قلمرو بیطرفی در دادرسی کیفری

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقاله 7، دوره 2، شماره 4، آذر 1387، صفحه 123-145   

نویسنده

مرتضی ناجی زواره

عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

بی طرفی در عین حال که از حقوق مشترک دادرسی طرفین است، تکلیف مشترک مقنن در وضع قانون دادرسی و تأمین ساختار بی طرف از یک سو، و قاضی و سایر اشخاص دخیل در پرونده، از سوی دیگر است. در حالی که متهم طرف ثابت دادرسی است، طرف مقابل او حسب مورد، شاکی خصوصی(در صورت ورود خسارت در اثر جرم)، یا جامعه(در صورت ورود صدمه به نظم جامعه و شناسایی اراده اجتماع به عنوان معیار جرم انگاری، که باید چنین باشد.)، یا هیئت حاکمه(درصورت ورود لطمه به منافع حاکمیت و امکان تفکیک این منافع از منافع جامعه)، و یا هر سه ی آنهاست که از امکانات زیادی برای برتری جویی بر متهم برخوردارند. در مرحله ی تقنین و تعیین ساختار دادرسی، نقض بی طرفی به نفع حاکمیت و یا جامعه بیشتر محتمل است. التفات خاص یا تعلق خاطر نسبت به موضوع دعوی یا طرفین آن از موجبات نقض بی طرفی است. در دادرسی بی طرفانه، طرفداری از حقیقت یا قانون، نقض بی طرفی نیست

کلیدواژه‌ها

حق و تکلیف مشترک بی طرفی؛ طرفین دادرسی؛ بی طرفی ساختاری (تقنینی) و عملی(قضایی)