تحلیل نقش نهضت سواد آموزی در توسعه فرهنگی روستاهای استان گیلان

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 5، دوره 9، شماره 26، خرداد 1393، صفحه 71-89   

نویسندگان

عیسی پوررمضان¹؛ محمد امیری میکال^{* 2}

¹استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران

²دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران

چکیده

از زمان تشکیل نهضت سوادآموزی برای ایجاد فرصت یادگیری بزرگسالان تاکنون پیشرفت چشمگیری در راستای تحقق برخی از اهداف در نظر گرفته شده صورت گرفته است. پس از سه دهه فعالیت این سازمان با توجه به تجارب ملی و تعامل آن با تجارب بین المللی ضرورت بازنگری و مهندسی مجدد در بسیاری از رویه­ ها و روش­ های مورد عمل وجود دارد. این مقاله که با روش توصیفی - تحلیلی صورت گرفته به بررسی نقش نهضت سوادآموزی در توسعه فرهنگی روستاهای استان گیلان پرداخته است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش به روش اسنادی- میدانی به دست آمده است. به منظور تعیین نقش نهضت سوادآموزی در توسعه فرهنگی روستاهای گیلان، که برابر سرشماری سال 85 از درصد باسوادی بیشتری برخوردار بوده­ اند، تکمیل شده است. متغییر مستقل تحقیق سواد آموزی و متغییر وابسته توسعه فرهنگی روستاها در نظر گرفته شده که جهت برقراری رابطه، تعداد 15 گویه تعیین و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بررسی ­ها نشان می­ دهد که نهضت سواد آموزی در طی مدت فعالیت خود توانسته است افراد زیادی را در سطح روستاها با سواد نماید و روستاییان بعد از با سوادی، سطح آگاهی و فرهنگ آن­ها ارتقای یافته است، از طرفی از نظر انجام تکالیف عبادی و شرعی، تلاوت قرآن کریم، بهره گیری از احادیث نبوی و معصومین علیهم السلام دچار تغییرات چشمگیر و مثبتی شده­ اند. همچنین در تعاملات گفتاری و شنیداری موفق تر و در خصوص استفاده از کتب و نشریات ساده راغب تر شده ­اند. خارج کردن زنان از انزوا و ورود آنان در عرصه سیاسی- اجتماعی که از آثار و برکات سوادآموزی است. خصوصاً ضمن دنبال کردن اخبار از طریق رسانه­ های گروهی نسبت به رویدادهای محلی، ملّی، جهان اسلام و بین­ المللی حساس تر شده­ اند.

کلیدواژه‌ها

روستا؛ سواد؛ نهضت سواد آموزی؛ توسعه فرهنگی؛ استان گیلان

مراجع

1. ابراهیم­زاده، عیسی، 1371، آموزش بزرگسالان، رشته علوم تربیتی، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران.

2. ابراهیمیان، علی، 1389، سواد آموزی بزرگسالان در جمهوری اسلامی ایران، انتشارات سازمان نهضت سواد آموزی.

3. امیری میکال، محمد، 1391، نقش نهضت سواد آموزی در توسعه روستاهای استان گیلان، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه­ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت.

4. اساسنامه نهضت سوادآموزی، 1363، انتشارات سازمان نهضت سواد آموزی.

5. سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان گیلان، 1385، شناسنامه آبادی­های استان گیلان.

6. سازمان یونسکو،1381، مجموعه کتاب­های فرا درسی راهنمای توسعه مراکز یادگیری، انتشارات سازمان نهضت سواد آموزی.

7. سایت آموزش و پرورش.

8. سر شته، محمود، 1377،‌ اهداف اصلی برنامه­ریزی فرهنگی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تهران.

9. صالحی امیری، سیدرضا، 1389، مفاهیم و نظریه­های فرهنگی، انتشارات ققنوس، تهران.

10. صباغیان، زهرا،1371، درس­های سواد آموزی، انتشارات مدرسه.

11. فاخته، قربان، 1386،  نگاهی به گیلان زمین، انتشارات لوح زرین تهران.

12. فرجامی، هادی، 1372، آموزش بزرگسالان در کشورهای گوناگون،  انتشارات آستان قدس.

13. معاونت برنامه­ریزی استانداری گیلان، 1386، سالنامه آماری استان گیلان 1385.

14. مطیعی لنگرودی، سید حسن، 1382، برنامه­ریزی روستایی در ایران، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.

15. نظرزاده، محسن، 1387، آموزش بزرگسالان و توسعه پایدار، سایت.

16. همایون­پور، پرویز، 1368، پیکار جهانی سواد آموزی، انتشارات انقلاب اسلامی.