پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 418 |
| تعداد شماره‌ها | 9,992 |
| تعداد مقالات | 83,509 |
| تعداد مشاهده مقاله | 77,165,330 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 54,213,894 |
ارزیابی هزینه رفاهی ناشی از اثرات افزایش نرخ ارز و قیمت حاملهای انرژی بر هزینه‌های رفاهی مصرف کننده در ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اقتصاد مالی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقاله 8، دوره 8، شماره 26، خرداد 1393، صفحه 133-157 اصل مقاله (920.58 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| محمد شریف کریمی* 1؛ قدرت اله امام وردی2؛ مجتبی کریمی3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1استادیار اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.کردستان.ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2استادیار اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.تهران.ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3کارشناس ارشد برنامه ریزی سیستم‌های اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.تهران.ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| در این مطالعه، با استفاده از شاخصهای اندازهگیری هزینه رفاهی (CV) و با بکارگیری تابع تقاضای LAIDS به بررسی اثر افزایش نرخ ارز و قیمت حاملهای انرژی بر روی هزینه رفاهی مصرفکنندگان در ایران میپردازد. دادههای به کار گرفته شده شامل قیمت حاملهای انرژی (بنزین داخلی، بنزین وارداتی، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره، گاز و سایر فرآورده‌ها)، مقدار و سهم مصرف آن‌ها در بازه زمانی 1359- 1387 میباشد. لازم به ذکر است که تأثیر نوسانات نرخ ارز از طریق قیمت بنزین وارداتی مورد بررسی قرار گرفته است. طبیعی است که با افزایش نرخ ارز طی سالیان اخیر قیمت بنزین وارداتی نیز دستخوش نوسانات و تغیراتی شده است. نتایج مدل حاکی از آن است که افزایش در نرخ ارز و به تبع آن قیمت بنزین وارداتی براساس سناریوی اول قیمتی منجر به کاهش 06% رفاه مصرفکنندگان در جامعه میشود و برای جبران درآمد افراد جامعه در راستای نیل به سطح رفاه اولیه در سناریوی بایستی سالانه مبلغ 59 هزار ریال به هر خانوار پرداخت شود. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| حاملهای انرژی؛ شاخصهای اندازه گیری رفاه (CV)؛ تابع تقاضای AIDS. طبقه بندی JEL : I32؛ O18 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ارزیابی هزینه رفاهی ناشی ازاثرات افزایش نرخ ارز و قیمت حاملهای انرژی بر هزینه‌های رفاهی مصرف کننده در ایران
محمدشریف کریمی[1] قدرت‌اله امام وردی[2] مجتبی کریمی[3]
چکیده در این مطالعه، با استفاده از شاخصهای اندازهگیری هزینه رفاهی (CV) و با بکارگیری تابع تقاضای LAIDS به بررسی اثر افزایش نرخ ارز و قیمت حاملهای انرژی بر روی هزینه رفاهی مصرفکنندگان در ایران میپردازد. دادههای به کار گرفته شده شامل قیمت حاملهای انرژی (بنزین داخلی، بنزین وارداتی، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره، گاز و سایر فرآورده‌ها)، مقدار و سهم مصرف آن‌ها در بازه زمانی 1359- 1387 میباشد. لازم به ذکر است که تأثیر نوسانات نرخ ارز از طریق قیمت بنزین وارداتی مورد بررسی قرار گرفته است. طبیعی است که با افزایش نرخ ارز طی سالیان اخیر قیمت بنزین وارداتی نیز دستخوش نوسانات و تغیراتی شده است. نتایج مدل حاکی از آن است که افزایش در نرخ ارز و به تبع آن قیمت بنزین وارداتی براساس سناریوی اول قیمتی منجر به کاهش 06% رفاه مصرفکنندگان در جامعه میشود و برای جبران درآمد افراد جامعه در راستای نیل به سطح رفاه اولیه در سناریوی بایستی سالانه مبلغ 59 هزار ریال به هر خانوار پرداخت شود.
