ادراک حسی،تخیل و حافظه در نظام فکری آگوستین

 پژوهشهای معرفت شناختی

مقاله 2، دوره 1، شماره 2، شهریور 1391، صفحه 14-38   

نویسنده

سیدمصطفی شهر آیینی

استادیار فلسفه دانشگاه تبریز

چکیده

آگوستین مانند هر فیلسوف مسیحی دیگری در سده‌های میانه،‌ اولین و اصلی‌ترین دغدغه‌اش نه فلسفه‌ورزی بلکه دین‌داری است. روشن است که آنچه در دین اصل است ایمان به خداست نه شناخت نظری او؛ اما برای هر دین‌داری بایسته است که در پیِ شناخت نظری نیز برآید تا بتواند از آنچه بدان گرویده، دفاع کند. آگوستین به‌پیروی از نوافلاطونیان بر آن است که شناخت خداوند از توان بشر بیرون است، اما نظر به اینکه خداوند آدمی را بر صورت خویش آفریده است(سفر تکوین، 1:26)، بهترین راه برای خداشناسی،‌ شروع از خودشناسی است. اما برای خودشناسی نیز باید از شناخت حسی بیاغازیم و مرتبه‌ به مرتبه به‌سوی تخیل و حافظه و عقل پیش برویم. آنچه در این مقاله در مدنظر نویسنده بوده، بازنمایاندن جایگاه ادراک حسی، تخیل، حافظه، فراموشی و یادآوری در نظریة ‌معرفت آگوستین است که در این میان، به استفادة ‌آگوستین از افلاطون و نوافلاطونیان نیز پرداخته‌ایم و کوشیده‌ایم تا نوآوری‌‌های او را در این زمینه‌ها نیز بازنماییم.

کلیدواژه‌ها

نفس؛ ادراک حسی؛ حافظه؛ تخیل؛ فراموشی؛ یادآوری

مراجع

1. مجتهدی، کریم، فلسفه در قرون وسطی (مجموعه مقالات)،‌ انتشارات امیرکبیر، 1375ش.
   1. Dihle, A. The Theory of Will in Classical Antiquity (Sather Classical Lectures, 48), Berkeley/Los Angeles/London 1982
   2. J. O'Donnel, James, Augustine, A New Biography, Harper-Collins e-books
   3. O'Daly, Gerard, Augustine's Philosophy of Mind, University of California Press, 1987
   4. Stump, Eleonore & Kretzmann, Normann (editors), The Cambridge Companion to Augustine, Cambridge University Press, 2006