واکاوی جایگاه زنان در مدیریت روستایی (نمونه موردی: دهستان میانکاله شهرستان بهشهر)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 2، دوره 10، شماره 30، خرداد 1394، صفحه 1-12   

نویسندگان

نصراله مولایی هشجین¹؛ محمدرضا نقوی^{* 2}؛ عباس باقری³؛ پگاه مرید السادات⁴

¹استاد گروه جغرافیا، واحدرشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

²مدرس جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، بهشهر، ایران

³دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران

⁴دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

با توجه به این که نیمی از جمعیت جهان زنان هستند برای دستیابی به توسعه ضروری است که زنان مانند مردان در فرایند توسعه و مدیریت­روستایی مشارکت داشته باشند.­ این واقعیت بر هیچ کس پوشیده نیست که بدون در­نظر­گرفتن زنان، دستیابی به توسعه واقعی میسر نخواهد شد و باید به جایگاه و نقش زنان در مدیریت ­روستایی توجه شود. همانطور که می­دانیم مدیریتروستاییبهعنوانیکیازمؤلفه­هایاساسیبراینیلبهتوسعه­یروستایی است که متأثر ازراهبردهایکلانملی و نیز رهیافت­هایموجوددرزمینهمدیریت محلیمی­باشد. چرا که در این بین زنان روستایی بسیاری از نقش­های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خارج خانه را به خوبی این نقش­ها در داخل خانه ایفا می­کنند، اما از برنامه­های توسعه­ی روستایی دور­ مانده­اند و این مسأله سبب گردیده تا برنامه­ریزان از پتانسیل مدیریتی زنان در توسعه روستایی غافل شوند. هدف این پژوهش واکاوی جایگاه زنان در مدیریت روستایی است. محدوده­ی مورد مطالعه 10 روستا از روستاهای دهستان میانکاله شهرستان بهشهر می­باشد، روش­تحقیق بصورت پیمایشی و توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت اسنادی و میدانی از طریق پرسش­نامه در قالب طیف لیکرت طراحی شده و سؤال تحقیق از طریق نرم­افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفته شده است، نتایج تحقیق در روستاهای مورد مطالعه نشان می­دهد باتوجه بهمقایسهحدمتوسطگویه­های موردارزیابیدرهریک از شاخص­های جامعه نمونه می­تواناستنباطنمود که کلیه مؤلفه­های پایین­تر از حد متوسط بوده و این تغییرات به لحاظ آماری معنادار نبوده و به نظر می­رسد زنان در مدیریت روستایی در سطح جامعه نمونه جایگاه مشخصی ندارند.

کلیدواژه‌ها

زنان؛ توسعه روستایی؛ مدیریت روستایی؛ بهشهر

مراجع

1. امینی، امیر مظفر و احمدی شاپورآبادی، محمدعلی، 1388، خوداتکایی زنان روستایی و تبیین عوامل اقتصادی مؤثر بر آن، مطالعه موردی در دو منطقه جلگه­ای و کویری مرکز استان اصفهان، پژوهش زنان، دوره­ی 7، شماره 4، صص 29-7.

2. امینی، امیر مظفر و رمضانی، مسعود،1380، اشتغال زنان روستایی درآمد و اثر آن در خوداتکایی آنها، مجموعه مقالات همایش اعتبارخرد و زنان روستایی، برگرفته از سایت پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی، پرتال جامع علوم انسانی.

3. بدری، سیدعلی، قدیری معصوم، مجتبی، فرهادی، صامت و اسکندری، حافظ،1390، مطالعه­ی تطبیقی مدیریت روستایی ایران و چین با رویکرد حکمروایی، فصلنامه روستا و توسعه، سال 14، شماره 3، صص 91-69.

4. پاسبان، فاطمه، 1385، عواملاقتصادیواجتماعیمؤثربراشتغالزنانروستاییایران، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال چهاردهم، شماره ۵۳، صص 180-153.

5. راودراد، اعظم، 1379، تحلیلی برنقش زن در توسعه با تأکید بر اشتغال، فصلنامة علوم اجتماعی، شمارة 15، صص 28-3.

6. رضوانی، محمدرضا، 1387، مقدمه­ای بر برنامه­ریزی توسعه روستایی در ایران، انتشارات قومس، تهران.  

7. رکن­الدین افتخاری، عبدالرضا، سجاسی قیداری، حمدالله و عینالی، جمشید، 1386، نگرشی نو به مدیریت روستایی با تأکید بر نهادهای تأثیرگذار، فصلنامه روستا و توسعه، سال10، شماره 2، صص 30-1.  

8. سروش، مهر هما، رفیعی، حامد، کلانتری، خلیل و شعبانعلی فمی، حسین، 1388، بررسیپایگاهاقتصادیاجتماعیزنانروستایی وعواملمؤثربربهبودآن مطالعهموردی:شهرستانهمدان، فصلنامه پژوهش­های روستایی، سال اول، شماره 1، صص 166-143.

9. طالب، مهدی و عنبری، موسی، 1387، جامعه شناسی روستایی ابعاد تغییر و توسعه در جامعه­ی روستایی ایران، چاپ دوم انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

10. قدیرى معصوم، مجتبی و ریاحی، وحید، 1383، بررسىمحورهاوچالش­هایمدیریتروستایىدرایران، فصلنامه پژوهش­های جغرافیایی، سال 36، شماره 50،  198-177.

11. منصورآبادی، افسانه و کرمی، عزت­اله، 1385، پیامدهای توسعه بر وضعیت اقتصادی اجتماعی و فرهنگی زنان روستایی مطالعه موردی استان فارس، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره بیست و چهارم، شماره دوم تابستان، صص 128-107.

12. مهدوی، مسعود و نجفی کانی، علی اکبر، 1384، دهیاری­ها،تجربه­ایدیگردرمدیریتروستاهایایران نمونهموردی: دهیاری­هایاستانآذربایجانغربی، پژوهش­های جغرافیایی، شماره 53، صص 39-21.

13. نعمتی، مرتضی، بدری، سیدعلی،1386، ارزیابینقشکارکردینظامنوینمدیریتروستایی مقایسهتطبیقیدهیاریهایفعالدرروستاهایکوچکوبزرگمطالعهموردی: استانگلستان، پژوهش­های جغرافیایی، شماره 59، صص 176-161.

14. Bhatia Anju., 2000, Women Development and NGOs. Rawat Publication, New Delhi.

15. Iimu., 2012, AnagementDevelopment Programme for Women Entrepreneurs.

16. Prabha Singh., 2009, Rural Women and Development of Entrepreneurship with special reference to Punjab.

17. World Bank,2012,Gender and Development. Women and rural development.

18. http://web.worldbank.org

19. www. iimu.ac.in