بررسی اثرات سیاست انقلاب سبز بر عملکرد محصولات کشاورزی دراستان گیلان با استفاده از روش GMM( مطالعه موردی محصول برنج )

اقتصاد مالی

مقاله 5، دوره 5، شماره 15، شهریور 1390، صفحه 93-111   

نویسندگان

عباسعلی ابونوری¹؛ ساعده فرید کیان²؛ هادی پرهیزی گشتی²

¹استادیار و عضو هئیت علمی دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

²کارشناس ارشد علوم اقتصادی

چکیده

مطالعه ی حاضر، تلاشی برای تخمین تابع تولید برنج پر محصول در استان گیلان می باشد. بدین منظور، اطلاعات مربوط به متغیرهای تولید برنج پر محصول، مکانیزاسیون، میزان بذر اصلاح شده، میزان آبیاری، میزان کود و همچنین میزان سم مصرفی این استان، طی سال های 1370تا 1387 جمع آوری شده است و پس از تخمین الگو به روش سری زمانی و از طریق تابع تولید کاب – داگلاس، طبق هدف تحقیق که شناسایی اثر عواملی چون مکانیزاسیون کشاورزی، کود، سموم و استفاده از بذرهای اصلاح شده، بر اجرای انقلاب سبز در استان گیلان است، متغیرهایی که بیشترین اثرگذاری بر تولید و در نهایت عملکرد برنج پرمحصول داشته اند، مشخص شده اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تغییر در به کارگیری ماشین آلات و تکنولوژی مدرن، بذر اصلاح شده، کود، آفت کش ها و سموم، در اجرای انقلاب سبز در ایران موثر است. چرا که همانگونه که در الگوی تخمینی مشخص شده است، با افزایش یک درصد بذر اصلاح شده تولید برنج پرمحصول 2.69 % افزایش می¬یابد و همچنین با افزایش یک درصدی آبیاری نیز تولید این نوع برنج 2.29 % افزایش می یابد که البته در مورد هر دو متغیر ذکر شده،‌ فرض ثبات سایر شرایط باید در نظر گرفته شود. با افزایش یک درصد نسبت سطح مکانیزاسیون به کل سطح زیر کشت در مرحله ی برداشت و با عدم تغییر سایر متغیرها و شرایط ، تولید این نوع برنج 3.11 % کاهش می یابد که این موضوع به دلیل استفاده از ماشین آلات مختص سایر محصولات کشاورزی مانند گندم در شالیزارهای برنج در مرحله ی برداشت می باشد که باعث کاهش عملکرد این محصول گردیده است. همانطور که از نتایج تحقیق مشخص است، بیشترین کشش مربوط به متغیر بذر اصلاح شده می باشد و بیشترین اثر منفی مربوط به متغیر مکانیزاسیون در مرحله ی برداشت است.

کلیدواژه‌ها

انقلاب سبز؛ عملکرد؛ بهره وری؛ بذرپرمحصول؛ مکانیزاسیون؛ تابع تولید کاب- داگلاس؛ GMM

مراجع

 