واژه‌های کلیدی: حاملهای انرژی، شاخصهای اندازه گیری رفاه (CV)، تابع تقاضای AIDS. طبقه بندی JEL : I32، O18
1- مقدمه به جرأت می توان گفت که بخش انرژی یکی از مهم‌ترین بخشهای زیربنایی است که دارای اثرات مستقیم و غیر‌مستقیمی در زمینه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی میباشد. کشور ما دارای منابع غنی انرژی است. مدیریت اقتصادی مناسب انرژیهای پایان‌پذیر دارای اهمیت زیادی است. بخش انرژی در کشور ما دارای مشکلات عدیدهای می باشد، افزایش بی رویه مصرف، کاهش سهم صادرات، افزایش نرخ ارز و به تبع آن افزایش قیمت کالاهای وارداتی، عدم جایگزینی بین سوختها، از جمله مشکلات موجود در بخش انرژی و مصرف میباشد. بنابراین، قیمتگذاری بهینه انواع انرژی یکی از مسائل مهم در زمینه مدیریت منابع انرژی می باشد زیرا با روند کنونی مصرف، در آینده برای تأمین نیازهای داخل کشور ناگزیر نیاز به واردات گسترده حاملهای انرژی خواهیم داشت که نتیجه ناکارآمدی سیاست‌های مدیریتی، سوء مصرف و … می باشد. مصرف سرانه انرژی در کشور در سال 1387 بیش از 783/14 بشکه معادل سرانه انرژی میباشد[i] و در نهایت با توجه به موضوع بحث پژوهش و با توجه به شرایط ترسیم شده از الگوی تخصیصی مصرف در بخش حاملهای انرژی و با توجه به تصمیم جدی سیاستگذاران اجرائی کشور در راستای واقعی کردن قیمت حاملهای انرژی لازم است بصورت عملی به این سؤال پاسخ داده شود که افزایش نرخ ارز و قیمت حاملهای انرژی چه مقدار هزینه رفاهی برای مصرفکنندگان ایجاد خواهدکرد. پاسخ به این سؤال می‌تواند ارزیابی مناسبی از پیامدهای ناشی از اجرای این سیاست را به سیاستگذاران بخش عمومی کشور ارائه دهد. هدف کلی این تحقیق آن است که هزینه رفاهی ناشی از افزایش نرخ ارز (که از طریق قیمت بنزین وارداتی مورد بررسی قرار گرفته است) و قیمت‌های حاملهای انرژی را مورد سنجش قرار دهد تا بتواند الگوی سیاستی مناسبی برای واقعی کردن قیمت حاملهای انرژی ارائه نماید. این یک مطالعه تئوریکی و کاربردی میباشد. در این تحقیق برای بررسی هزینه رفاهی ابتدا لازم است که توابع تقاضای انواع حاملهای انرژی برآوده شود و پس از برآورد تقاضا، تغییرات جبرانی (CV) محاسبه می‌گردد. در این تحقیق از الگوی سیستم تقاضای AIDS و شاخص CV مربوط به این سیستم برای ارزیابی تغییرات رفاهی ناشی از تغییرات حاملهای انرژی در ایران استفاده می شود. ویژگی سیستم تقاضای AIDS آن است که می توان فروض نئوکلاسیکی توابع تقاضا روابط اسلاتسکی بین معادلات، قیود بودجه و همگنی را اعمال نمود.
2- مبانی نظری و مطالعات انجام شده مبانی نظری در ادبیات اقتصاد رفاه برای اندازهگیری تغییرات رفاهی مصرف کنندگان از معیارهای چونCV ,EV ,[ii]PV ,[iii]CS ,[iv]LV استفاده میشود، که در بین این معیارها دو معیار EV وCV به دلیل این‌که قادرند که سیاست مورد نظر را با توجه به بهینگی پرتو مورد ارزیابی قرار دهند و این‌که تغییرات رفتاری مصرف‌کننده در مقابل تغییر قیمتها را نیز لحاظ می‌نمایند از نظر تئوریکی به بقیه ترجیح داده می‌شوند .[v] تغییر معادل درآمد EV به عنوان حداکثر مقدار یاست که مصرف‌کننده میپردازد تا از افزایش قیمت جلوگیری کند به عبارت دیگر تغییر معادل درآمد EV میزان زیانی است که در اثر افزایش قیمت به مصرف‌کننده تحمیل میشود را بر حسب درآمدی که وی میپردازد تا از این اقدام جلوگیری شود، اندازه گیری می‌کند معیار EV را میتوان بر حسب تابع مخارج به صورت زیر بیان نمود:
اما این تنها روش اندازهگیری زیان مصرف‌کننده نیست معیار دیگری برای اندازهگیری زیان مصرف‌کننده ناشی از تغییر قیمت وجود دارد که می‌پرسد که چه میزان درآمد باید به مصرف‌کننده داده شود تا مطلوبیت وی پس از اعمال افزایش قیمت به سطح قبلی آن جبران شود. به عبارت دیگر مصرف‌کننده در قیمت‌های جدید چه مقدار درآمد نیاز دارد تا به سطح رضایت خاطری معادل قبل از اعمال تغییر قیمت دست یابد معیارCV را میتوان بر حسب تابع مخارج به صورت زیر بیان نمود:
در این تحقیق بدنبال استخراج شاخصهای رفاهی از سیستم تقاضای AIDS هستیم. در راستای نیل به این هدف ابتدا سیستم تقاضای AIDS معرفی میشود و برتری این روش جهت برآورد مدل نسبت به بقیه روش‌ها و در ادامه شاخص تغییرات جبرانی مرتبط با آن استخراج می‌گردد. الگوی ارائه شده توسط دیتون و مولبوئر Muellbauer,1980)&(Deaton با عنوان الگویAIDS ایستا شناخته شده و سپس، تعدیلاتی در آن صورت گرفته است که با عنوان الگوی AIDS پویا، جمعی نامیده میشود. این سیستم بطور مستقیم از تابع مطلوبیت خاصی استخراج نمی‌شود و بوسیله تابع هزینه استخراج می‌گردد. این توابع بیانگر حداقل مخارج لازم برای دستیابی به سطح مطلوبیت خاصی در شرایط وجود قیمت‌های معین میباشد که به صورت c(p,u) نمایش داده میشود. برای این مدل، تابع هزینه‌ای که تعریف میشود بصورت زیر است:
براساس لم شفارد، مشتق اول تابع هزینه، تابع تقاضای جبرانی است، یعنی:
اگر عبارت فوق را در ضرب کنیم در اصل کشش هزینه را بدست می‌آورید.
