تحلیل اهلیت کیفری در تحقق مسئولیت نقصان یافته نابالغ زناکار

فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه

دوره 5، شماره 3(پیاپی 19)، تیر 1404، صفحه 129-150   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

میترا یازرلو¹؛ سحر محمدی¹؛ مسعود سلیمانی²؛ کیومرث کلانتری^{* 3}

¹دانشجوی دکتری، گروه حقوق کیفری و جرم‏شناسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.

²دانشجوی دکتری، گروه حقوق کیفری و جرم شناسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.

³استاد، گروه حقوق کیفری و جرم‏شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. (نویسنده مسئول) [e-mail]

چکیده

زمینه این تحقیق، تحولات حقوقی و اجتماعی در زمینه حقوق کودک و لزوم بازنگری در قوانین مربوط به مسئولیت کیفری نابالغین است. هدف این مقاله، تحلیل مفهوم اهلیت کیفری، بررسی مسئولیت کیفری نابالغین در جرم زنا، تبیین مفهوم مسئولیت نقصان یافته و عوامل مؤثر در آن، و ارائه پیشنهادهایی برای بهبود قوانین و رویه‌های قضایی است. روش تحقیق در این مقاله، تحلیلی-توصیفی است. بدین معنا که ابتدا با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای، قوانین و مقررات مربوطه، از جمله قانون مجازات اسلامی و قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، و آرای قضایی مرتبط جمع‌آوری شده است. سپس، با استفاده از روش تحلیل حقوقی، به بررسی و تفسیر این منابع پرداخته شده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که نابالغین به دلیل عدم بلوغ و رشد عقلی کافی، مسئولیت کیفری کامل ندارند. با این حال، در برخی موارد، بسته به قوانین و شرایط خاص، ممکن است مسئولیت نقصان یافته برای آنها در نظر گرفته شود. در این صورت، مجازات آنها نیز تخفیف داده می‌شود و بیشتر جنبه اصلاحی و تربیتی خواهد داشت. عوامل مؤثر در مسئولیت نقصان یافته نابالغین شامل سن، رشد عقلی و روانی، و شرایط محیطی و خانوادگی آنها است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که قوانین و رویه‌های قضایی موجود در زمینه مسئولیت کیفری نابالغین، نیازمند بازنگری و اصلاح است.

کلیدواژه‌ها

اهلیت کیفری؛ مسئولیت کیفری؛ نابالغ؛ زنا؛ مسئولیت نقصان یافته

مراجع