بحران سوریه و دخالت قدرتهای بیگانه

فصلنامه مطالعات روابط بین الملل

مقاله 6، دوره 6، شماره 24، اسفند 1392، صفحه 157-190   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

امیر ساجدی

استادیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

اکثر ملتهای ناحیه خاورمیانه در یک دوره نسبتا طولانی از برخی مزایای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی- اجتماعی بی بهره و محروم بوده اند. ساختار سیاسی کشورهای خاورمیانه برای سالیان دراز بصورت نظام پادشاهی با گرایشات قبیله ای، عشیره ای و مذهبی بوده که رهبران ناحیه از این گرایشات بعنوان ابزار کشورداری برای بقاء سیستم سیاسی خود استفاده کرده و می کنند. اما این گونه سیستم ها تنها منافع یک گروه خاص از جامعه را مد نظر گرفته و سایر طبقات و گروههای جامعه را از مشارکت سیاسی و بهره اقتصادی تا حدود زیادی محروم می سازند. به سبب اینگونه محرومیت ها و با گسترش تکنولوژی و تبادل ارتباطات و کسب آگاهی های نسبی از حقوق مدنی و آزادی های اقتصادی- فرهنگی دیگر جوامع، دولتهای منطقه خاورمیانه با انباشتی از مطالبات و خواسته های مردم مواجه گردیده اند. خواسته های مردم خاورمیانه تغییر بنیادین و یا اصلاحات در ساختار سیاسی، اجتماعی و افزایش مشارکت مدنی و بهبود وضعیت اقتصادی بوده که عدم پاسخ گویی صحیح و کارآمد به این مطالبات، منجر به اعتراضات و نا آرامی های چند سال اخیر در منطقه گشته است. اعتراضات مردم کشور سوریه و بحران ناشی از آن، نسبت به دیگر بحران های صورت گرفته در دیگر کشورهای خاورمیانه ای، یک دوره طولانی تری را طی می کند و علت آن را می توان در مقاومت حکومت سوریه و دخالت برخی از قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای در بحران این کشور دانست. مداخله قدرتهای بیگانه در بحران سوریه به سبب موقعیت حساس جغرافیایی و استراتژیکی سوریه بوده که منافع هر یک از بازیگران تاثیر گذار در تحولات سوریه را دربر دارد.

کلیدواژه‌ها

محرومیت؛ پرخاشگری؛ مطالبات؛ اعتراضات؛ اقتدارگرایی؛ قدرتهای بیگانه