از طرفی می‌دانیم:
اگر از تابع هزینه نسبت به logpi مشتق بگیریم، در واقع تابع تقاضای جبرانی را بصورت سهم بودجه بدست می‌آوریم: (1) که در آن عبارات:
(2) بر مبنای رابطه (1) و (2) میتوان نوشت:
(3)
با توجه به بحث فوق در این تحقیق برای اندازهگیری آثار رفاهی منفی ناشی از افزایش قیمت حاملهای انرژی بر جامعه، از معیار CV استفاده شده است. بعبارت دیگر از معیار CV برای ارزیابی هزینه رفاهی و سنجش درآمد معادل استفاده شده است. برای نیل به این هدف از تابع تقاضای خطی شده AIDS استفاده شده تا بتوان CV را محاسبه نمود. معادله سیستم تقاضای AIDS (رابطه 3) را به سیستم معادلات غیر خطی تبدیل می‌کند و بندرت در معادلات تجربی استفاده میشود.[vi] بیوس ((Buse ,1994 در معادلات تجربی الگویی ارائه نمود که به آن [vii]LA-AIDS می‌گویند. الگوی بیوس ((Buse، 1994الگوی AIDS را به صورت معادلات خطی با قابلیت استفاده در معادلات تجربی در می‌آورد. در این تحقیق از شاخص استون (Stone’s Price Index) جهت خطی کردن استفاده شده است که فرمول آن به شکل زیر است:
در رابط ذکر شده Pit قیمت کالای i ، wit سهم بودجه کالای i ام در زمان t و Pi0وwi0به ترتیب قیمت و سهم بودجه کالای iام در سال پایه است.
معیار CV را میتوان بر حسب تابع مخارج به صورت زیر بیان نمود:
با توجه به رابطه فوق اگر تابع مخارج مصرف‌کننده را در اختیار داشته باشیم، میتوانCV را استخراج نمود. برای این کار از تابع مخارج سیستم تقاضای AIDS استفاده می‌کنیم که شکل تبعی آن به صورت زیر است :
با توجه به تعریف CV و بکارگیری تابع مخارج AIDS میتوان اثبات نمود که CV به صورت زیر محاسبه میشود : (4) که در رابطه فوق داریم که:
3- مطالعات انجام شده کنراد و شرودر (Kenrad & Sheroder,1991) در پژوهشی با عنوان «تقاضای کالاهای با دوام و بی‌دوام، سیاست‌های محیطی و رفاه مصرف‌کننده» در کشور آلمان را مورد بررسی قرار دادند. هدف آن‌ها به دست آوردن سیستم تقاضای کالاهای بی‌دوام به عنوان تابعی از قیمت کالاهای بی‌دوام، موجودی کالاهای بادوام و مخارج متغیر است. آن‌ها برای بررسی اثر رفاهی مالیاتی بر بنزین، سه گروه خانوار با درآمدهای پایین، متوسط و بالا را درنظر می‌گیرند. آن‌ها به این نتیجه می‌رسند که خانوارهای با درآمدهای پایین مایلند 105 مارک بپردازند تا این افزایش مالیات را نداشته باشند. در حالی‌که این مقدار برای خانوارهای با درآمدهای متوسط و بالا به ترتیب 581 مارک و 815 مارک است؛ یعنی رفاه برای همه خانوارها کاهش می‌یابد ولی رفاه خانوارهای گروههای پردرآمد از رفاه خانوارهای گروههای کم‌درآمد بیشتر کاهش پیدا می‌کند. اِسکند و فویوزیوگلو (Eskand,G & Foyozioglu,T,1997) در مطالعه‌ای به بررسی کارایی سیاست‌های به کار گرفته شده برای کاهش مصرف کالاهای مولد آلودگی در مکزیک، به برآورد تابع تقاضای بنزین و اتومبیل بطور همزمان پرداخته‌اند. آن‌ها برای برآورد مصرف بنزین، تقاضا برای آن را به دو قسمت مصرف سرانه بنزین و تعداد اتومبیل‌ها تجزیه کرده‌اند آن‌ها با فرض این که کشش‌های قیمتی درآمدی مصرف بنزین ثابت هستند از یک مدل لگاریتمی خطی استفاده کرده و به این نتیجه می‌رسند که کشش خرید خودروهای جدید نسبت به قیمت بنزین مثبت است و دلیل این امر آن است که اگر فرض شود خرید بخشی از خودروهای جدید به خاطر این باشد که مصرف کارایی بهتری از سوخت دارند، این نتیجه که تا حدودی جانشینی بین خودروهای جدید و بنزین وجود داشته باشد منطقی خواهد بود؛ یعنی با افزایش قیمت بنزین، خرید خودروهای با مصرف کارآتر کمتر افزایش می‌یابد. هوتاکر (Houtaker,2001) در مطالعه‌ای به بررسی آثار تغییر قیمت گرمایش خانگی در اقتصاد کشور سوئد به محاسبه تغییر رفاه مصرفکنندگان دهک‌های مختلف درآمدی، ناشی از افزایش 25 درصد قیمت مصرف گرمایش خانگی با استفاده از دو معیار(EV) و (CV) طی دوره زمانی 1986- 2001 پرداخته‌اند. مدل انتخابی برآورد معادلات تقاضا، مدل تقاضای تقریبا ایده آل و دادههای مورد استفاده و نیز دادههای تلفیقی میزان مصرف گرمایش خانگی است، جهت جامعیت مطلب در محاسبات مربوط به تغییر رفاه، علاوه بر اثر مستقیم تغییر قیمت، اثر غیر مستقیم آن یعنی تورم ناشی از این تغییر لحاظ شده است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که رفاه نسبی از دست رفته دهک‌های پایین از دهک های بالای درآمدی بیشتر میباشد. دفتر مطالعات اقتصادی برنامه ریزی و بررسی‌های اقتصادی وزارت بازرگانی (1381) در مطالعه‌ای با عنوان «بررسی اثر افزایش قیمت بنزین» به تحلیل پیامدهای افزایش قیمت بنزین و اثر آن بر مصرف و سطح عمومی قیمتها در اقتصاد ایران پرداخته است. در این مطالعه برای ارزیابی افزایش قیمت بنزین بر سطح عمومی قیمتها از یک تابع مرکب استفاده شده است. به عبارت دیگر، ابتدا اثر افزایش قیمت بنزین بر شاخص قیمت حمل و نقل و سپس تأثیر شاخص حمل و نقل بر سطح عمومی قیمت ها مورد بررسی قرار گرفته است و بدین نتایج می‌رسد که کشش قیمتی مصرف بنزین (64/0-) است که نشاندهنده پایین بودن این کشش می باشد و 10 درصد افزایش قیمت بنزین، سطح عمومی قیمت ها را به میزان 6/1 درصد افزایش خواهد داد. خسروی نژاد (1388) در پژوهشی با عنوان اندازهگیری اثرات رفاهی حذف (کاهش) یارانه کالاهای اساسی (نان، قند، شکر و روغن نباتی) برروی طبقات پنج گانه درآمدی خانوارهای شهری ایران به تحلیل معادل پولی یارانه برای جلوگیری از کاهش رفاه خانوارها با استفاده از شاخص درست هزینه زندگی بر اساس تغییرات جبرانی پرداخته است نتایج تحقیق حاکی از آن است که اثرات کاهش رفاهی برای کالاهای مورد بحث در گروههای پنج‌گانه درآمدی متفاوت است و براساس نتایج پژوهش توصیه شده است که به منظور حذف کاهش یارانه اولین کالا روغن نباتی و پس از آن قند و شکر و در نهایت نان مورد نظر قرار گیرد.
