تبیین رویکرد شهودی ملاصدرا در در ادراک عقلی

 پژوهشهای معرفت شناختی

مقاله 1، دوره 1، شماره 2، شهریور 1391، صفحه 1-13   

نویسنده

محمدکاظم رضا زاده جودی

*استادیار فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

ادراک عقلی یکی از سه ادراک اصلی انسان یعنی ادراک خیالی و حسی است. ملاصدرا بر این باور است که این نوع ادراکات در اثر تحول ذاتی نفس و ارتقاء به مراتب بالاتر هستی و اتحاد با عقل فعال یا مثل افلاطونی حاصل می شود که ممکن است به دو نحو: مشاهده صورت ها در عقل فعال یا انعکاس صورت ها در نفس محقق گردد. نظر ملاصدرا، نظریه دوم است. در این مقاله، مفهوم ادراکات عقلی، ماهیت و ویژگی های آن، حصولی یا حضوری بودن این ادراکات و... براساس نظریات ملاصدرا تبیین و بررسی شده است.

کلیدواژه‌ها

مشاهده؛ مراتب نفس؛ ادراک عقلی؛ انعکاس؛ عقل فعال

مراجع

1. جوادی آملی، عبدالله،  رحیق مختوم، شرح حکمت متعالیه، بخش پنجم از جلد دوم، جلد 10 ،  نشر اسرا ، چاپ سوم ،  قم ، 1386ش.
2. حسن زاده آملی، حسن، معرفت نفس، تهران ، جلد سوم ، مرکز انتشارات علمی فرهنگی ، تهران ، 1362ش.
3.  همو ، عیون مسائل النفس و شرح العیون ، نشر امیر کبیر ، چاپ اول ، تهران ، 1371ش.
4.   همو ، دو رساله مثل و مثال، نشرطوبی ، چاپ اول ، تهران ، 1382ش.
5. سبزواری، ملاهادی، شرح منظومه ، به کوشش حسن زاده آملی، مسعود طالبی، نشر ناب، چاپ اول ، قم ، 1416ق.
6. صدرالدین شیرازی، ملاصدرا، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه،  9 جلد ، جلدهای 1، 2، 3، 4، 5، 7، 9 ، دار احیا التراث العربی، چاپ سوم ، بیروت 1981م.
7.  همو، المبدأ و المعاد، به کوشش سید جلال الدین آشتیانی، انجمن حکمت و فلسفه ایران ، تهران ، 1358ش.
8. همو، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، مرکز جامعی نشر، مشهد ، 1360ش.
9. همو،اسرار الآیات،به کوشش محمد خواجوی،انجمن حکمت و فلسفه ایران ، تهران ، 1360ش.
10.  همو، مفاتیح الغیب، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی ، تهران ، 1363ش.
11.  همو، سه رساله فلسفی، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی ، چاپ سوم ، قم ، 1378ش.
12. همو،مجموعه رسائل صدرالمتالهین، به کوشش محمد ناجی اصفهانی،انتشارات حکمت، چاپ سوم ، تهران ، 1385ش.
13. همو،تعلیقه بر شرح حکمه الاشراق،انتشارات بیدار، چاپ سنگی،قم،بی تا
14. مصباح یزدی،محمدتقی،آموزش فلسفه،جلداول، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول،تهران،1364ش.