تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,002 |
تعداد مقالات | 83,589 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,180,002 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,207,458 |
اثر صنعت بیمه بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه منا (طی دوره 2010- 1997) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اقتصاد مالی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مقاله 4، دوره 6، شماره 18، خرداد 1391، صفحه 45-94 اصل مقاله (443.25 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مقاله حاضر به منظور بررسی تاثیر صنعت بیمه به عنوان یک نهاد واسطه گر مالی بر رشد اقتصادی در کشور های منتخب منطقه منا که شامل کشور های الجزایر، بحرین، مصر، ایران، اردن، کویت، لبنان، مراکش، عمان، قطر، عربستان سعودی، تونس، ترکیه، امارات متحده عربی، قبرس، مالتا و اسرائیل (رژیم صهیونیستی) می باشند، با استفاده از روش های اقتصاد سنجی مبتنی بر شیوه تحلیل استنباطی و به کار گیری روش داده های تابلویی، تاثیر صنعت بیمه بر رشد اقتصادیکشور های مورد نظر طی دوره 2010-1997 بررسی گردیده است. بر اساس نتایج حاصل از برآورد پارامتر های مدل ایهلان ملاحظه گردید که تمام متغیر های تحت بررسی اثر مثبت و معنی داری بر رشد اقتصادی کشور های تحت بررسی داشته اند. از میان متغیر های تحت بررسی بیشترین اثر را بر رشد اقتصادی، رشد شاخص اشتغال نیروی کار داشته است به نحوی که افزایش 1 درصدی در شاخص اشتغال سبب افزایش در رشد اقتصادی به میزان 34/0 درصد گردیده است. همچنین افزایش یک درصد در متغیر آزاد سازی تجاری سبب افزایش 13/0 درصد در رشد اقتصادی و متغیر تشکیل سرمایه ثابت ناخالص نیز سبب افزایش 08/0 درصد در رشد اقتصادی گشته است. افزایش یک درصد در ضریب متغیر حق بیمه سرانه باعث افزایش 23/0 درصدی در رشد اقتصادی شده است، به عبارتی اثر صنعت بیمه بر رشد اقتصادی کشورهای مذکور قابل توجه بوده و اهمیت گسترش بیمه در این کشورها تبیین می گردد. Abstract For the sake of the present study, in order to analyze the relationship between the insurance development as a mediating financial institute andthe economic growth of Iran and the chosen countries from MENA i.e. Algeria,Bahrain,Turkey,Jordan,Kuwait,Lebanon,Egypt,Morroco,Oman,Qatar,SaudiArabia, Tansia,UAE,Cyprus, Malta, Israel in the period between "1997-2010", a descriptive analysis method has been used as the main research methodology. Using econometrics based on deduction analysis and panel data model, a review of the chosen countries having financial markets is given as well as an analysis of the position of insurance in the capital market and its role in the economic growth of these countries. The results show that there is a significant and positive relationship between the aforementioned variables and the economic growth in the given period among the chosen countries. Among of the variables under study the most effective on the economic growth is for employment Index as one percent increase in employment index had a 0/34 percent increase in the economic growth. Also one percent increase in capital stock had a 0/08 percent increase in the economic growth. And too,they also indicate that the theoretical framework and the research hypotheses were approved: one percent increase in total premium had a 0/23 percent increase in the economic growth. In other words insurance had a positive effect on the economic growth on MENA; the effect of insurance on economic growth has been considerable. And the importance of extend insurance can be explained | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کلیدواژهها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
واژگان کلیدی: صنعت بیمه؛ رشد اقتصادی؛ منطقه منا؛ حق بیمه | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اثر صنعت بیمه بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه منا (طی دوره 2010- 1997) فرزانه جهانی[1] علی دهقانی[2] دریافت: 8/10/1390 پذیرش: 8/12/1390 چکیده مقاله حاضر به منظور بررسی تاثیر صنعت بیمه به عنوان یک نهاد واسطه گر مالی بر رشد اقتصادی در کشور های منتخب منطقه منا که شامل کشور های الجزایر، بحرین، مصر، ایران، اردن، کویت، لبنان، مراکش، عمان، قطر، عربستان سعودی، تونس، ترکیه، امارات متحده عربی، قبرس، مالتا و اسرائیل (رژیم صهیونیستی) می باشند، با استفاده از روش های اقتصاد سنجی مبتنی بر شیوه تحلیل استنباطی و به کار گیری روش داده های تابلویی، تاثیر صنعت بیمه بر رشد اقتصادیکشور های مورد نظر طی دوره 2010-1997 بررسی گردیده است. بر اساس نتایج حاصل از برآورد پارامتر های مدل ایهلان ملاحظه گردید که تمام متغیر های تحت بررسی اثر مثبت و معنی داری بر رشد اقتصادی کشور های تحت بررسی داشته اند. از میان متغیر های تحت بررسی بیشترین اثر را بر رشد اقتصادی، رشد شاخص اشتغال نیروی کار داشته است به نحوی که افزایش 1 درصدی در شاخص اشتغال سبب افزایش در رشد اقتصادی به میزان 34/0 درصد گردیده است. همچنین افزایش یک درصد در متغیر آزاد سازی تجاری سبب افزایش 13/0 درصد در رشد اقتصادی و متغیر تشکیل سرمایه ثابت ناخالص نیز سبب افزایش 08/0 درصد در رشد اقتصادی گشته است. افزایش یک درصد در ضریب متغیر حق بیمه سرانه باعث افزایش 23/0 درصدی در رشد اقتصادی شده است، به عبارتی اثر صنعت بیمه بر رشد اقتصادی کشورهای مذکور قابل توجه بوده و اهمیت گسترش بیمه در این کشورها تبیین می گردد.
واژگان کلیدی: صنعت بیمه، رشد اقتصادی، منطقه منا، حق بیمه.