4- تجزیه و تحلیل داده‌ها و برآورد مدل در این مطالعه برای برآورد از مدل AIDS استفاده شده است و از دادههای مربوط به مخارج مصرفی انرژی و شاخصهای قیمت مربوطه درطی سالهای 1359- 1388 استفاده شده است. دادههای اولیه جمع آوری شده، شامل هفت گروه عمده انرژی در الگوی مصرفی کشور میباشد که عبارتند از: 1- نفت گاز 2- نفت کوره 3- بنزین داخلی 4- بنزین وارداتی (تأثیر نوسانات نرخ ارز از طریق قیمت بنزین وارداتی مورد بررسی قرار گرفته است) 5- نفت سفید 6- گازمایع 7- سایرفرآوردهها. همان‌طور که بیان شد برای سنجش درآمد معادل و هزینه رفاهی، لازم است که ابتدا پارامترهای مدل AIDS برآورد شوند. در این مطالعه از مدل خطی شده AIDS استفاده شده است. دیتون و مولبوئر (Deaton &Muellbauer,1980)اشاره می‌کنند در شرایطی که بین قیمت کالاهای مختلف همخطی بالایی وجود داشته باشد الگوی LAIDSتقریب بسیار خوبی برای الگوی AIDS غیر خطی است و نتایج تجربی این موضوع را تأیید می‌نماید. نتایج محاسبات شاخص استون در طی سالهای 1359 تا 1388 در جدول 1 گزارش شده است. با نگاهی به روند شاخص استون میتوان به صعودی بودن روند قیمتها در بخش حاملهای انرژی در ایران پی برد. استفاده از روش‌های معمولی اقتصادسنجی در کارهای تجربی مبتنی بر فرض ایستایی متغیرهای سری زمانی موجود در مدل میباشد . از طرفی دیگر اکثر سری‌های زمانی اقتصادی ناایستا هستند. ابتدا قبل از برآورد مدل AIDS لازم است ایستایی یا ناایستایی متغیرهای سری زمانی مورد استفاده در مدل بررسی شود. استفاده از روش‌های معمولی اقتصادسنجی در کارهای تجربی مبتنی بر فرض ایستایی متغیرهای سری زمانی موجود در مدل میباشد. از طرفی دیگر اکثر سری‌های زمانی اقتصادی ناایستا هستند. از این رو قبل از استفاده از این متغیرهای سری زمانی لازم است نسبت به ایستایی یا ناایستایی آن اطمینان حاصل کرد. برای دستیابی به ایستایی یا ناایستایی متغیرهای سری زمانی مورد استفاده در مدل از آزمون‌های دیکی فولرتعمیم یافته (ADF)، فیلیپس وپرون (PP) وآزمون کیت کاسکی، شین، پرون و اسکمیدت (KPSS)[viii] استفاده شده است .
جدول1- شاخص قیمت استون در طی سالهای 1359 تا 1388.
منبع: یافته‌های تحقیق (1389).
نتایج برآورد آزمون‌ها نشان میدهد اکثر متغیرهای مدل بوسیله هر سه معیار بررسی ریشه واحد (یعنی KPSS، ADF،PP) نامانا هستند و هم‌چنبن نتایج تفاضل‌گیری متغیرهای نامانای ذکر شده، حاکی از عدم وجود ریشه واحد در تفاضل مرتبه اول داده هاست پس احتمال وجود رگرسیون کاذب وجود دارد مگر آن‌که بین متغیرها هم انباشتگی Cointegration)) وجود داشته باشد بر این اساس هم‌انباشتگی باید بررسی شود. در این تحقیق به منظور بررسی وجود رابطه بلندمدت Cointegration)) از آزمون انگل گرنجر استفاده شده است. نتایج بدست آمده وجود رابطه بلندمدت را تأیید می‌کند پس میتوان به متغیرهای الگو اعتماد کرد. نتایج آزمون انگل گرنجر در جدول 2 آمده است.
