سیاست خارجی ترکیه در قبال بیداری اسلامی در جهان عرب

فصلنامه مطالعات روابط بین الملل

مقاله 6، دوره 7، شماره 25، خرداد 1393، صفحه 185-224   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سید محمد طباطبائی¹؛ اکرم فضلی خانی²

¹استادیار دانشگاه علامه طباطبایی

²دانش آموخته رشته مطالعات منطقه ای دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

تحولات دولت‌های عربی که از سال 2010 در تونس آغاز شد و دومینووار به کشورهای دیگر از جمله مصر و لیبی رسید، باعث واکنش دولت‌های مختلف شد که یکی از آنها ترکیه است. ترکیه در دوران حزب عدالت و توسعه حضور خود را در جهان عرب و خاورمیانه پررنگ کرده است و بیداری اسلامی نیز فرصتی در اختیار سیاست گزاران این دولت قرار داد تا با حضور فعال در جریان این تحولات، اهداف خود را جدی تر از قبل در منطقه پیگیری کنند. در این مقاله سعی بر این است تا به واکاوی تأثیر تغییر نگاه سیاست گزاران ترکیه در دوران حزب عدالت و توسعه بر سیاست خارجی فعال این کشور در قبال بیداری اسلامی در جهان عرب پرداخته شود، بدون اینکه بخواهیم درستی یا نادرستی،موفقیت یا عدم موفقیت سیاست خارجی ترکیه را مورد ارزیابی قرار دهیم. همچنین، چگونگی حضور این کشور در قالب رفتارهای میانجی گری، حمایت، همراهی با ناتو و سفر مقامات ترکیه ای به کشورهای عربی بررسی می شود. چرایی حضور دولت ترکیه در قالبتلاش برای گسترش مدل اسلام ترکیه ای در منطقه، تبدیل شدن به پل واسطی میان خاورمیانه اسلامی با اروپا،حمایت از منافع آمریکا در جهان عرب، تبدیل شدن به الگوی هویتی منطقه ای و تلاش برای رهبری در اصلاحات منطقه و رقابت هویتی با ایران مورد مطالعه قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

سیاست خارجی فعال؛ ترکیه؛ بیداری اسلامی؛ حزب عدالت وتوسعه؛ جهان عرب