1- مقدمه پیشرفت بیمه با توسعه اقتصادی کشورمقارن است. ترمیم و ضع اقتصادی یک کشور و افزایش مبادلات و ترقی سطح زندگی وتوسعه سرمایه گذاری موجب پیشرفت بیمه در آن کشور می شود و متقابلاً پیشرفت و اشاعه بیمه نیز به بهبود وضع معیشت افراد کشور و حفظ ثروت ملی و تشکیل پس اندازهای بزرگ کمک می کند. صنعت بیمه از دو جهت توسعه سرمایه گذاری ها را در سیستم های اقتصادی موجب می گردد. از یک سو با تضمین و پوششی که ارائه می نماید،اثرات عوامل تهدید کننده ی سرمایه گذاری ها را کاهش می دهد که نتیجه آن گسترش سرمایه گذاری ها می باشد و از طرف دیگر،شرکت های بیمه،از محل منابع مادی که در اختیار دارند به عنوان سرمایه گذار در فعالیت های مختلف اقتصادی– بازرگانی شرکت می جویند و از این طریق در هموار نمودن راههایی که به توسعه کشور منتهی می شوند نقش مهمی را ایفا می کنند. رشد اقتصادی کشورها، در گرو سرمایه گذاری های جدید است و سرمایه گذاری های جدید در صورتی امکان پذیر است که اولا دسترسی به منابع سرمایه وجود داشته باشد ودر ثانی مکانیزم هایی برای حفظ سرمایه گذاری ها در مقابل خطرات گوناگون که آنها را تهدید می کند،داشته باشندو بنابراین، موسسات بیمه به صورت یکی از نهاد های بازار مالی در فرآیند ایجاد پس انداز و تجهیز سرمایه و در نهایت رشد اقتصادی از اهمیت زیادی در اقتصاد برخوردارند. لذا سالهای اخیر بررسی نقش بیمه در رشد اقتصادی مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته است. در این مقاله سعی خواهد شد تا با توجه به تشابه بازار های مالی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا[3]و قرار داشتن ایران در این منطقه با استفاده از روش داده های ترکیبیاثر صنعت بیمه بر رشد اقتصادی این دسته کشورها بررسی شود. 2- سؤالات تحقیق 1-آیا حق بیمه سرانه بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه منا طی دوره 1997-2010 اثر مثبت دارد؟ 2-آیا درجه آزادی اقتصادیبر رشد اقتصادی کشورهای منطقه منا طی دوره 1997-2010 اثر مثبت دارد؟
3- فرضیه های تحقیق 1-حق بیمه سرانه بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه منا طی دوره 1997-2010 اثر مثبت و معنی داری دارد. 2-درجه آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه منا طی دوره مزبور اثر مثبت و معنی داری دارد. 4- اهداف تحقیق نقش صنعت بیمه در فعالیت های اقتصادی که با ارائه پوشش های لازم به ریسک های اقتصادی،سیاسی، اجتماعیتامین کافی را برای صاحبان عوامل تولید فراهم می کند تا با آسودگی و آرامش کامل به صحنه های اقتصادی وارد شوند،زبر کسی پوشیده نیست. بیمه گران با گسترش پروژه های سرمایه گذاری و با تشویق کارایی اقتصادی به اقتصاد ملی کمک می کنند .تقویت پیوند بین بیمه و سایر بخش های مالی نیز بر نقش شرکت های بیمه در رشد اقتصادی تاکید می کند. بیمه ها همانند بانک ها و بازارهای سرمایه نیازهای واحد های شغلی و خانوارها را در واسطه های مالی تامین می کنند.از طریق پذیرش خواسته های بیمه گذار شرکت های بیمه حق بیمه ها را جمع آوری کرده و صندوق های ذخیره به وجود می آورند. بنابراین شرکت های بیمه با افزایش جریان نقدینگی درونی در بیمه گذاران و نیز به واسطه ایجاد حجم زیادی از دارایی های جابجا شده به بازار سرمایه نقش مهمی را ایفا می کنند و از این رو در رشد اقتصادی سهیم می شوند. فعالیت های اقتصادی اعم از تجاری یا غیرتجاری همواره با ریسک عواید منفی، ضرر و خسارت ناشی از بلایای طبیعی جرائم مالی، سرقت، سوانح و خطرات تخریب و از بین رفتن عوامل تولید و یا محصول روبرو هستند. بیمه با جبران خسارت و کاهش ریسک فعالیتهای اقتصادی، عدم اطمینان ها و نوسانات نامنظم قادر است چرخه های اقتصادی را ملایم تر ساخته و اثرات منفی بحرانها را بر متغیرهای خرد و کلان اقتصاد تضعیف سازد. ازسوی دیگر شناسایی رابطه بیمه ورشد اقتصادی و بازار سرمایه و مالی از آنجا ناشی می شود که مشخص می نماید عوامل موثر بر رابطه مذکور می تواند به برنامه ریزی بهتر در اقتصاد و صنعت بیمه کمک نمایند و از این طریق، تعدادی از اهداف صنعت بیمه که سالم نگه داشتن چرخه اقتصادی جامعه ازراه حفظ ثروت ملی،ایجاد اعتبار وتوسعه مبادلات اقتصادی ،تضمین سرمایه گذاری،تاثیر بر موازنه تجاری،توسعه سرمایه گذاری ها،افزایش پسانداز ملی،تامین آرامش وامنیت اقتصادی و اجتماعی و در نهایت ،ایجاد محیط آرام برای افراد جامعه است، بهتر تامین خواهد شد.