جدول 2- نتایج آزمون انگل گرنجر (بررسی وجود رابطه بلند مدت).
منبع: یافته‌های تحقیق (1389). اکنون باید مدلی را برآورد کرد که در آن فروض کلاسیک تقاضا رعایت و فاقد مشکلات نقض فروض اقتصاد سنجی باشد. بعبارتی بایستی فروض جدول 3 در این معادلات برقرار باشد:
جدول 3- فروض کلاسیک تابع تقاضا
3-1- آزمون بررسی قیود به کمک آزمون والد، قیود تئوریک را در مدل غیره مقید برآورد شده، آزمون می‌کنیم. جدول 4 آماره کای دو مربوط به انجام 21 قید تقارن موسوم به اسلاتسکی را در قالب آزمون والد را نشان می دهد.
جدول 4- نتایج آزمون قید تقارن اسلاتسکی در سیستم معادلات همزمان.
منبع: یافته‌های تحقیق (1389).
آزمون تقارن اسلاتسکی برای تمام سیستم معادلات بصورت یک‌جا بررسی شده و نتیجه حاکی از آن است که این قید در سیستم معادلات AIDS نقض شده است. لذا باید الگوی مقید مبنای ارزیابی قرار گیرد و نمی‌توان تنها به نتایج الگوی غیره مقید استناد کرد. به علاوه، جدول 5 نتایج آزمون قید همگنی را برای حامل های مختلف انرژی نشان می دهد. قید همگنی در واقع، بیانگر این واقیعت است که مجموع ضرایب سطری هر معادله در سیستم غیره مقید، برابر صفر است. این قید نشاندهنده عدم وجود توهم پولی در مصرفکنندگان است و رد شدن آن، به منزله ی وجود توهم پولی خواهد بود. نتایج بیانگر آن است که قید همگن‌بودن جز در مورد بنزین داخلی و نرخ ارز (قیمت بنزین وارداتی) در تمامی گروههای کالایی دیگر رد شده است. رد فرضیه همگنی، از وجو توهم پولی حکایت دارد. بنابراین بر مبنای این فرضیه، وجود توهم پولی بیانگر رفتار غیر عقلایی در میان مصرفکنندگان جامعه است. موضوعی که می تواند بدلیل وجود تورم انتظاری که در جامعه بدلیل افزایش نرخ ارز و قیمت بنزین اتفاق افتاده باشد.
جدول 5- نتایج آزمون قید همگن بودن.
منبع: یافته‌های تحقیق (1389).
با اعمال قید تقارن و قید همگنی و رفع مشکل خود همبستگی با استفاده از فرایندهای اتورگرسیو مرتبه اول و دوم مدل مقید بدست میآید و قید جمعپذیری هم بر مدل تحمیل شده ونیازی به آزمون ندارد در نتیجه درمدل برازش شده LAIDS مقید بخش انرژی به روش [ix]ISURE فاقد مشکل نقض فروض کلاسیکی میباشد. نتایج برآورد الگوی مقید در جدول 6 آورده شده است.
جدول 6- نتایج مدل برازش شده LAIDS مقید
منبع: یافته‌های تحقیق (1389).
هم‌چنین بررسی آماره باکس پیرس و آماره باکس تعدیل شده جدول 7 بیانگر آن است که در مدل LAIDS مقید برآورد شده مشکل خودهمبستگی مرتفع شده است.
جدول7- بررسی عدم خودهمبستگی در سیستم معادلات همزمان.
منبع: یافته‌های تحقیق (1389).
3-2- برآورد هزینه رفاهی ناشی از افزایش نرخ ارز و تعدیل قیمت‌های انرژی ارزیابی سهم یارانه‌های انرژی از کل یارانه‌های پرداختی اعم از یارانه‌های مصرفی، تولیدی و خدماتی دولت حاکی از آن است که طی سالهای 1375- 1378 از برنامه دوم توسعه، این سهم روند صعودی داشته و از 14/85 درصد در سال 1375 به 40/92 درصد در سال 1378 افزایش یافته است. این سهم، در سالهای برنامه سوم توسعه (1379- 1383) نیز همواره بیش از 90 درصد بوده است. در سال 1384 که نخستین سال اجرای قانونی برنامه چهارم بوده است نیز سهم یارانه انرژی مجدداً افزایش یافته و به رقم بی‌سابقه و نگران‌کننده 95 درصد رسیده است. با توجه به یارانه‌های مستقیم و غیر‌مستقیم انرژی و پیش‌بینی‌های به عمل آمده، حجم یارانه‌های مذکور در صورت عدم اتخاذ تدابیر لازم در سال 1388 به 8/106 میلیارد دلار خواهد رسید. یارانه بنزین طی این دوره با بیشترین نرخ رشد (50 درصد) طی برنامه چهارم در سال 1388 به 362/37 میلیارد دلار خواهد رسید و سهم آن از یارانه فرآورده‌های نفتی به 36 درصد افزایش خواهد یافت.[x] در مجموع، با ادامه روند موجود میزان یارانه فرآورده‌های نفتی و گاز طبیعی تا پایان برنامه چهارم توسعه به 106 میلیارد دلار خواهد رسید. لذا در صورت تحقق متوسط نرخ رشد 8 درصدی مورد‌نظر در چشم‌انداز 20 ساله، کل تولید ناخالص داخلی کشور تا سال 1388 معادل 172 میلیارد دلار خواهد بود و یارانه حاملهای انرژی حدود 61 درصد تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص خواهد داد.