مکانیابی اراضی مسکن در شهرهای اقماری با روش AHP نمونه موردی: شهر مریانج همدان

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 4، دوره 8، شماره 25، اسفند 1392، صفحه 57-75   

نویسندگان

محمد رحمانی^{* 1}؛ فیروزه شاپوری²

¹استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، همدان، ایران

²دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی گردشگری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، همدان، ایران

چکیده

زمین به عنوان یک ثروت تجدید ناپذیر در شهر یکی از اصلی­ترین موضوعات مورد توجه مدیران و برنامه­ریزان شهری است و در این میان مسکن به دلیل یک نیاز اساسی در ابعاد مختلف برای شهروندان از اهمیت بسیاری برخوردار است، لذا تأمین زمین و مکانیابی اراضی توسعه مسکن در یک افق بلند مدت از ضرورت­های اساسی محسوب می­گردد. دراین پژوهش محقق با یک تحقیق میدانی از طریق مشاهده اراضی موجود در شهر به کسب اطلاعات اسنادی در خصوص نیازهای مسکن در یک افق 20 ساله در شهر گل تپه از شهرهای اقماری همدان پرداخته است و با تعیین معیارهای انتخاب اراضی مسکن با استفاده از روش AHP به عنوان یکی از روش­های چند معیاره در مکان گزینی اراضی توسعه مسکن، مکان، مساحت و قطعات مورد نیاز اراضی مورد نظر را در این شهر مشخص می­نماید. ضمناً نتایج این مطالعه نشان داد در شهر مریانج تمایل عمده ساکنین در رسیدن به دسترسی محور اصلی است و ساخت و سازهای جدید شهر در این شرایط انجام گرفته و همۀ‏ گزینه‏های پیشنهادی نیز در راستای رسیدن این شهر به دسترسی محور همدان-کرمانشاه می‏باشد که پیشنهاد اساسی محقق محدود کردن خط محدوده شهر و جلوگیری از دسترسی به این محور به هدف ایجاد امنیت پیاده وسواره است.

کلیدواژه‌ها

اراضی توسعه مسکن؛ مکانیابی؛ AHP؛ مسکن؛ گل تپه؛ شهر مریانج؛ شهرستان همدان

مراجع

1.اصغر پور، محمد جواد، 1377، تصمیم گیری­های چند معیاره، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

2. اهری، زهرا،1370، مسکن حداقل، چاپ دوم، انتشارات مرکز تحقیقات مسکن، وزارت مسکن و شهرسازی، تهران.

3. بحرینی، سید حسین، 1385، برنامه­ریزی محیطی برای توسعه زمین، چاپ پنجم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

4. چپ من، دیوید، 1386، آفرینش محلات و مکان­ها در محیط انسان ساخت، ترجمه منوچهر طبیبیان، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

5. حسین زاده دلیر، کریم، 1385، دیدگاه­ها، عوامل و عناصر مؤوثر در توسعه فیزیکی شهرها، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای، سال چهارم، شماره 6.

6. حکمت نیا، حسن ،1385، کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامه­ریزی شهری، علم نوین، یزد.

7. سرور، رحیم، 1385، جغرافیای کاربردی و آمایش سرزمین، چاپ اول، انتشارات سمت، تهران.

8. شکر گزار، اصغر، 1385، توسعه مسکن شهری در ایران، چاپ اول، حق شناس، رشت.

9. شیرانی، حسین، 1386، ساماندهی مکان، چاپ دوم، انتشارات دانش آفرین، تهران. 

10. شیعه، اسماعیل،1380، با شهر و منطقه در ایران، چاپ اول، مرکز انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران.

11. قراگوزلو، علی، 1384، مدل سازی توسعه عملکردهای شهری با کاربرد مدل­های زیست محیطی و بهره گیری از GIS و RS، مجله شهر نگار، سال 12، شماره 32.

12. مالچفسکی، یاچک، 1385، سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چند معیاره، ترجمه دکتر اکبر پرهیزکار، عطا  غفاری گیلانده، چاپ اول، انتشارات سمت، تهران.

13. مرکز آمار ایران، 1385، نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان همدان، انتشارات مرکز آمار ایران.

14. معاونت برنامه­ریزی استانداری همدان،1390.

15. معتمدی مسعود،1374، زیر ساخت­ها و مبانی اولیه فکری در برنامه دوم مسکن، مجموعه مقالات دومین سمینار سیاست­های توسعه مسکن در ایران، جلد دوم وزارت مسکن شهرسازی، تهران.

16. ملکی، سعید، 1383، بررسی نقش شاخص­های اجتماعی در برنامه­ریزی توسعه مسکن، فصل نامه مسکن و انقلاب، تهران، سال 25،شماره 14 .

17. مهندسین مشاور واسپور،  1389، طرح توسعه و عمران (جامع) شهر مریانج.

18. مهندسین مشاور هامون، 1384، طرح ساماندهی فضا و سکونتگاه­های روستایی استان همدان، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.

19. وزارت مسکن و شهرسازی، 1385، طرح جامع مسکن استان، بخش مطالعات شهرستان­ها.