با توجه به ترکیب بزرگتر بیمه در بخش مالی، اهمیت رابطه بین بخش بیمه و رشد اقتصادی بیش از دو دهه است که به اثبات رسیده است. صنعت بیمه جهانی رشد سالانه بیش از %10 را از سال 1950 داشته است که خیلی بیشتر از رشد جهانی اقتصاد می باشد. 5- مطالعات پیشین جهانگرد(1390) در مقاله خود به بررسی آزمون علیت رابطه رشد اقتصادی و رشد بیمه و همچنین نقش و اهمیت بخش بیمه در اقتصاد ایران پرداخته است و به این نتیجه رسیده که، رابطه حق بیمه در ایران با رشد اقتصادی رابطه یک طرفه و از سوی حق بیمه به سمت رشد اقتصادی بوده که این رابطه ناشی از حق بیمه های غیر زندگی است. در خصوص بیمه های زندگی، رابطه ای بین رشد اقتصادی و رشد بیمه های زندگی قالب تایید نمی باشد. سلطانی(1390) در پژوهش خود به منظور بررسی رابطه میان توسعه بخش بیمه و رشد اقتصادی در ایران و کشور های منتخب دارای بازار مالی در حال توسعه که شامل کشور های الجزایر ،اندونزی،مالزی،پاکستان ،ترکیه ،فیلیپین ،مصر وهندمی باشند، با استفاده از روش های اقتصاد سنجی مبتنی بر شیوه تحلیل استنباطیو به کار گیریروش دادههایتابلویی ،جایگاه بیمه در بازارسرمایه و نقش آن در رشد اقتصادیکشور های مورد نظر طی دوره 2009-1976 بررسی گردیده است. بر اساس نتایج حاصل از برآورد پارامتر های مدل ملاحظه گردید که تمام متغیر های تحت بررسی اثر مثبت و معنی دار بر رشد اقتصادی کشور های تحت بررسی داشته اند. وب،گریس و اسکیپر(2002) به بررسی تاثیر بانک و بیمه بر رشد اقتصادی 55 کشور طی دوره 1980 تا 1996 با روش تحلیل داده های پانل پرداختند و بدین نتیجه رسیدند که بیمه و بانک بر رشد اقتصادی تأثیر دارند و اثر مشترک این دو روی رشد اقتصادی بیشتر است. ایهلان (2011) به بررسی رابطه بیمه و رشد اقتصادی کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری پرداخت و نتیجه گرفت که بین بخش بیمه و رشد اقتصادی ارتباط مثبتی وجود دارد. 6- چهارچوب مدل و مبانی نظری 6-1- مراحل توسعه بیمه و رشد اقتصادی شکل (1) رابطه بین رشد تولید ناخالص داخلی و رشد بیمه غیر زندگی به صورت منحنیs برای 59 کشور دنیا در دوره (1960-2000) را نشان می دهد. بر اساس این شکل چهار مرحله توسعه در مورد بازار بیمه قابل مشاهده است که در شکل (2) ارائه شده است . مرحله نهفتگی و سکون ، مرحله رشد اولیه، مرحله رشد مداوم و مرحله بلوغ. این ارتباط کلی در مطالعات ارباس و سایز (2005)، سویس (2004) و اوترلپو (1996) مورد بررسی قرار گرفته است . درشکل (2) که به صورت منحنیs نشان داده می شود سطح توسعه بازار بیمه را برای کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته نشان می دهد. کشورهای زیر سطح منحنی بازار ضعیف تری نسبت به سطح متوسط توسعه یافته ها دارند و در اصل داراییک شکاف توسعه بیمه هستند . شکاف بیمه (عدم تطابق بین عرضه و تقاضای خدمات بیمه) زمانی در عمل مشاهده می شود که بازار بیمه زیر ساخت و سرمایه کافی برای پاسخ به تقاضای اقتصاد نداشته باشد. زمانی که این شکاف بزرگ وجود داشته باشد منافع بالقوه مداخله بیمه و بخش مالی در اقتصاد بیشتر می باشد. چهار مرحله توسعه بازار بیمه در شکل (2-2) نشان داده شده است که توسط خطوط نقطه چین تفکیک شده اند. کشورهای در مراحل رشد اولیه که در حال دریافت خدمات فنی هستند اگر زودتر به سمت رشد پایدار حرکت کنند ممکن است منافع بیشتر و سریعتری از یک واحد دلار سرمایه گذاری نسبت به کشورهای در مرحله رکود بدست آورند.در طول مرحله رشد پایدار، بازار بیمه و توسعه اقتصادی به شدت حرکت مثبت و رو به جلو دارند و پتانسیل ایجاد یک بازار قوی بیمه می تواند فراهم شود. این مهم پیش از رسیدن به مرحله بلوغ قابل پیش بینی است. این مشاهده می تواند نتایج بیشتری را در خصوص کشورهایی ارائه دهد که عبارتند از کشورهایی که نزدیک به ورود به مرحله رشد پایدار هستند بازار بیمه توسعه یافته تری دارند، کشورهایی که شکاف عظیمی در توسعه بیمه دارند.استفاده از داده های بیمه و توسعه اقتصادی نشان می دهند که کشورهای مصرو آرژانتین در مراحل اولیه رشد بازار بیمه دنیا در سال 2003بودند و عملکرد کشور مصر نسبت به آرژانتین در موقعیت ضعیف تری است (USAID,2006). 6-2- ویژگی های مرحله سکون در مرحله اول از توسعه بیمه بازار بیمه در گیر ایجاد خلق پیش شرط برای مبادلات بیمه است.در این مرحله بدلیل نبود مصرف کنندگان و شرکت های بیمه برای ورود به قراردادهای بیمه ای شرایط بحرانی وجود دارد. برخی پیش شرط های اساسی در این مرحله توسعه بیمه عبارتند از: ثبات سیاسی، حقوق مالکیت معنوی، آزادی شرکت ها، پاسخ دهی، اجرای قرارداد (USTD, 2006).
شکل1- رابطه بین رشد تولید ناخالص داخلی و رشد بیمه غیر زندگی به صورت منحنیs برای 59 کشور دنیا در دوره (1960-2000)
منبع: USAID,2006 6-3- ویژگی های مرحله سکون در این مرحله برخی بازارهای بیمه در سطح پایین عمل می کنند و برخی پیش شرط ها برای مبادلات بیمه ای ایجاد شده است. کشورهایی که تحول اقتصادی و سیاسی را تجربه کرده اند و هنوز سطح درآمد، مقیاس اقتصادی آن پایین و به ثبات اقتصادی نیازمند ارائه این عوامل است که اگر آنها گسترش یابند دستیابی به مراحل بعد رشد و توسعه بیمه امکان پذیر است.این عوامل و ویژگی ها عبارتند از :درآمد و ثروت پایین، عدم کفایت مقیاس ریسک های بیمه، بی ثباتی اقتصاد کلان، محدودیت های بازار. 6-4- ویژگی های مرحله رشد مداوم بازار بیمه در این مرحله، در یک محدوده مجهز اقتصادی، قانونی و سیاسی فعالیت می کند و نیازهای اساسی بازار بیمه ایجاد شده و لذا سریعا به نیازهای مالی و اقتصادی پاسخ کارا و مولد می دهد که این عوامل عباتند از: در آمد، مقیاس، توسعه بازارمالی، اجرا، کارایی قضایی و شفافیت.