[xi] اما اگر دولت تصمیم داشته باشد یارانه را حذف نماید و با توجه به این‌که با افزایش نرخ ارز در طی سالیان اخیر قیمت بنزین وارداتی نیز دستخوش نوسانات و تغیراتی شده است و تقریبآ حدود 0.12 درصد از مصرف فرآورده‌های نفتی سهم بنزین وارداتی میباشد بدیهی است که افزایش قیمتها، مطلوبیت مصرفکنندگان ودر نتیجه رفاه آن‌ها را کاهش میدهد، حال اگر دولت بخواهد که آثار منفی ناشی از تورم و نوسانات نرخ ارز بر مصرفکنندگان را جبران نماید، نیاز به معیاری دارد که شدت تأثیر پذیری مصرفکنندگان را اندازه گیری نماید. برای بر آورده ساختن این هدف برای اندازه گیری آثار رفاهی منفی ناشی از افزایش نرخ تورم نوسانات نرخ ارز بر مصرفکنندگان، از معیار CV مبتنی بر تابع تقاضای غیردیفرانسیلی AIDS و با توجه به تخمین‌های حاصل از سیستم تقاضا برای هفت حامل انرژی بیشتر مورد استفاده مصرفکنندگان که عبارتند از 1- بنزین داخلی 2- بنزین وارداتی3- گازمایع 4- نفت گاز 5- نفت کوره 6- نفت سفید 7- سایر فرآورده در طی دوره 1359- 1387 این شاخص‌ها محاسبه شدهاند . برای محاسبه CV بجای مقادیرp11p وp0 شاخص قیمت گروههای انرژی و بجای iβ ها از نتایج تخمین بدست آمده از الگوی[xii]LA-AIDS استفاده شده است. در جدول 8 ضرایب برآوردی حاملهای انرژی در ایران بر مبنای مدل برازش شده گزارش شده است.
جدول 8- مقادیر ضریب درآمدی برای حاملهای انرژی.
منبع: یافته‌های تحقیق (1389).
با توجه به اطلاعات جدول 8 و شاخص قیمتها و رابطه محاسباتی مربوط به CV، هزینه رفاهی ناشی از افزایش قیمت حاملهای انرژی در طی سال های1359 تا 1387 محاسبه شده است. همان‌طور که در جدول 9 مشاهده می شود نوسانات زیادی در روند شاخص CV مشهود است و بسته به نوسانات نرخ ارز و قیمت حاملهای انرژی در طی سالهای مختلف، این شاخص نیز متأثر شده است.
جدول 9- سنجش هزینه رفاهی ناشی از افزایش قیمت حاملهای انرژی.
منبع: یافته‌های تحقیق (1389).
3- 3. بررسی آماری رابطه بین تغییرات نرخ ارز و هزینه رفاهی مصرف‌کننده (cv): با توجه به نوسانات نرخ ارز در طی دوره جاری، نوسانات شدید قیمت بنزین وارداتی که به تبع از نرخ ارز بوده و روند افزایشی را تجربه کرده است. در این تحقیق هدف بررسی نوسانات نرخ ارز و اثر آن بر هزینه رفاهی مصرف‌کننده (cv) می باشد که این مهم از کانال قیمت بنزین وارداتی که تابع مستقیم نوسانات نرخ ارز میباشد مورد بررسی قرار گرفته است. بطوری‌که از نمودار ملاحظه می‌گردد ضریب همبستگی بالا حدود 81 درصد نشان دهنده تأثیرپذیری شدید هزینه رفاهی مصرف‌کننده (cv) از قیمت بنزین وارداتی و به تبع آن نرخ ارز میباشد. نتایج در شکل 1 نشان داده شده است.
شکل 1- رابطه نرخ ارز، قیمت بنزین وارداتی و cv (روند خطی متغیرهای مورد بررسی). منبع: یافته‌های تحقیق (1389).
در رگرسیون تخمین زده شده متغیر وابسته (y) ،CV و متغیر توضیحی (X)، قیمت بنزین وارداتی (متأثر از نوسانات نرخ ارز) میباشد که بیانگر ضریب همبستگی بالا حدود 82 درصد میباشد. در جدول 10 نیز متوسط هزینه رفاهی ایجاد شده در طی این دوره محاسبه گردیده است که با نگاهی به اطلاعات آن میتوان به این نتیجه دست یافت که 0.90 درصد هزینه مصرفی در بخش انرژی هزینه رفاهی بدلیل افزایش قیمت حاملهای انرژی در طی دوره زمانی 1376- 1387 شکل گرفته است.
جدول 10- سنجش هزینه رفاهی ناشی از افزایش قیمت حاملهای انرژی.
منبع: یافته‌های تحقیق (1389).
حال سؤال آن است که با افزایش نرخ ارز و تعدیل همزمان تمامی حاملهای انرژی به چه میزان منجر به کاهش رفاه جامعه میشود. برای پاسخ به این سؤال جدول سناریو قیمتی 11 که مقدار افزایش در قیمت حاملهای انرژی را نشان میدهد مبنای مطالعه جاری قرار گرفته است.
جدول 11- سناریوی میانگین قیمت پیشنهادی.
منبع: مطالعه بانک مرکزی (1388).
حال سؤال آن است که با افزایش نرخ ارز و تعدیل همزمان این قیمتها بر طبق این سناریو چه میزان بایستی به مصرفکنندگان پرداخت شود تا به سطح مطلوبیت قبل از افزایش قیمتها دست یابند.
