راهکارهای توسعه توریسم کوهستانی در شهرستان املش با مدل تحلیلی SWOT

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 5، دوره 8، شماره 25، اسفند 1392، صفحه 77-94   

نویسندگان

تیمور آمار¹؛ علی صفاری راد^{* 2}

¹استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران

²دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ملایر، ملایر، ایران

چکیده

مناطق کوهستانی در جهان به عنوان یکی از مقصدهای مورد علاقه گردشگران است. فقدان برنامه مناسب از سوی سازمان­ های ذی­ربط و ناآگاهی گردشگران از پتانسیل­ های گردشگری روستاهای کوهستانی و عدم تمایل سرمایه­ گذاری بخش خصوصی در فقدان تأسیسات و تجهیزات مناسب برای گردشگران در محدوده­ های کوهستانی باعث گردیده است صنعت گردشگری در این مناطق دچار توسعه نیافتگی گردد. پژوهش حاضر در یکی از محدوده ­های کوهستانی استان گیلان و در راستای پاسخ­گویی به این سوال بانجام رسیده که مزیت­ ها و محدودیت­ های توسعه توریسم در منطقۀ‌ کوهستانی شهرستان املش کدامندو چه راهکارهایی جهت توسعۀ توریسم کوهستانی وجود دارد؟ با توجه به اینکه شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید و برنامه­ ریزی در جهت رفع محدودیت ­ها و تقویت مزیت­ ها و ایجاد تحولات اقتصادی و اجتماعی در منطقه از اهداف بارز این تحقیق است، بدین منظور مقاله حاضر با استفاده از روش پیمایش (توصیفی- تحلیلی)، مطالعات میدانی و تکمیل پرسش­نامه توسط سه نمونه جامعۀ آماری (گردشگران، خانوار روستایی (مردم)، مدیران محلی) و تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید در قالب عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، طبیعی و کالبدی و نهادی به شیوه SWOT به تدوین استراتژی‌های چهارگانه در جهت توسعه توریسم کوهستانی در شهرستان املش پرداخته است. مطالعات و بررسی ­ها نشان داد که با توجه به وجود نقاط قوت و فرصت در منطقه، میزان تهدیدها و ضعف­ ها نیز بسیار بالاست و منطقه به لحاظ توسعه گردشگری از سطح آسیب پذیری برخوردار است و توزیع و تخصیص مجدد منابع و برنامه­ ریزی درست و منطقی در سطح منطقه امری الزامی است.

کلیدواژه‌ها

اکوتوریسم؛ شهرستان پلدختر؛ مکانیابی؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی

مراجع

1. آمار، تیمور، 1389، بررسی جغرافیایی جمعیت و متروک شدن روستاها در شرق گیلان در بیست سال اخیر، طرح پژوهشی، معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.

2. افراخته، حسن،1387، مقدمه­ای بر برنامه­ریزی سکونتگاه­های روستایی، انتشارات گنج هنر.

3. پارساییان، علی و اعرابی، محمد، 1385، جهانگردی در چشم­اندازی جامع، دفتر پژوهش­های فرهنگی.

4. رضوانی، محمد رضا، 1387، توسعه گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، انتشارات دانشگاه تهران.

5. رضائی، پرویز و رحمانی، ولی ا...، 1386، ارائه راهکارهای مناسب برای برنامه­ریزی صنعت توریسم در روستاهای ساحلی شهرستان نور، فصل­نامه چشم­انداز جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت ، سال دوم، شماره 5.

6. رکن­الدین افتخاری، عبدالرضا و مهدوی، داوود، راهکارهای توسعۀ گردشگری روستایی با استفاده از مدل swot  :دهستان لواسان کوچک، فصل­نامه مدرس علوم انسانی، تابستان 1385، دوره 10، شماره 2، ص 30-1.

7. رنجبران، بهرام و زاهدی، محمد، 1382، برنامه­ریزی توریسم در سطح ملی و منطقه­ای، انتشارات جهاد دانشگاهی.

8. رضوانی، علی اصغر، 1386، جغرافیا و صنعت توریسم، انتشارات دانشگاه پیام نور.

9. سازمان مدیریت برنامه­ریزی استان گیلان، 1385، نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن، معاونت برنامه ریزی، دفتر آمار و اطلاعات.

10. عبدالله زاده، محمود،1384، برنامه­ریزی ملی و منطقه­ای جهانگردی،دفتر پژوهش­های فرهنگی.

11. کازه، ژرژ، لانکوار، روبر و رینوآر، ایو، 2002، آمایش جهانگردی، صلاح­الدین محلاتی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.

12. مطالعات میدانی نگارندگان، 1391.

13. نسترن، مهین و هوشمندفر، سپیده، 1389، برنامه­ریزی استراتژیک جهت ساماندهی قسمتی از  بافت فرسوده شهر ارومیه، فصل­نامه جغرافیا و مطالعات محیطی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف­آباد، سال اول، شماره3، ص 68-52.

14. M.godde, pamila, F.price, Martin, M.Zimmermann, Friedrich, 1999, tourism and Development in mountain Regios; C A B publication.

15. Jenleti, Dayvid, Dava, Dovje, 2009, Environmental impact assessmentof mountain tourism in development regions: A stady in ladakh, Indian Himalaya, Environmental impact Assessment Review, Volume 29, Issue 4, Pages 229-242.

16. Vanat, Laurent, may 2011, 2011 International report on mountain tourism – overview of the key industry Figures for  ski  resorts, Vebsite: www.Vanat.ch, Margellech-1224 Geneve switzerland.