تخمین فرسایش و رسوب با استفاده از روشهای کیفی ژئومورفولوژی(واحدهای کاری)ومدل.E.P.M و مقایسة آن با آمار خروجی رسوب در حوضة آبریز سیاهرود گیلان

فصلنامه جغـرافیا

مقاله 4، دوره 4، شماره 13، فروردین 1389، صفحه 60-78   

نویسندگان

محمد رضا افشاری آزاد¹؛ هاله پورکی²

¹دکترای تخصصی جغرافیای طبیعی و استادیار دانشگاه آزاد واحد رشت

²کارشناس ارشد جغرافیای طبیعی ( ژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی)

چکیده

با افزایش رشد جمعیت و توسعه روزافزون مناطق شهری و صنعتی شدن جوامع ، از یک طـرف و کـاهش حریمهای طبیعی از طرف دیگر موجب کاهش سطح پوشش گیاهی ، افزایش فرسایش خاک و افزایش مقدار ضریب جریان سطحی را در برداشته است . به منظور بررسی سیستم های مختلف فرسایش و برآورد شدت فرسایش و میزان رسوب به روشEPM ، حوضه آبخیز سیاهرود در شهرست ان رشت، بـه مسـاحت 204/33 کیلومتر مربع انتخاب گردیده و در این تحقیق حوضه مورد مطالعه از نظر فیزیوگرافی و توپـوگرافی، هـوا و اقلیم شناسی، هیدرولوژی، زمین شناسی، ژئومورفولوژی، خاکشناسی، پوشـش گیـاهی مـورد بررسـی قـرار گرفته و نتایج حاصل از آن جهت مطالعه و برآورد میزان فرسایش و رسوب استفاده گردیده و بدین ترتیـب حوضه از 1 واحد اصلی، 5 زیرواحد، طبقه بندی گردیده است در و آن خصوصیات خـاک، شـیب متوسـط، ضریب حساسیت خاک به فرسایش، ضریب استفاده از زمین، ضریب فرسایش ، ضریب شـدت فرسـایش و طبقه شدت فرسایش تعیین شده است.و در حوضه آبخیز س یاهرود مقدار فرسایش ویژه، ضریب رسـوبدهی، دبی رسوب ویژه، دبی رسوب کل محاسبه شده است . با بررسی آمار دبی رسوب اندازه گیری شده در ایستگاه رسوب سنجی بهـدان در پریـود زمـانی 18 سـاله، مقدار کل رسوبات سالیانه سیاهرود 25161/19 تن در سال بدست می آید با. مقایسة مقادیر رسوب اندازه گیری شده و رسوب برآوردی از طریق دو روش قدیمی و توسعه یافتة E.P.M چنین نتیجه گیری می شود که مقادیر برآوردی با مقدار رسوب اندازه گیری شده ، قرابت عدد 96 درصد را با مقدار واقعـی نشـان مـی دهند.

کلیدواژه‌ها

حوضه سیاهرود؛ مدل EPM؛ واحدهای ژئومورفولوژی؛ فرسایش – رسوب؛ منحنی رسوب