سناریوی اول: افزایش نرخ ارز و به تبع آن قیمت بنزین وارداتی نتایج این مطالعه که در جدول 12 ذکر شده است نشان میدهد که با افزایش نرخ ارز و ثابت نگه داشتن قیمتها براساس سناریوی نرخ ارز منجر به 6 درصد کاهش رفاه مصرفکنندگان در جامعه میشود. بعبارت دیگر درآمد معادل در راستای حفظ سطح مطلوبیت مصرفکنندگان جامعه بایستی سالانه معادل 5.9 هزار تومان است.
جدول 12- برآورد هزینه رفاهی طبق سناریو تعریف شده در جدول 11.
منبع: یافته‌های تحقیق (1389).
سناریوی دوم: افزایش نرخ ارز و به تبع آن قیمت بنزین وارداتی و قیمت بنزین داخلی نتایج این مطالعه که در جدول 13 ذکر شده است نشان میدهد که با افزایش نرخ ارز، قیمت بنزین داخلی و ثابت نگه داشتن سایر قیمتها براساس سناریوی فوق منجر به 11.21درصد کاهش رفاه مصرفکنندگان در جامعه میشود. بعبارت دیگر درآمد معادل در راستای حفظ سطح مطلوبیت مصرفکنندگان جامعه بایستی سالانه معادل 41.7 هزار تومان است.
جدول 13- برآورد هزینه رفاهی طبق سناریو تعریف شده در جدول 11.
منبع: یافته‌های تحقیق (1389).
سناریوی سوم: افزایش نرخ ارز و به تبع آن قیمت بنزین وارداتی و سایر قیمتها نتایج این مطالعه که در جدول 14 ذکر شده است نشان میدهد که با افزایش نرخ ارز و سایر قیمتها براساس سناریوی فوق منجر به 57 درصد کاهش رفاه مصرفکنندگان در جامعه میشود. بعبارت دیگر درآمد معادل در راستای حفظ سطح مطلوبیت مصرفکنندگان جامعه بایستی سالانه معادل 188 هزار تومان است. جدول 14- برآورد هزینه رفاهی طبق سناریو تعریف شده در جدول 11.
نتایج و پیشنهادات با نگاهی به روند شاخص استون در طی سالهای 1359- 1378 میتوان به صعودی بودن روند قیمتها در بخش حاملهای انرژی در ایران پی برد. نوسانات زیادی در روند شاخص CV مشهود است و بسته به نوسانات نرخ ارز و قیمت حاملهای انرژی در طی سالهای مختلف، این شاخص نیز متأثر شده است. هم‌چنین بطور متوسط 90 درصد هزینه مصرفی در بخش انرژی، حجم رفاه از دست رفته ناشی از افزایش قیمت حاملهای انرژی در طی سالهای مذکور است اما ایا این مقدار هزینه رفاهی در طی بازه زمانی گسترده قابل مقایسه با سناریو اول یعنی هزینه رفاهی 6 درصدکه در بازه زمانی کوتاه‌مدت و بر اثر نوسانات نرخ ارز (واقعی کردن قیمت بنزین وارداتی) ایجاد خواهد شد میباشد یا طبق سناریو دوم هزینه رفاهی 11.21درصد که در بازه زمانی کوتاه مدت و بر اثر واقعی کردن قیمت بنزین داخلی و نوسانات نرخ ارز (واقعی کردن قیمت بنزین وارداتی) ایجاد خواهد شد میباشد درصد کاهش رفاه مصرفکنندگان در جامعه میشود یا طبق سناریو سوم هزینه رفاهی 57 درصد که در بازه زمانی کوتاه‌مدت و بر اثر واقعی کردن قیمت حاملهای انرژی و نوسانات نرخ ارز (واقعی کردن قیمت بنزین وارداتی) ایجاد خواهد شد میباشد. همان‌طور که نتایج این تحقیق نشان میدهد افزایش آنی حامل های انرژی منجر به کاهش معنی‌دار سطح رفاه در جامعه میشود و برای جبران درآمد افراد جامعه در راستای نیل به سطح رفاه اولیه طبق سه سناریو انجام شده بایستی به ترتیب مبلغی معادل 5.9 هزار تومان، 41.7 هزار تومان و 188 هزار تومان پرداخت شود. با توجه به نتایج بدست آمده مشاهده میشود که افزایش قیمت حاملهای انرژی موجب ایجاد هزینه رفاهی اجتماعی میشود پس فرضیه تحقیق به قوت خود باقی می‌ماند..
پیشنهادات عقلایی تر آن است که افزایش قیمت حامل‌ها به یکباره صورت نگیرد و بهتر است این افزایش بصورت پلکانی اتفاق افتد. ارایه پیشنهادات جهت پژوهش‌های آتی در این زمینه میباشد. بررسی این پژوهش در تعادل جزیی انجام شده است و به بررسی افزایش قیمت بر روی سایر کالاها پرداخته نشده است و توصیه میشود در پژوهش‌های آتی در این زمینه به بررسی مدل در تعادل کلی پرداخته شود. دهک‌های درآمدی در این پژوهش در نظر گرفته نشده است و طبقه‌بندی درآمدی در این تحقیق لحاظ نشده است که می‌تواند این فاکتور مهم در پژوهش‌های بعدی لحاظ شود. توصیه‌های سیاستی در بخش یارانه حاملهای انرژی بدون شک الگوی تخصیصی و توزیعی یارانه‌ها (بخصوص در بخش حاملهای انرژی)، بدلیل بهره مندی ناعادلانه دهک‌ها، می‌بایست تغییر یابد. اما تدبیر در چگونگی تغییر الگوی توزیعی اهمیت ویژه دارد. از این جهت در ادامه تلاش شده به نکات مهم در زمینه سیاست‌گذاری در این بخش اشاره شود. تلاش شود بخش‌هایی که کالاهای تولیدی در آن ویژگی مصرفی و واسطه ای دارند تفکیک شود و در گام اول تلاش شود تا الگوی قیمتگذاری بخش‌هایی که حامل های انرژی، بعنوان کالاهای مصرفی است تغییر یابد. با تفکیک مصرف حاملهای انرژی در بخش خانگی، تجاری، صنعتی و ... تلاش شود بجای "خوشه بندی بر مبنای درآمد"، خوشه بندی بر مبنای "مصرف سرانه" مورد توجه واقع شود. پس از "خوشه بندی بر مبنای مصرف"، در گام بعد، بایستی قیمت حاملهای انرژی در بخشهای پرمصرف واقعی شود .