• آمارنامه وزارت کشاورزی، 1371-1387، «وزارت کشاورزی، تهران، گروه برنامه ریزی»، اقتصادی و بین المللی.
• ابونوری، عباسعلی ؛ 1385، «اقتصاد خرد»، جلد دوم، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
• اخوت، سید محمود، و وکیلی، دانش؛ 1376، «برنج ( کاشت، داشت، برداشت)»؛ چاپ اول، تهران، انتشارات فارابی.
• ارسلان بد، محمدرضا، و دیگران؛ 1387، «تحلیل آماری و اقتصاد سنجی نقش مکانیزاسیون در تولید کشاورزی استان آذربایجان غربی»، پنجمین کنگره ملی مهندسی ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی.
• الماسی، مرتضی، کیانی، شهرام، لویمی، نعیم؛ 1384، «مبانی مکانیزاسیون کشاورزی»، موسسۀ انتشارات حضرت معصومه(س)، قم.
• پارسا، مهدی، و اوصیاء، رضا؛ 1364، «انقلاب سبز و توسعه کشاورزی»، سازمان ترویج کشاورزی.
• جونیور، آلن اندرسن؛1975، انقلاب سبز زنده است، «مجله مرزهای نو»، مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی.
• خاوری نژاد، ابوالفضل، 1385، «شاخص های بهره وری اقتصاد ایران»، فصلنامه حساب های اقتصادی ایران، سال اول، شماره 1.
• دانش، منوچهر؛ 1351، «انقلاب سبز یا پیشرفت های تکنولوژی کشاورزی در جهان»، بانک مرکزی ایران، اداره بررسی های اقتصادی، تهران .
• راهنمای نرم افزار EViews6، فصل 25، صفحه51.
• سلطانی، غلامرضا؛ نجفی، بهاءالدین؛ 1373، «اقتصاد کشاورزی»، چاپ دوم، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
• سیستم هزینه تولید محصولات کشاورزی، 1371-1387، «وزارت کشاورزی»، تهران، گروه برنامه ریزی، اقتصادی و بین المللی.
• صورتجلسه بررسی و تدوین سیاست های آتی ماشین آلات کشاورزی، آذر ماه 1385، دفتر برنامه ریزی وزارت کشاورزی.
• قره یاضی، بهزاد؛ 1386، «خودکفایی در برنج ممکن است»، گزارش پژوهش های اقتصادی، مرکز تحقیقات استراتژیک معاونت پژوهش های اقتصادی.
• کاظم نژاد، مهدی، و کوپاهی، مجید، 1376، «بررسی و تحلیل اقتصادی کارایی فنی چایکاران گیلان با تاکید بر تاثیر سن»، سواد و اندازه زمین، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 17، تهران،‌ صفحات 89 – 99.
• گجراتی، دامودار؛ 1378، «مبانی اقتصاد سنجی»، جلد دوم، ابریشمی،‌ حمید، چاپ دوم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
• مایس، د.؛ 1370، «اقتصاد سنجی کاربردی»، عرب مازار، عباس؛‌ چاپ اول، تهران، مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
• موریس، اچ.، فیلیپس، او.؛ 1382، «تحلیل اقتصادی نظریه وکاربرد اقتصاد خرد»، جلد اول، کمیجانی،‌ اکبر؛ چاپ هفتم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
• Baltagi ,H. Badi, 2005, “Economic Analysis of Panel Data”, 3 Ed ., England: John Wiley & Sons,Ltd.
• Benbelkacem,A. ,2009. “A Stakeholder Discussion and Analysis of Plant Breeding and Related Biotechnology Capacity Assessment in Western Asia and North Africa.” [Online] Available at: < km.­fao.­org/­gipb/­images/­pdf_files/­WANA_RegionalAna­lysis_DraftRepor­t_fr.­pdf > [Accessed 27 October 2011]
• Borlaug N.E., 2000. “The Green Revolution Revisited and The Road Ahead.” In: Special 30th Anniversary Lecture, Rome. Available at:
•  Brazdik , F. 2006. “Non-parametric analysis of technical efficiency”, Factors affecting efficiency of west Javarice farms, Charles University,Center,Economics Institute [online] Available at:< http://ssrn.com/abstract=1148203 >.[Accessed 20 August 2011]
• Estudillo, J.P. , Otsuka, K. , 2002, “Lessons Three Decades of Green Revolution in the Philippines”, The Developing Economies, [online] Available at: [Accessed 12 June 2011].
• Nakano, Y. et al., 2011. The Possibility of a Rice Green Revolution in Large-scale Irrigation Schemes in Sub-Saharan Africa, The World Bank , Development Research Group. [online] Available at:< http://water.worldbank.org/publications/possibility-rice-green-revolution-large-scale-irrigation-schemes-sub-saharan-africa>
• Takayama, T.,1959,  A  Study  on  the  Cobb-Douglas Production  Function 'with  an Application  to  the  Rice Prduction  in  Hokkaido, Hokkaido University Collection of Scholarly and Academic Papers : HUSCA, Hokkaido University. [online] Available at:<  eprints.lib.hokudai.ac.jp/ dspace/bitstream/ 2115/.../15_p210-187.pdf > [Accessed 13 January 2012]
• http://www.cisa.ir
• http://www.epa.gov
• http://www.irri.org