6-5- ویژگی های مرحله رشد مداوم در مرحله بلوغ بازار بیمه، رشد آهسته مجددا بر بازار بیمه حکفرما می شود و ممکن است حتی با یک وقفه نسبت به رشد اقتصادی اتفاق بیفتد. بازار بیمه به کشف ریسکهای جدید و ارائه راه حل های جدید برای پوشش آنها می پردازد، اما منافع آن نسبت به مرحله قبل رشد و توسعه بازار بیمه کمتر است. همانطور که ملاحظه شد قدرت پیوند بین بخش بیمه و رشد اقتصادی ایستا نیست در حالی که ارتباط بین بانک، بازار سرمایه و رشد اقتصادی با سطح توسعه اقتصادی تغییر می کند، رابطه بین بیمه و رشد اقتصادی نیز تغییر می کند. بخش بیمه در کشورهای توسعه یافته مجموعه کاملی از محصولات و خدمات تخصصی شده و کلان آموزش دیده و باتجربه را ارائه می دهد و پوشش بیمه به عنوان یک ارزش مهم شناسایی می شود. به نظر می رسدکه درآمد یا تولید ناخالص داخلی یک سرمایه معنادارترین تأثیر را با پیروی از نرخ بهره و تورم بر مصرف بیمه دارد. اهمیت قیمت بیمه برای تقاضای بیمه مبهم است، اما مطالعات بسیاری بیمه رایک کالای لوکس (با اشاره به کشش درآمدی بیشتر از واحد) یافته اند.(USAID, 2006) شکل2- ضریب نفوذ بیمه عمر
منبع: USAID 6-6- ویژگی های مرحله رشد مداوم صنعت بیمه در خاورمیانه و شمال آفریقا معروف به "منا" (MENA) نسبتا" جوان و کمتر توسعه یافته است و در قیاس با کشورهای توسعه یافته اقتصادی نوپا می باشد. هرچند در طی پنج سال گذشته منطقه شاهد رشد بیمه بوده است ولی راه درازی را برای تبدیل شدن به کانون بیمه در جهان پیش رو دارد. منطقه منا هم از نظر شدت بیمه و هم از نظر ضریب نفوذ که از نظر کلی شاخصه ای پذیرفته شده بلوغ بازار بیمه می باشند پشت سر بازارهای در حال ظهور و توسعه یافته قراردارد. مجموع حق بیمه در منطقه منا در سال 2008 درحدود 14 میلیارد دلار بوده که شامل 3 میلیارد حق بیمه زندگی و 11 میلیارد دلار در بخش غیر زندگی می باشد و در مقایسه با کشورهای توسعه یافته بازار بیمه مثل اروپا( 1.7 تریلیون دلار) و آمریکا ( 1.4 تریلیون دلار) و ژاپن (675 میلیارد دلار) سهم بسیار کوچکی از بازار بیمه جهانی را در بر دارد. سهم بیمه غیر زندگی 81% و سهم بیمه زندگی 19% طی سال 2008 می باشد. بیمه زندگی در منطقه منا در طول سال 2008 به میزان 24 درصد رشد یافته و تقریبا" تمام کشورهای منطقه به این رشد کمک کرده اند. عربستان سعودی که هنوز هم پایگاهی کوچک به شمار می رود میزان رشد 81 درصدی را ثبت کرد که به دلیل افزایش شهرت حق بیمه شریعت می باشد. در سال 2008 حق بیمه غیر زندگی در منطقه منابه دلیل رشد قوی در عربستان صعودی و امارات به میزان 31 درصد رشد کرد. بیمه اجباری بخش هایی همچون موتور و بهداشت به تقویت رشد در این بازار ها ادامه دادند. تا سال 2008 سه بازار بزرگ بیمه از نظر مجموع حق بیمه در خاورمیانه و شمال افریقا عبارتند از: امارات متحده عربی، عربستان سعودی، مصر و این منطقه تنها در بردارنده %3/0 کل حق بیمه در جهان می باشد. امارات متحده عربی در منطقۀ خاور میانه پیشتاز لیست است درحالی که مصر در آخرین رتبه قرار دارد. مطالعات انجام شده مبین این حقیقت است که اعتقادات مذهبی )مخصوصا"به دین مبارک اسلام و اعتقاد مسلم به اینکه هرچه خداوند متعال می خواهد همان خواهد شد، و اختیار امور کمتردر دست انسان است(، سطح پایین آموزش، اطلاع رسانی نسبت به خدمات بیمه، بالا بودن سهم مخارج مصرفی نسبت مخارج سرمایه گذاری و پس انداز از درآمد، مقررات بازدارنده بر سر راه سرمایه گذاران داخلی و خارجی و ایجاد اطمینان برای جذب منابع مالی بیشتر، موانع قانونی و یا ساختاری بازدارنده در بخشهای مختلف اقتصادی و کندی روند تمرکز زدایی و آزادسازی های اقتصادی و همگی از جمله عوامل اجتماعی واقتصادی هستندکه توسعه کمتربخش بیمه رادرگروه کشورهای منا نسبت به سایر کشورها و مناطق مورد مقایسه به خوبی توضیح می دهند. 7- معرفی الگو و توضیح داده های آماری به منظور ارائه الگوی مناسب برای بررسی حق بیمه سرانه بر رشد اقتصادی، از ساختار پایه ای الگوهای رشد نئوکلاسیک استفاده شده است. Y = AKαLβ (1)
که در معادله فوق: Y: تولید، K: سرمایه ، L: نیروی کار، A: تکنولوژی می باشند، جهت محاسبه میزان رشد هریک از متغیر ها اقدام به محاسبه لگاریتم طبیعی شده است .زیرا با این روش:الف-توابع نمایی و غیر خطی به توابع خطی تبدیل می شوند لذا تخمین آسان تر می شود.ب-ضریب مدل لگاریتمی همان کشش می باشد که برای تجزیه و تحلیل اقتصادی بسیار مناسب می باشد. (2) LN (Y) = Δ LN (A) + α Δ LN (K) + β Δ LN (h) بخشی از اثر تغییرات تکنولوژی Δ LN (A) ، بر رشد اقتصادی می تواند توسط حق بیمه مشخص می- گردد. به عبارتی پیشرفت تکنولوژی به طور محض نمی تواند منجر به رشد پایدار گردد. ابداعات و اختراعات نیاز به اعتبارات بلند مدت سرمایه ای دارند که با کاهش ریسک نقدینگی، این اعتبارات در اختیار آنها قرار خواهدگرفت. خدمات مالی فراهم شده به وسیله واسطه های مالی شامل به جریان انداختن پس انداز ها، ارزیابی پروژه های اقتصادی ،مدیریت ریسک وتسهیل مبادلات از ضروریات نوآوری های فنی و اقتصادی هستند. حق بیمه ها به عنوان شاخص اصلی و قیمت خدمات بیمه می باشند که با افزایش در میزان آنها، قدرت سرمایه گذاری و پس انداز شرکت های بیمه در بازار های مالی و بازار های سرمایه ای افزایش یافته و این به معنای افزایش میزان پس انداز کل اقتصاد می باشدکه سبب افزایش اعتبارات مورد نیاز جهت تحقیق و توسعه و ارتقا کارایی و تکنولوژی ودر نهایت افزایش تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی خواهد شد. لذا درآمد حق بیمه را می توان به عنوان بخشی از فرآیند تکنولوژیکی در نظر گرفت و عبارت Δ LN (A)در رابطه (2) را به دو بخش تفکیک کرد کهیک بخش آن، تغییرات در درآمد حق بیمه () و بخش دیگر مقدار تغییرات مستقیم در تکنولوژی می باشدوبدینترتیب رابطه (3)به دست آمده است . البته لازم به ذکر است که حق بیمهها عملکرد سرمایه فیزیکی و انسانی را نیز تحت تاثیر قرار می دهند اما از آنجائیکه گردآوری و تبدیل حق بیمهها به داراییها در کنار سرمایه فیزیکی مبهم بوده و تفکیک سرمایه فیزیکی و قراردادن حق بیمه در کنار عامل سرمایه به جای تفکیک متغیر فناوری هیچگونه تفاوتی را در معادله برآوردی موجب نمیشودلذا عامل حق بیمه در ضریب پیشرفت تکنولوژی لحاظ شده است. با جایگزینی رابطه (3) در رابطه (2) رابطه ی (4) به دست خواهد آمد: ΔLN PREM Δ LN (A) = γ A0 + γ A1 (3) Δ LN (Y) = γ A0 + γ A1 ΔLN( PREM ) + α Δ LN (K) + β Δ LN (h) (4) بنا بر این γ A0 به معنای تغییر در تکنولوژی به واسطه تغییر دانش فنی تولید به سبب سایر عوامل موثر بر آن و γ A1 به معنای شیب یا ضریب تغییر تکنولوژی با توجه به تغییر حق بیمه ها به عنوان جزئی از بخش خدمات می باشد که عامل اول مستقیما و عامل دوم به صورت غیر مستقیم سبب تغییر در تکنولوژی گردند.اجه و دیگران (2011)[4]بهطور تجربیحق بیمه سرانه و آزادسازی تجاری را وارد الگوهای رشدکرده و اثر آن بر رشداقتصادی بررسی نموده اند. الگوی بسط داده شده با حق بیمه سرانه و آزادسازی تجاری در فرم کابداگلاسی به صورت رابطه (5) است: LnGDPit=αio+αi1LnPERit+αi2LnOPENit+αi3LnEMPit+αi4LnINVit+εit (5) به منظور بررسی وضعیت صنعت بیمه کشور و مقایسه آن با کشور های منا ، پژوهشگر قبل از اینکه به دنبال شرح وقایع صنعت بیمه در آنها باشد، به دنبال محاسبه و ارائه شاخص ها ومعیار هایی خواهد بود که بتواند در بررسی و تحلیل صنعت بیمه کشور به او کمک کند.بنا براینبرای مقایسه ، از آمار کشورهای منتخب منطقه منا استفاده شده است.برای تعیین و انداز ه گیری میزان کمی و کیفی مشارکت صنعت بیمه در اقتصاد ملی و حتی اقتصاد جهانی از طریق شاخص سازی و محاسبه شاخص ها عمل می شود. از شاخص های مهم و پذیرفته شده فعلی در سطح کشور ها و بین الملل که برای بیان میزان مشارکت صنعت بیمه در اقتصاد ملی مورد استفاده قرار می گیرد، می توان از "میزان کل حق بیمه دریافتی"،"حق بیمه سرانه"، "شاخص نفوذ بیمه اییا نسبت کل حق بیمه دریافتی به تولید ناخالص ملی" نام برد.به منظوربررسی اثر رشد بیمه بر رشد اقتصادی با استفاده از دادههای سال های 1997-2010 و روش های آماری وروش پنل دیتادر چارچوب مدل به کار گرفته شده توسط "اجه " (2011) مدل زیر در مطالعه حاضر به کار گرفته شده است: LnGDPit=αio+αi1LnPERit+αi2LnOPENit+αi3LnEMPit+αi4LnINVit+εit (6) i = 1,…,N t =1,…,T در رابطه فوق : LnGDPit : لگاریتم تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت 2000 در کشور i و زمان t LnPERit : لگاریتم حق بیمه سرانه در کشور i و زمان t LnOPENit : لگاریتم درجه باز بودن اقتصاد در کشور i و زمان t LnEMPit : لگاریتم اشتغال در کشور i و زمان t LnINVit : لگاریتم سهممخارج سرمایه گذاری ثابت از تولید ناخالص داخلی در کشور i و زمان t εit: جزء اخلال مدل می باشد. این تمایل در اغلب سری های زمانی وجوددارد که هم جهت با یکدیگر حرکت کنند و علت این امر به خاطر وجود روندی است که در تمامی آنها مشترک میباشد،چنانچه متغیر های سری زمانی که نا ایستا هستند،در بر آورد ضرائب الگویی مورد استفاده قرار گیرند،ممکن است نتیجه به یک رگرسیون کاذب بیانجامد زیرا در متغیر هایی که از روند برخوردارند این گرایش دیده می شود که حتی در مواردی که رابطه اقتصادی معنی دار ی بین آنها وجود ندارد همبستگی شدیدی را نشان می دهند.بنابراین در مطالعه ی حاضر که یک تحلیل داده های تابلویی می باشد و اطلاعات سری زمانی و مقطعی به صورت همزمان به کار گرفته می شوند بایستی به ایستایی متغیر ها در طول زمان توجه نمود .لذا با استفاده از تکنیک های مرتبط در مدل داده های تابلویی ،ایستایی متغیر ها نیز آزمون شده است .در ادامه به توضیح و معرفی مدل داده های تابلویی پرداخته شده است در این تحقیق، قبل از اینکه مدل پانل دیتا تخمین زده شود، از آزمون مانایی برای تمامی سری های زمانی استفاده شده است. تعداد بسیار زیادی از سری های زمانی اقتصادی ناایستا بوده و رگرسیون های بین آنها عموما جعلی است. (گرنجر و نیوبلد، 1974). بنابراین لازم است که قبل از هر چیز، آزمون های ریشه واحد برای تشخیص درجه انباشتگی متغیرها بکار گرفته شود. اگر سری زمانی مورد مطالعه مانا نباشد، به دلیل بروز مشکل رگرسیون کاذب، امکان استفاده از مدل های خود رگرسیون وجود ندارد. برای آزمون مانایی، از آزمون های ریشه ی واحد استفاده شده است. درصورتی که مقدار آمارهای Fمحاسبه شده کمتر از مقادیر بحرانی جدول باشد، فرض صفر مبنی بر وجود خود ریشه واحد پذیرفته می شود. از میان آزمون های مختلف آزمون ریشه واحد مربوط به داده های ترکیبی، آزمونی که توسط لوین و دیگران (2002) انجام شدند رایج تر می باشد و بطور گسترده ای به کار گرفته می شوند. این آزمون برای کلیه متغیرهای موجود در مدل های برآورد شده استفاده شده است. نتایج آزمون برای متغیرهای استفاده شده در سطح در جدول (1) ارائه شده است. نتایج تمامی آزمون ها نشان می دهد که تمامی متغیرها در سطح ایستا بوده واز اینرو احتیاجی به انجام آزمون های هم جمعی نمی باشد.
