تحلیل توان های اکوتوریستی تالاب بوجاقبا استفاده از روشAHP

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 3، دوره 8، شماره 23، شهریور 1392، صفحه 29-40   

نویسندگان

بهمن رمضانی^{* 1}؛ طیبه قائمی راد²

¹دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، گروه جغرافیا، رشت، ایران

²دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران

چکیده

تحلیل توان اکوتوریستی اولین گام شناسایی پتانسیل­ ها و محدودیت­ های منطقه برای برنامه­ ریزی و استفاده سنجیده از فرصت­ ها جهت ایجاد فضای مناسب توسعه گردشگری و یکی از بهترین راه­ های جلوگیری از تخریب محیط­ های طبیعی و حفاظت آن­ها است. منطقه تالابی بوجاق که در استان گیلان و مصب رودخانه سفیدرود قرار دارد به علت حضور چشمگیر انواع پرندگان، چشم­ اندازهای زیبا، آب و هوای متبوع، نزدیکی به مراکز جمعیت و راه دسترسی مناسب سالانه، پذیرای گردشگران بسیاری است. هدف تحقیق شناسایی فرصت­ ها و پتانسیل­ های اکوتوریستی تالاب بوجاق با  استفاده از مدل AHP جهت توسعه توریسم گسترده و متمرکز و کمک به حفظ محیط زیست ناحیه است. روش تحقیق بر مبنای روش ترکیبی،توصیفی - تحلیلی و مدل AHPاست. نتایج بدست آمده نشان می­ دهد که با توجه به ارجحیت معیارها در توسعه اکوتوریسم متمرکز 714 هکتار ازمنطقه معادل تقریبی21 درصد دارای توان مطلوب،237 هکتار معادل تقریبی7درصد دارای توان متوسط و 2329 هکتار معادل تقریبی 67 درصد دارای توان نامطلوب جهت توسعه اکوتوریسم متمرکز است.کل منطقه با توجه به شاخص­ های مطالعاتی دارای شرایط مطلوب جهت توسعه اکوتوریسم گسترده است.

کلیدواژه‌ها

اکوتوریسم؛ سامانه اطلاعات جغرافیایی؛ فرآیند تحلیل سلسله مراتبی؛ منطقه تالاب بوجاق

مراجع

 1. احمدی ثانی، ناصر، بابایی کفاکی، ساسان و متاجی، اسداله، 1390، بررسیامکانفعالیت­هایاکوتوریسمیازنظراکولوژیکدرجنگل­هایزاگرسشمالیبا کاربردتصمیمگیری­هایچندمعیاره،سیستماطلاعاتجغرافیاییوسنجشازدور، مجله آمایش سرزمین، شماره چهارم، صص54 - 45.##

 2. آذر، عادل و رجب­زاده، علی، 1389، تصمیم گیری کاربردی رویکرد MADM، چاپ چهارم، نگاه دانش، تهران، ص230.##

 3. اصلاح عربانی، ابراهیم، 1384، کتاب گیلان، انتشارات گروه پژوهشگران ایران، تهران.##

 4. بهنیافر، ابوالفضل و منصوری دانشور، محمدرضا، 1389، پهنه بندی آمایشی با رویکرد ارزیابی چند عامله و استفاده از مدلAHPبه منظور توسعه گردشگری در محیط GIS، فصل­نامه جغرافیایی آمایش، شماره 9، صص44-23.##

5. جوزی، سید علی، مرادی مجد، نسرین و عبداللهی، هدی، 1388، ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه بوالحسن دزفول به منظور استقرار کاربری گردشگری به روش تصمیم گیری چند معیاره، فصل­نامه پژوهش­های علوم و فنون دریایی ، زمستان 1388، صص84-71.##

6. رضوانی، علی اصغر، 1386، جغرافیا و صنعت توریسم، چاپ هفتم، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران، ص225.##

7. زاهدی، شمس السادات، 1385، مبانی توریسم و اکوتوریسم پایدار (با تأکید بر محیط زیست)، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.##

 8. سازمان حفاظت محیط زیست استان گیلان، 1391، نقشه­های مربوط به منطقه تالاب بوجاق.##

9. سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان گیلان، 1391، آمار و اطلاعات و نقشه­های مربوط به منطقه تالاب بوجاق.##

10. سازمان منابع طبیعی استان گیلان، 1391، نقشه­های مربوط به منطقه تالاب بوجاق.##

11. سازمان آب و هواشناسی کشور، سالنامه­های هواشناسی.##

12. شهماری، رفعت، 1386، شناخت توانایی­های طبیعی حوضه شفارود شهرستان رضوانشهر گامی جهت توسعه اکوتوریسم، فصل­نامه جغرافیایی سرزمین، سال چهارم، شماره16، صص105-93.##

13. عرفانی، ملیحه، اردکانی، طاهره، صادقی، آسیه و پهلوانروی، احمد، 1390، مکانیابیبرایتفرجمتمرکزدرمنطقهچاهنیمه (شهرستانزابل) بااستفادهازسیستمتصمیم­گیریچندمتغیره، مجله پژوهش­های محیط زیست، شماره 4، صص50-41.##

14. قدسی پور، سید حسن، 1389، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، چاپ هشتم، انتشارات دانشگاه صنعتی امیر کبیر، تهران، ص220.##

15. مخدوم، مجید، 1384، شالوده آمایش سرزمین، چاپ ششم، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، تهران، ص 289.##

16. مقصودی، مهران و شمسی­پور، علی­اکبر، 1390، پتانسیلسنجیمناطقبهینۀ­ توسعهژئومورفوتوریسم(مطالعهموردی:منطقۀمرنجابدرجنوبدریاچهنمک)، مجله پژوهش­های جغرافیای طبیعی، شماره77، صص19-1.##

17. نیکمردان، علی، 1386، معرفی نرم افزار 11Expert choice، جهاد دانشگاهی، تهران، ص208.##

18.Mansir, A., 2007, A geographic information system (GIS) and multi-criteria analysis for sustainable tourism planning.##

19. Nghi,Tran., Thanh Lan., Nguyen, Dinh Thai., Nguyen Mai.,Dang Thanh., Dinh Xuan., 2007, Tourism carrying capacity assessment for Phong Nhake Bang and Dong Hoi ,Quang Binh Province,VNU Journal of Science, Earth Sciences,23,pp80-87.##

20. Lee, Jaeung.,  Sugumaran,Vijayan Park.,Sooyong., 2011, Managing Service System Requirements for Korean Medical Tourism, International Conference on Advancements in Information Technology With workshop of ICBMGSingapore. ##

21. Saaty,T.L.,Vargas,L.G.,1991, Prediction,Projection and Forecasting,Kluwer   Academic Publishers,Dordrecht, 251 pp.##