ارزیابی تأثیر ابعاد کنترلی و شفافیت اطلاعات مالی حاکمیت شرکتی بر سیاست تقسیم سود شرکت‌ها

پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی

مقاله 5، دوره 4، شماره 15، آذر 1391، صفحه 85-116   

نویسندگان

یحیی حساس یگانه^{* 1}؛ عسگر پاک مرام²

¹استادیار دانشگاه علامه طباطبایی

²دکتری حسابداری از دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

چکیده

در این مقاله با در نظر گرفتن تئوری نمایندگی، تأثیر حاکمیت شرکتی بر سیاست تقسیم سود شرکت‌ها مورد بررسی قرار می گیرد. اینگونه استدلال می شود که پرداخت های سود سهام از طریق کاهش مبلغ جریان نقدی آزاد، تضاد نمایندگی را کاهش می دهد. بنابراین، بررسی تأثیر حاکمیت شرکتی بر سیاست تقسیم سود را می توان به عنوان ابزاری برای حل مساًله نمایندگی بر شمرد که مطالعه حاضر نیز موید آن است. هشتاد و یک شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 85-89 به عنوان نمونه انتخاب شده اند. همچنین، ابعاد کنترلی و شفافیت اطلاعات مالی حاکمیت شرکتی، هرکدام از طریق شاخص های قابل اندازه گیری از قبیل مرجع حسابرسی، اصلی یا فرعی بودن شرکت مورد بررسی، بازرس قانونی شرکت و امتیاز شفافیت اطلاعات محاسبه گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد مرجع حسابرسی (کیفیت حسابرسی) شرکت به عنوان بعد کنترلی و شفافیت اطلاعات مالی، تأثیر معنی‌دار و مثبتی بر سیاست تقسیم سود شرکت‌ها دارند. بعلاوه، تأثیر معنی‌دار متغیر¬های کنترلی سود سهام نقدی سال قبل، سود سهمی، فرصت سرمایه گذاری، جریان نقدی آزاد، سودآوری، اهرم و اندازه شرکت بر سیاست تقسیم سود شرکت‌ها تایید شد.

کلیدواژه‌ها

حاکمیت شرکتی؛ سیاست تقسیم سود؛ هزینه نمایندگی؛ فر ضیه جایگزینی؛ فرضیه نتیجه

مراجع

 

حساس یگانه، یحیی،(1388)، "فلسفه حسابرسی"، چاپ دوم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.

ستایش، محمد حسین، مصطفی کاظم نژاد و مهدی ذوالفقاری، (1390)، "بررسی تأثیر کیفیت افشا بر نقدشوندگی سهام و هزینهسرمایه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله پژوهش‌های حسابداری مالی، سال سوم، شماره سوم، ص 74-55.

شباهنگ، رضا،(1381)، "تئوری حسابداری جلد اول"، چاپ اول، تهران، انتشارات سازمان حسابرسی.

فخاری، حسین و نصیبه یوسفعلی‌تبار ،(1389)، "بررسی رابطه بین سیاست تقسیم سود و حاکمیت شرکتی در شرکتهای پذیرفته شدهدر بورس اوراق بهادار تهران"، بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره 17، شماره 62، ص 84-69.

فروغی، داریوش، علی سعیدی و محسن اژدر ،(1388)، "تاثیر سهامداران نهادی بر سیاست تقسیم سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، تحقیقات حسابداری، سال 1، شماره 2، ص 129-114.  

قائمی، محمد حسین و مهدی شهریاری ،(1388)، "حاکمیت شرکتی و عملکرد مالی شرکت­ها"، مجله پیشرفت های حسابداری دانشگاه شیراز، دوره 1، شماره 1، ص 128-113.

 

Abdelsalam, O. EL-Masry, A. & Elsegini, S. ,(2008), "Board Composition", Ownership Structure and Dividend Policies in an Emerging Market Further Evidence CASE 50, Managerial Finance, 12,PP.953-964.