جدول1- نتایج آزمون ریشه واحد در سطح
منبع: یافته های تحقیق. مقادیر داخل پرانتز () کمترین مقدار خطای نوع اول را که منجر به رد فرضیه صفر می شود (P-value) گزارش می کنند. 7-1- ویژگی های مرحله رشد مداوم قبل از برآورد مدل، ابتدا بایدآزمون F لیمر و هاسمن بررسی شود. نتایج این آزمون ها در جدول (2) ارائه شده است. آماره آزمون 932=F لیمر با احتمال صفر بدست آمد که در مقایسه با آماره F جدول در سطح 5 درصد معنی دار بوده و لذا می توان فرضیه صفر را رد کرد. مطابق آماره F؛ نتایج نشان می دهد که فرض صفر مدل مبنی بر برابر بودن عرض از مبدأهای مقاطع و مدل Pooling data رد شده و فرض مقابل آن مبنی بر وجود اثرات ناهمگنی و متفاوت بودن عرض از مبداها یعنی وجود مدل پانل دیتا تأیید می شود. مطابق آماره هاسمن؛ نتایج حاکی از آنست که فرض صفر مدل مبنی بر مدل اثر تصادفی رد شده و فرض مقابل آن یعنی مدل اثر ثابت تأیید می شود. جدول2- نتایج آزمون Fو هاسمن
منبع: یافته های تحقیق با نرم افزار Eviews در مرحله بعد معادله (5) برآورد می شود. نتایج تخمین مدل برای معادله (5) برای کل نمونه مورد بررسی و در دوره زمانی 1997 تا 2010 در جدول (3) ارائه شده است. جدول (3) نتایج تخمین معادله (5) را نشان می دهد. در مدل برآوردی، مقدار آماره دوربین واتسون (D-W) 1.72 و نزدیک 2 بوده و نشان دهنده عدم وجود خودهمبستگی میان اجزای اخلال در مدل می باشد. مقدار ضریب تعیین (R-squared) معادل 99 درصد می باشد و متغیرهای مستقل با احتمال 99 درصد تغییرات تولید را در طی دوره مورد مطالعه 2010-1997 و برای 17 کشور توضیح می دهند. در جدول (3) تفاوت بسیار زیادی میان آماره دوربین واتسون مدل حداقل مربعات وزنی (GLS) با حداقل مربعات معمولی (OLS) وجود دارد که دوربین واتسون مدل OLS تفاوت زیادی از 2 دارد که نشان دهنده اینست که برآورد مدل GLS نتایج بهتری نسبت به مدل OLS به همراه خواهد داشت و مدل GLS در رفع مشکل ناهمسانی واریانس و خودهمبستگی میان اجزای اخلال با نتیجه بهتری همراه بوده است. نتایج جدول (3) نشاندهنده اینست که رابطه معنی داری میان لگاریتم تولید ناخالص داخلی (LGDP) با لگاریتم حق بیمه سرانه (LPER) و لگاریتم آزادسازی تجاری (LOPEN) و لگاریتم اشتغال (LEMP) و لگاریتم تشکیل ثابت سرمایه ناخالص (LINV) وجود دارد. معنی داری متغیرها با توجه به آماره t سنجیده می شود. بطوریکه اگر قدرمطلق مقدار آماره t بالاتر از 1.96 باشد و یا p-value آماره t کمتر از (0.05) باشد، نشاندهنده رد فرضیه صفر مبنی بر عدم وجود رابطه معنادار میان متغیرهای مستقل و وابسته می باشد. از اینرو با توجه به جدول، آماره t متغیرهای فوق معنی دار بوده و نشاندهنده رابطه مهم و قابل توجه متغیرهای مستقل با تولید می باشند. ضریب متغیر حق بیمه سرانه معادل (0.23) می باشد و اثر مثبت و به شدت معنی داری بر رشد اقتصادی دارد. ضرایب نشاندهنده کشش ها می باشند. تحلیل ضرایب نشان می دهد که افزایش ده درصدی در حق بیمه های سرانه منجر به افزایش 2.3 درصدی در تولید ناخالص داخلی می شود. بطور کلی می توان گفت که بخش بیمه با ارائه خدمات و ارتباط منطقی بیشتر با سایر بخش ها از راه گردآوری حق بیمه های اندک از گروه های مختلف اقتصادی و پرداخت به موقع خسارت می تواند از زندگی اجتماعی انسان ها حفاظت کند. بیمه با ایجاد آسایش خاطر در نزد صاحبان پیشه می تواند در افزایش تولید، کاهش واردات از بازارهای جهانی و گسستن بندهای وابستگی نقشی موثر در رشد اقتصادی داشته باشد. بنابراین، بیمه با هموار کردن سرمایه گذاری، کاهش ریسک در سرمایه گذاری باعث افزایش بهره وری در دیگر بخش های اقتصادی می شود. بطور کلی صنعت بیمه ازجمله نهادهای مهم و محوری مالی است که علاوه بر تأمین امنیت فعالیتهای اقتصادی و پوشش ریسک فعالیتهای اقتصادی منابع مالی شمار بسیاری از فعالیتهای اقتصادی وطرح های سرمایه گذاری در بخشهای تولیدی را نیز فراهم می کند. همچنین متغیر آزادسازی تجاری نیز اثر مثبت با ضریب 0.13 و معنی داری در سطح 99 درصد بر رشد اقتصادی دارد. یعنی با افزایش ده درصدی آزادسازی تجاری منجر به افزایش 1.3 درصدی تولید ناخالص داخلی می شود. مطالعات در مورد تجارت خارجی و رشد اقتصادی نشان می دهد که صادرات و واردات می توانند نقش قابل توجهی در رشد اقتصادی داشته باشند. می توان گفت در تحول اقتصادی کشورها به سوی رشد، بین الگوی تولید و واردات و صادرات پیوندی ناگسستنی وجود دارد و می توان آنها را به عنوان عاملی مهم و تأثیرگذار در کشورهای در حال توسعه، وارد مدل رشد کرد. دلیل اثر مثبت می تواند ناشی از اثر تعامل و رقابت با بازارهای جهانی و بهبود تکنولوژی مورد استفاده در کشور باشد. بنابراین هرچه اقتصاد کشور بازتر باشد، به واسطه رقابت با سایر کشورها و همچنین انتقال تکنولوژی، میزان بهره وری افزایش می یابد و در نتیجة آن، رشداقتصادی افزایش می یابد. ضریب متغیر اشتغال معادل 0.34 و اثر