیدواژه‌ها

حضانت؛ فقه عامه؛ نکاح؛ فرزند؛ مادر

مراجع