اثر محلول پاشی با کلرور پتاسیم و اوره بر کمیت و کیفیت گندم دیم سرداری

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 3، دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 38، بهمن 1393، صفحه 27-34   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

مهرداد عبدی^*

استادیاردانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه میانه ایران

چکیده

 به منظور بررسی اثر عناصر غذایی و زمان­های مختلف محلول­پاشی بر عملکرد، اجزای عملکرد، میزان پروتئین دانه و رطوبت نسبی برگ، آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی دیم خدابنده، زنجان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی شامل سه نوع محلول غذایی کلرور پتاسیم، اوره، کلرور پتاسیم + اوره) در چهار زمان محلول­پاشی، دولبه شدن سنبله، گرده­افشانی، شیری شدن دانه و دولبه شدن سنبله + شیری شدن دانه در سه تکرار به اجرا در آمد. در این آزمایش محلول­پاشی اوره به میزان 20 کیلوگرم ازت خالص در هر هکتار با غلظت 3/2% و محلول پاشی کلرورپتاسیم نیز به میزان 20 کیلوگرم در هکتار با غلظت 1% صورت گرفت. اختلاف بسیار معنی­داری بین انواع محلول­های غذایی و زمان محلول­پاشی از لحاظ اثر بر صفات اندازه­گیری شده وجود داشت. محلول­پاشی با کلرور پتاسیم مخصوصاً در مراحل اولیه رشد به دلیل نقش پتاسیم در تنظیم اسمزی و حفظ پتانسیل آب گیاه بیشترین اثر را در حفظ رطوبت برگ داشت و بالاترین میزان رطوبت نسبی برگ را نشان داد. محلول پاشی کلرورپتاسیم + اوره در مرحله دولبه شدن سنبله + شیری شدن دانه بیشترین اثر را روی عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه و تعداد دانه در خوشه و درصد پروتئین دانه داشت و در صفات یاد شده به ترتیب 40، 28، 3/9 و 49 و 9/17% نسبت به شاهد افزایش مشاهده شد. به طور کلی محلول­پاشی کلرور پتاسیم + اوره در مراحل قبل از گرده افشانی باعث افزایش عملکرد دانه و تعداد دانه در خوشه شد و محلول پاشی بعد از گرده­افشانی باعث افزایش معنی­دار درصد پروتئین و وزن هزار دانه گردید. با توجه به تأثیر پتاسیم در بازو بسته شدن روزنه ها و تنظیم اسمزی می­توان با مصرف کلرور پتاسیم در مراحل قبل گردافشانی مقاومت به کم آبی را در گندم افزایش داد. مصرف همزمان این دو ماده غذایی علاوه بر مقاوت به خشکی منجربه افزایش تعداد دانه در خوشه و نهایتاً عملکرد دانه خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

Triticum aestivum؛ تغذیه گیاهی؛ تنش آبی؛ دیم‌کاری؛ کوددهی

مراجع

1. Alexander VT (1973). Influence of foliar nutrition of urea and potash on wheat under rianfed condition. Potash Review 92(3): 2-14.
2. Altman DW, Mccuistion WL, Kroonstad WE (1983). Grain protein percentage, kernel, hardness and grain yield of winter wheat with foliar applied urea. Agronomy Journal 75: 904-910
3. Brag S, (1972) The influence of potassium on transpiration rate and stomata opening in Tritium aestivum and Pisum sativum.Plant Physiology. 26,250-257
4. Gooding MJ, Rettlewell PS, Hocring TJ (1991). Effects of urea alone or with fungicides on the yield and, bread making quality of wheat sprayed of flag leaf and ear emergence. Journal of Agricultural Science. 977: 149-155.
5. Peltonen J (1992) Ear development stage used for timing supplement at nitrogen application to spring wheat. Crop Science 32: 1029 – 1033.
6. Penny A, Widdowson FN, Jewkyn J F (1983). Experiment   with solid and liquid N-Fertilizers and fungicides winter wheat saxmun dham. Suffol. Journal of Agricultural Science 87: 281-292.
7. Pushman FM, Binghom J (1976). The effect of granular nitrogen fertilizer and a foliar spray of urea on the yield and read making quality of ten winter wheats. Journal of Agricultural Science 97: 293-303
8. Rahimiyan H (1998). The effect of foliar application of urea at different growth stages on remobilization
9. Rahimiyan, H, Benayan Aval M (2006). Physiological principles of plant breeding, Publishing University, Mashhad, Iran-Jahad Daneshgahi Publication.
10. Sadaphal MN, Das NB (1966). Effect of spraying urea on winter wheat (Tritium aestivum). Agronomy Journal 55: 137-141.
11. Saradon, S J, Gianibelli MC (1990). Effect of foliar urea spraying and nitrogen application at sowing upon dry matter and nitrogen distribution in wheat, Agronomies 10: 183—189.