مثبت و معنی داری بر رشد دارد. این متغیر بیشترین ضریب را در مدل برآوردی دارد. بطور کلی عامل اشتغال نیروی کار در کشورهای درحال توسعه مهمتر از کشورهای درآمد بالا و صنعتی می باشد. یعنی فرآیند رشد اقتصادی در این کشورها بطور عمده مبتنی بر تحولات نیروی کار می باشد. متغیر تشکیل ثابت سرمایه ناخالص نیز معادل 0.08 اثر مثبت و معنی داری بر رشد اقتصادی دارد. واقعیت مهم و متداول اینست که دست یابی به نرخ رشد مطلوب احتیاج به سرمایه گذاری دارد. سرمایه گذاری و تشکیل سرمایه پارامتر مهمی در ایجاد زمینه مناسب برای افزایش توان تولید داخلی بوده است و زمینه صادرات بیشتر را فراهم کرده و منجر به افزایش درآمد کشورها خواهد شد. با توجه به کمبود منابع سرمایهگذاری و ضرورت تخصیص بهینه این منابع جهت تحریک رشد اقتصادی، لازم است مزیتهای نسبییک کشور در زمینه تخصیص منابع سرمایه گذاری، به درستی شناسایی شده و با هدایت منابع سرمایه گذاری به مولدترین و کارآمدترین بخشها زمینه استفاده کارآمد از منابع محدود در جهت تسریع رشد اقتصادی فراهم گردد. علامت تمامی ضرایب قابل انتظار می باشد. بزرگترین درجه معنی داری مربوط به حق بیمه سرانه و بزرگترین ضریب مربوط به اشتغال می باشد که نشانگر تأثیر بیشتر این متغیرها نسبت به بقیه متغیرها بر رشد می باشند. جدول3- نتایج رگرسیون رشد اقتصادی با پانل دیتا- اثر ثابت
متغیر وابسته: لگاریتم تولید ناخالص داخلی / *معنی داری با سطح اطمینان 99%، **معنی داری با سطح اطمینان 95% منبع: محاسبات تحقیق با نرم افزار Eviews در مرحله بعد به دلیل اینکه هدف اصلی این مطالعه بررسی تاثیر صنعت بیمه بر رشد اقتصادی منطقه منا می باشد، از اینرو علاوه بر تخمین مدل اصلی، به بررسی تاثیر حق بیمه بر رشد اقتصادی هر کدام از کشورها بطور جداگانه پرداخته می شود، نتایج در جدول (4) ارائه شده است که نشان می دهد بیشترین ضریب مربوط به قطر و کمترین ضریب مربوط به مالت می باشد. در تمامی کشورهای گروه منا، حق بیمه سرانه تأثیر مثبت و معنی داری بر رشد اقتصادی داشته است. جدول4- تأثیر حق بیمه بر رشد کشورهای منطقه منا
متغیر وابسته: لگاریتم GDP منبع: یافته های تحقیق 8- نتیجه گیری پژوهش حاضر به بررسی تاثیر صنعت بیمه به عنوان یک نهاد واسطه گر مالی بر رشد اقتصادی درکشورهای منتخب منطقه منا طی دوره 1997-2010پرداخته است. منطق نهفته این است که اهمیت بخش بیمه در بطن مجموع واسطه گری های مالی در گذر زمان افزایش یافته است و بزرگی (شدت ومیزان) روابط بین بیمه، بانکداری و بازارهای سرمایه نیز افزایش یافته است، در نتیجه، تأثیر احتمالی بیمه بر اقتصاد باید افزایش یافته باشد وکشور هایمنطقه منا می توانند از این پتانسیل های موجود در صنعت بیمه جهت افزایش رشد با ثبات بهره گیرند. جهت تبیین این موضوع در پژوهش انجام شده ،ابتدا مبانی نظری مرتبط با موضوع تحقیق بررسی و سپس به مطالعه وضعیت صنعت بیمه در منطقه منا پرداخته شده و در نهایت به منظور برآورد کمی میزان اثر گذاری رشد بیمه بر رشد اقتصادی با به کارگیری مدل رشد اقتصادی در چارچوب مدل رشد اجه با استفاده از داده های سری زمانی طی دوره 1997 تا 2010و به کار گیری روش پانل دیتا ،نتایج برآوردیمورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از برآورد مدل رشد اقتصادی پژوهش ملاحظه گردید،تمامی ضرایب بر آوردی علامت های مورد انتظار را در چار چوب تئوری وفرضیه های تحقیق دارا بوده و در سطح اطمینان 99 % از اعتبار آماری لازم بر خوردار می باشند.بالاترین ضریب به دست آمده مربوط به متغیر اشتغال(G EMP) می باشد.بر اساس ضریب مذکور یک درصد افزایش در اشتغال،منجر به افزایش 34/0 در صدی در رشد اقتصادی کشور های منتخب تحت بررسی طی دوره 1997-2010 گردیده است. لذا در چار چوب تئوری و مطالعات قبلی ،اهمیت سرمایه گذاری به ویژه در زمینه نیروی انسانی ،جهت دستیابی به رشد بالای اقتصادی در این مطالعه نیز تایید می گردد.هم چنینافزایش ده درصدی در حق بیمه های سرانه منجر به افزایش 2.3 درصدی در تولید ناخالص داخلی می شود. در حقیقت با سطح اطمینان 99 درصد بین رشد صنعت بیمه و رشد اقتصادی رابطه معنا دار حاصل گردیده و به عبارتی توسعه بازار بیمه بر رشد اقتصادی کشور های مورد نظرتاثیر مثبت داشته و دید گاه شومپیتر یا نظریه های رهبری عرضه در بررسی حاضر نیز تایید می گردد.در بر آورد ضرایب متغیر های مدل برای تک تک کشور ها ملاحظه گردید ضریب نفوذ بیمه در تمام کشور های تحت بررسی طی دوره 1997-2010 دارای علامت مثبت می باشد.ضریب این متغیر برای کشور ایران، 24/0 به دست آمده که در سطح اطمینان 99 % بیان می نماید ،یک درصد افزایش در ضریب نفوذ بیمه منجر به افزایش 24/0 درصدی در رشد اقتصادی گردیده است.همچنین بالاترین ضریب مربوط به قطر و کمترین ضریب مربوط به مالت می باشد. در تمامی کشورهای گروه منا، حق بیمه سرانه تأثیر مثبت و معنی داری بر رشد اقتصادی داشته است.