1- استادیار اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.کردستان.ایران (نویسنده مسئول) sharifkarimi2@yahoo.com [3]- کارشناس ارشد برنامه ریزی سیستم‌های اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.تهران.ایران tabakarimi62@Gmail.com
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
فهرست منابع 1) خسروی نژاد، علی اکبر، "اندازه گیری اثرات رفاهی حذف یارانه کالاهای اساسی بر خانوارهای شهری ایران"، فصل‌نامه پژوهش‌نامه بازرگانی، شماره۵۰، 1388. 2) صلاح منش، احمد و فرهادی، عزیر ا...، "اثر تورمی افزایش قیمت بنزین"، وزارت بازرگانی، 1381. 3) لیارد، پی. آر. جی. و والترز،" اقتصاد خرد"، ترجمه عیاس شاکری، تهران، نشر نی، 1377. 4) محمد زاده، پرویز، "برآورد تقاضای خوراک در جامعه شهری ایران"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، 1378. 5) مطالعه بانک مرکزی، 1388. 6) ترازنامه انرژی سال 1387، نشر معاونت اموربرق و انرژی وزارت نیرو، تهیه و تدوین دفتربرنامه‌ریزی کلان برق و انرژی وزارت نیرو. 7) ترازنامه انرژی سالهای مختلف و اطلاعات شرکت ملّی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، دفتر مطالعات اقتصادی برنامه‌ریزی و بررسی‌های اقتصادی وزارت بازرگانی، بررسی اثر افزایش قیمت بنزین، 1381. 8) Anderson, G. and R. Blundell (1983) ‘Testing Restrictions in a Flexible Dynamic Demand System: An Application to Consumers’ Expenditure in Canada’, Review of Economic Studies 50: 397-410. 9) Arthur Lewbel,Nesting the Aids and Translog Demand Systems, International Economic Review, Vol. 30, No. 2. (May, 1989), pp. 349-356. 10) Angus Deaton; John Muellbauer,An Almost Ideal Demand System, The American Economic Review, Vol. 70, No. 3. (Jun., 1980), pp. 312-326 11) Berndt, E.R. and N.E. Savin (1975) ‘Estimation and Hypothesis Testing in Singular Equations Systems with Autoregressive Disturbances’, Econometrica 43: 931-957. 12) Buse, A. (1994) ‘ Evaluating the Linearized Almost Ideal Demand System’, American Journal of Agricultural Economics 76: 781-793. 13) Carpentier, A. and H. Guyomard (2001) ‘Unconditional Elasticities in Two-Stage Demand Systems: An Approximate Solution’, American Journal of Agricultural Economics 81(1): 222-229. 14) Chambers, M.J. and K.B. Nowman (1997) ‘Forecasting with the Almost Ideal Demand System: Evidence from Some Alternative Dynamic Specifications’, Applied Economics 29: 935-943. 15) Chern, W.S., K. Ishibashi, K.Taniguchi and Y. Tokoyama (2002) ‘Analysis of Food Consumption Behavior by Japanese Households’, Ohio State University, National Agricultural Research Center and Food and Agriculture Organization of the United Nations. 16) Deaton, A. and J. Muellbauer (1980a) ‘An Almost Ideal Demand System’, American Economic Review 70(3): 312-316. 17) Dennis C, Cory, Russell L. Gum, William E. Martin, and Ray F. Brokken (1981) ‘Simplified Measurement of Consumer Welfare Change. American Journal of Agricultural Economics, Vol.63, No.4,( November). 18) Edgerton, E. (1997) ‘Weak Separability and the Estimation of Elasticities in Multistage Demand’, American Journal of Agricultural Economics 79: 62-79. 19) Eskeland,G. and Foyozioglu,T.” Is Demand for Polluting Goods Managable? An Econometrics Study Car Ownership Use in Mexico”., Journal of Development Economics., Vol.53,(1997). 20) Green, R. and J.M. Alston (1990) ‘Elasticities in AIDS Models’, American Journal of Agricultural Economics 72:442-445. 21) Houtaker,H.S. “Additive Preferences”., Econometrics ,Vol. 28,(1960). 22) James A. Chalfant,A Globally Flexible, Almost Ideal Demand System, Journal of Business & Economic Statistics, Vol. 5, No. 2. (Apr., 1987), pp. 233-242. Angus Deaton; 23) Johnston, J. and J. Dinardo (1997) Econometric Methods. U.S.A.: The McGraw-Hill Companies, Inc. 24) LaFrance, JT (1999) ‘Integrability of the Linear Approximate almost Ideal Demand System’, University of California at Berkeley Working Paper 891 (June). 25) Moschini, G. (1998) ‘The semiflexible almost ideal demand system’, European Economic Review 42: 349-364.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,781 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,060 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||