بررسی شاخص‌های کمی، کیفی و برآورد مسکن مورد نیاز شهر رشت در افق 1400

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 6، دوره 8، شماره 25، اسفند 1392، صفحه 95-112   

نویسندگان

ایرج غمخوار^{* 1}؛ علیرضا کشوردوست²؛ رضا حسن پور³؛ پری موسی پور میاندهی⁴

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیاذ و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران

²استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران

³مربی گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران

⁴استادیار دانشگاه فرهنگیان، رشت، ایران

چکیده

بیشتر شهرهای کشور در دهه­ های اخیر به سبب افزایش جمعیت دچار دگرگونی شده و این تحولات سبب گردیده تا مقوله برنامه ­ریزی شهری و در درون آن برنامه­ ریزی مسکن اهمیت دو چندان یابد در این راستا شاخص­ های استاندارد مسکن از کلیدی­ترین و مهمترین ابزار در برنامه­ری زی مسکن محسوب می­ گردد، با بررسی آن­ها پارامترهای مؤثر در امر مسکن را می­توان شناخت و هر گونه برنامه­ریزی و تصمیم گیری در مورد مسکن را آسان نمود. هدف از این پژوهش بررسی شاخص­های کمی، کیفی و برآورد مسکن مورد نیاز تا افق 1400 در شهر رشت می­ باشد. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است. براساس یافته­ های تحقیق طی دورۀ 85- 1345وضعیت شاخص­ های کمی و کیفی مسکن این شهر روندی رو به بهبود داشته است. علی رغم تمام ساخت و سازهای داخل و خارج از شهر هنوز 8331 خانوار بدون مسکن طبق نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 در شهر رشت وجود دارند. با توجه به پیش بینی­ های جمعیتی، تعداد خانوارهای ساکن شهر رشت تا افق 1400 به 225244 خانوار خواهد رسید. مطابق این پیش ­بینی بعد خانوار تا سال 1400 به 3/36 کاهش خواهد یافت. با فرض اینکه تراکم 1/1 خانوار به ازای هر واحد مسکونی حد مطلوب این شاخص است. تعداد واحد مسکونی مورد نیاز برای تأمین تقاضای بالقوه جمعیت درافق طرح معادل 191457 واحد خواهد بود. در پایان با توجه به توان موجود در گستره­ه ای شهری رشت (مساکن مخروبه) مشخص می­ شود که در صورت استفادۀ حداکثر از آن­ها و اتخاذ الگوی مناسب پیشرفت مسکونی، بخشی از نیازهای آینده، در داخل شهر تأمین می­ شود.

کلیدواژه‌ها

تغییرات کمی مسکن؛ تغییرات کیفی مسکن؛ پیش بینی مسکن؛ رشت

مراجع

1. آسایش، حسین، 1375، سنجش کیفیت زندگی، مجله مسکن و انقلاب، شماره 75 و 76، تهران. 

 2. آسایش، حسین، 1380، سنجش کیفیت زندگی در یک صد شهر جهان، فصل­نامه مدیریت شهری، سال دوم، شماره 2، تهران.

 3. اهری، زهرا و دیگران، 1367، مسکن حد اقل، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، تهران.

4. اینانلو، علی،1380، برنامه­ریزی مسکن تحلیلی بر عرضه و تقاضا مسکن در شمال شهر قزوین، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس. 

5. پورآقایی، عبدالله،1381، بررسی و تحلیل اسکان غیر رسمی در شهر رشت و راهکارهای مناسب برای بهبود روند آن، نمونه موردی شهر رشت، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشگاه یزد. 

 6. پور محمدی، محمد رضا،1373، برنامه­ریزی مسکن، چاپ اول، انتشارات سمت، تهران.

7. توفیق، فیروز،1370، مجموعه مباحث و روش­های شهر سازی، وزارت مسکن و شهر سازی، مرکز مطالعات و تحقیقات شهر سازی و معماری ایران، چاپ دوم، تهران.

8. حسامیان ، فرخ، همکاران،  1377، شهر نشینی در ایران، چاپ سوم، انتشارات آگاه، تهران.

9. دفتر اقتصاد مسکن، 1375، بولتن خبری ویژه نامه سمینار سیاست­های توسعه مسکن در ایران، وزارت مسکن و شهرسازی.  

10. دیسیو لاکویان، آپرو، 1364، خانه­سازی در جهان سوم، ترجمه مینو رفیعی، چاپ اول، انتشارات وزارت برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی، اجتماعی، تهران.

11. ریاضی، سید­ابوالحسن،1381، نقش دولت دربرنامه­ریزی مسکن، ماهنامه اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال شانزدهم، شماره هفتم و هشتم، تهران.

12. شهرداری رشت، 1388، سکونتگاه­های غیر رسمی در شهر رشت.

13. شابیر چی­ها، جی،1379، مدیریت شهر، ترجمه پرویز زاهدی، چاپ اول، شرکت پردازش و برنامه­ریزی شهری، تهران. 

14. شهرداری رشت، 1385، آمار پروانه­های ساختمانی صادره توسط شهرداری رشت.  

صحرائی، محمد علی، 1373، برنامه­ریزی مسکن، نمو­نه موردی شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.   

15. طاهری، علی، 1375، راهنمای سیاحت و زیارت در گیلان، جلد اول، انتشارات پوینده، تهران.

16. طرح جامع شهر رشت، 1386،  مسکن و شهرسازی استان گیلان.   

17مخبر، عباس، 1363، ابعاد اجتماعی مسکن، ترجمه مرکز مدارک اقتصادی، اجتماعی، انتشارات سازمان برنامه و بودجه، تهران. 

18. ملکی، سعید 1382، بررسی نقش شاخص­های اجتماعی در برنامه­ریزی توسعه مسکن شهر ایلام، فصل­نامه مسکن و انقلاب، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، شماره 104، تهران. 

19. مرکز آمار ایران، 1387، اطلاعات پروانه­های ساختمانی صادره در شهرهای کشور.  

20. مرکز آمار ایران، 1385، نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان رشت. 1385 و    آمارهای گذشته.  

21. مرکز آمار ایران، 1385، نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان گیلان.