1. کارشناس ارشداقتصاد گرایش علوم اقتصادی، دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب(نویسنده مسئول)، farz.jahani@gmail.com 2. عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب، Email:dralidehghani@gmail.com (این مقاله از پایان نامه ای استخراج شده که با همکاری و حمایت پژوهشکده بیمه انجام پذیرفته است.) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
منابع - ابریشمی، ح. (1382). "مبانی اقتصاد سنجی" ،انتشارات دانشگاه تهران - پیروز ، ک. (1382). " تاثیر صنعت بیمه بر شاخصهای اقتصادی ایران"، اقتصاد،دانشگاه مازندران - تودارو ،م. (1383) . "توسعه اقتصادی در جهان سوم"،مترجم فرجادی،غ،انتشاراتکوهسار - جباری،غ. (1352). "موسسات بیمه"،تهران،چاپ پیروز،(چاپ دوم). - رمضانی،ر . (1388). " بررسی تاثیر توسعه صنعت بیمه بر روی رشد اقتصادی"، همایشبین المللی صنعت بیمه چالش ها و فرصت ها، فصل نامه ششم و هفتم - روزبهان،م. (1370). "مبانی توسعه اقتصادی"، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی - فراهانی ،ر. (1386). "بررسی رابطه میان مصرف انرژی برق و رشد اقتصادی درکشورهای منتخب صادر کننده نفت "، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران. - کاردگر ، ا (1376)"ارتباط رشد اقتصادی با رشد صنعت بیمه"،فصلنامه صنعت بیمه،سال دوازدهم،شماره 45 - کریمی، آ. (1382) . "کلیات بیمه "،چاپ دهم، انتشارات بیمه مرکزی ایران - کشاورز حداد ،غ. (1381). "اهمیت بخش خدمات مالی در اقتصاد کشور بررسیتحلیلی موسسات - مالی و بیمه و بانکداری در تولید ملی"، فصلنامه پژوهشی اقتصاد ایران"، شماره 21 - مظلومی ،ن. (1376) . "قواعد تصمیم گیری در مدیریت ریسک" ، فصل نامه صنعت بیمه،سال 12 ،شماره چهارم ، بیمه مرکزی ایران - محمود صالحی ، ج. (1376). "فرهنگ اصطلاحات بیمه ای و بازر گانی"، نشر پرتو، دانشگاه علامه طبابایی - نادری ،م. (1382) ."توسعه مالی و رشد اقتصادی "،فصل نامه پژوهش های اقتصادی ایران - هوشمند ،م. (1378). "نقش بیمه در فرایند توسعه اقتصادی"، مجله دانشکده علوم اقتصادی و دارایی - هال، ج .(1383) . " مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک"، دانشگاه بیمه اکو - وریان،ه. (1386)."رویکردی جدید به اقتصاد خرد میانه"، مترجم پور مقیم، سید جواد، نشر نی - سلطانی، ح. (1390) " تحلیل ارتباط گسترش صنعت بیمه و رشد اقتصادی در کشورهای در - حال توسعهمنتخب(الجزایر،اندونزی،مالزی،پاکستان،ترکیه،فلیپین،مصر وهند) و مقایسه آنبا ایران طی دوره 2009-1976" ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد
- Adams, M. (2005), "Risk Measuring", Journal of Risk and Insurance" Vol. 58, No. 5,PP 67-85. - Development Journal, Vol. 12, No. 2,PP 31-43. - Anderson, J. (2002), Norwegian School of Economics and Business Administration, Norway - Adams, M.and Andersson, J .(2000), "The Historical Relation Between Banking ,Insurance and Economic Growth :1830 to 1998", University of Wales Swansea, UK. Norwegian School of Economics and Business Administration ,Norway. - Ben, H. (2000), "Human Capital", Risk Paper, Vol. 5, No. 54,PP 56-67. - Beranson, V. (1988), "Macro Economic Theories", PP 377-381. - Binstock, M. (1998), "The Relationship Between Property Liability - Bill, G. (1976), "Stock Market". Journal of Economic, Vol. 14, No. 3,PP 45-65. - Conference In Canada, Journal of Economic, Vol. 14, No. 3,PP 45-65. - Dimitriadis, G. (1996), "Macroeconomic Variables and Demand for Life Insurance", Factuly of Actuarial Science and Statistics, Business School, City University , London. - Francois, O. (1990), "The Economic Significance of Insurance Markets in Developing Countries", The Journal of Risk Aid, Vol. 2, No. 56,PP 15-21. - Green, J. (1990),''Bank of Natural Capital", World Development Indicators Publication Journal, Vol. 65,No. 4,PP 78-94. - Holsber, J. (1999), "Respositioning of Insurance Industry in Financial Sector and Its Economic Role", The Geneva Papers on Risk and Insurance, Vol . 24, No. 2, PP 23-42. - ILLhan, E, Int.J.Eco.Res.2011,issn ,6158 - Jianti, F. (1975), "The Impact of Strategic Scope and Market Development on Local Search Arising From Intra –Group Buyer –Supplier Ties", National University of Singapore Business School. - Jung, M.(1986),"Policy Issues in Economic", Journal of Insurance, Vol .3, No. 11,PP 44-53. - Khan, R. and Senhadji, Y.(1985), "Development and Growth" ,Journal of Risk and Insurance,Vol .58, No. 5,PP 54-65. - King, H. and Levine,F.(1993), "Models of Business Cycle", Quarterly Journal of Economics, Vol. 14, No. 3,PP 45-65. - Kugle, M.(2005)," Does Insurance Promote Economic Growth? Evidence From UK. ", Journal of Insurance, Vol. 12 , No. 2, PP 31-43. - Lucas, R.E. (1988)," On the Mechanics of Economic of Monetary Economics." , Journal Econmics, Vol. 65, No. 4,PP 78- 94. - Lea, H.(2001),''Why People Become Poor?",Centeral University of West China, Economic College,Economic Paper,Vol. 5,No. 7,PP 23-54. - Mackinon, E. and Shaw, A. (2003),"Primum of Life Insurance" ,April 4 ,Britian College Economics,Journal of Risk, Vol. 1, No. 2, PP 31-41. -Skipper, H. (2002), "Paper for OECD Conturies", American Risk and Insurance Association, Vol. 12, No. 2, PP 31-41. - Sollow, R. and Merton, F. (2004),"Economic Growth and Life Insurance Market", Draft Paper From The Department of Economic, Vinea University of Economics. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,935 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 788 |