Adjaoud, F. and Ben-Amar, W. ,(2010), "Corporate Governance and Dividend Policy: Shareholders' Protection or Expropriation?", Journal of Business Finance & Accounting, Vol.37, No. 5 & 6,PP. 648–667.

Benjamin I. Ehikioya. ,(2009)," Corporate Governance Structure and Firm Performance in Developing Economies: Evidence Nigeria", Corporate Governance, Vol. 9, No. 3,PP. 231- 243.

Brown, L. and Caylor, M.,(2004), "Corporate Governance and Firm Performance", Working Paper, Georgia State University.

Brown, L. and Caylor, M.,(2006), "Corporate Governance and Firm Valuation", Journal of Accounting and Public Policy, Vol. 25,PP. 409-434.

Chae, J. Kim, S. Lee, E. ,(2009), "How Corporate Governance Affects Payout Policy under Agency Problems and External Financial Constraints", Journal of Banking and Finance, Forthcoming.

Denis, D. and Osobov, I. ,(2008), "Why Do Firms Pay Dividends? International Evidence on the Determinants of Dividend Policy", Journal of Financial Economics, Vol. 89,PP. 62–82.

Fama, E. and K. French ,(2001), "Disappearing Dividends: Changing Firm Characteristics or Lower Propensity to Pay?", Journal of Financial Economics, Vol.60 ,PP.3-43.

Fama, E.F. and Jensen, M.C. ,(1983),"The Separation of Ownership and Control", The Journal of Law and Economics, Vol. 26,PP. 301-25.

Holder, M., Langrehr, F. W. and Hexter, J. L. ,(1998), "Dividend Policy Determinants: An Investigation of the Influences of Stakeholder Theory", Financial Management, Vol. 27, No. 3,PP. 73–82.

Jensen, M. C. ,(1986), "Agency Costs of Free Cash Flow, Corporate Finance and Takeovers", American Economics Review, Vol. 76,PP.323-339.

Jiraporn, P. and Ning, Y. ,(2006), "Dividend Policy, Shareholder Rights and Corporate Governance", Journal of Applied Finance, Vol. 16,PP. 24-36.

Jiraporn, P. Kim, J.-C. and Kim, Y. S.,(2008), "Dividend Policy and Corporate Governance Quality", Available at SSRN.

John, K. and Knyazeva, A.,( 2006)," Payout Policy, Agency Conflicts and Corporate Governance", Working paper, New York University and University of Rochester.

Kouki, M. & Guizani, M. ,(2009), "Ownership Structure and Dividend Policy Evidence the Tunisian Stock Market", European Journal of Scientific Research, Vol. 25, PP. 42-53.

La Porta, R., Lopez-de-Silanes, F. Shleifer, A. and Vishny, R. W. ,(2000), "Agency Problems and Dividend Policies around the World", Journal of Finance, Vol. 55,PP. 1–33.

Lehn, K., & Poulsen, A. ,(1989), "Free Cash Flow and Stockholder Gains in Going Private Transactions", Journal of Finance, Vol. 44, No. 3,PP.771–788.

Lintner, J. .,(1956)," Distribution of Incomes of Corporations Among Dividends, Retained Earnings and taxes", American Economic Review, Vol. 46, PP. 97-113.

Liu, W. ,(2002)," Do Dividends Substitute for The External Corporate Governance? A Cross-Country Dynamic View", Kelley School of Business.

Mitton, T.,(2004), "Corporate Governance and Dividend Policy in Emerging Markets", Emerging Markets Review, Vol. 5,PP. 409- 426.

O’Connell, V. and Cramer, N. ,(2010), "The Relationship between Firm Performance and Board Characteristics in Ireland", European Management Journal, Vol. 28,PP. 387-399.

Renneboog, L. and Trojanowski, G. ,(2007)," Control Structures and Payout Policy", Managerial Finance, Vol. 33, No. 1,PP. 43–64.

Wiberg, D. ,(2008), "Ownership, Dividends, R&D and Retained Earnings are Institutional Owners Short-term Oriented?" Working Paper, The Royal Institute of technology,Centre of Excellence for Science and Innovation Studies (CESIS).http://www.cesis.se.