ساختار معنایی الهی‌نامه عطار

ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی

مقاله 1، دوره 9، شماره 30، فروردین 1392، صفحه 1-22   

نویسنده

فاطمه امامی

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

چکیده

تفکر اصلی عطار در الهی‌نامه در قالب پیرنگی منعکس شده است که در آن روح به عنوان پدر همراه با اطوارش به صورت شش پسر، در قالب بیست و دو مقاله و صد و هشتاد و دو حکایت، هفت شهر عشق را می‌پیماید و مراحل تکامل را پشت سر می‌گذارد. این پژوهش تلاش دارد تا الگوهای مورد نظر عطار را در شیوة ساختارمند اثر در ارتباط دقیق لفظ و معنا، با به‌دست دادن شواهدی از متن ذکر کند؛ قوانینی که در چهار سطح کلی به صورت یک شبکة منسجم لفظی ـ معنایی، منطق درونی اثر را مشخص می‌سازند. با یک نگاه محققانه می‌توان دریافت که عطار در سراسر اثر به این الگوها پایبند است؛ گویا این شیوه برای بیان تفکر اصلی او در الهی‌نامه به صورت خط یا رشته‌ای در خلال اثر کشیده شده است و موقعیت‌های مهم داستان را به هم پیوند می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عطار نیشابوری؛ الهی‌نامه؛ ساختار معنایی؛ شبکة منسجم لفظی ـ معنایی